Afganistan, Gazni ilinde yetişen yerel elma çeşitlerinin bazı fenolojik, morfolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Gazni'de (Afganistan) yetiştirilen bazı yerel elma genotiplerinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2018 yılında yürütülmüştür. Araştırma kapsamında bölgede yetişen yerel elma genotipi ağaç ve meyve özellikleri bakımından incelenmiştir. İncelenen çeşitlerde meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu, sap kalınlığı, sap uzunluğu, suda çözünebilir kuru madde, pH ve titre edilebilir asitlik değerleri tomurcuk patlaması, çiçeklenme başlangıcı, tam çiçekten hasada kadar geçen gün süresi, azami çiçeklenme, çiçeklenme sonu ve hasat başlangıcı tarihleri incelenmiştir. Araştırma sonucuna göre; incelenen genotiplerde tam çiçeklenme tarihleri 15 Nisan (Nazuk Badan-9) ile 2 Mayıs (Tur kolu), hasat tarihleri 20 Ağustos (Torşak) ile 10 Ekim (Biroti Sorh) arasında gerçekleşirken, çeşitlerin tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre 122 gün (Japani) ile 162 gün (Biroti Sorh) arasında değişmiştir. Ortalama meyve ağırlığı 50.83-142.81 g, meyve çapı 42.4-71.9 mm, meyve boyu 34.3-62.8 mm, meyve suyu pH'sı 3.30 ile 4.63 arasında, titre edilebilir asit miktarı %0.11 ile %0.36 arasında, suda çözünür kuru madde miktarı %9.5 ile %17.83 arasında tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Elma, Fenoloji, Gazni, Morfoloji, Pomoloji

This research was carried out in 2018 to determine the phenological, morphological and pomological characteristics of some local apple genotypes growing in Ghazni-Afghanistan. In this study fruit weight, fruit length, diameter, stalk thickness, stalk length, fruit hardness, pH and titratable acidity values, bud swelling, bud breaking, the beginning of blooming, full blooming, the dates from full blooming to harvesting dates were examined. As results of the research; the full blooming dates of genotypes were examined between 15 April (Nazuk badan-9) and 2 May (Tur Kolu), the harvest dates occurred between 20 August (Torşak) and 10 October (Biroti Sorh), the total duration from full flowering to harvest was changed between 122 days (Japani) and 162 days (Biroti Sorh). The average weight of the varieties was occurred between 50.83 g and 142.81 g, fruit diameter between 42.4 mm and 71.9 mm, fruit length between 34.3 mm and 62.8 mm, fruit juice pH between 3.30 and 4.63, titratable acidity between 0.11% and 0.36%. Soluble solid content was determined between 9.5% and 17.83% respectively.Keywords: Apple, Fenology, Ghazni, Morphology, Pomology.