Astragalus vulnerariae DC. ve Convolvulus compactus BOISS. doğal taksonlarının çelikle üretimi ve peyzajda kullanım olanakları

Abstract

Türkiye, bulunduğu coğrafik konumu ve arazi yapısından dolayı oldukça zengin doğal bitki çeşitliliğine sahiptir. Buna karşın peyzaj tasarımlarında kullanılan bitki çeşitlerine bakıldığında büyük çoğunluğu egzotik bitkilerdir. Peyzaj çalışmalarında doğal bitkilerin tercih edilmesi ekonomik ve ekolojik açıdan pek çok avantaj sağlamaktadır. Bu çalışmada özellikle Konya ve çevresinde doğal olarak yayılış gösteren Fabaceae familyasına ait endemik Astragalus vulnerariae DC. ve Convolvulaceae familyasına ait Convolvulus compactus BOISS. taksonlarının 2016-2017 ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde, yarı kontrollü serada çelikle üretimi yapılmıştır. Üretimi yapılan taksonların morfolojik özellikleri tespit edilerek peyzaj çalışmalarında kullanım alanları belirlenmiştir. Bitki çelikleri köklendirilirken; kontrol grubu, 5,000 ppm ve 10,000 ppm'lik IBA konsantrasyonlarıyla 3 uygulama yapılmıştır. Köklenme sonrası elde edilen verilere göre her iki taksonda da uygulamalar arasında istatistiki olarak (p<0.05) anlamlı bir fark elde edilmiştir. A. vulnerariae çeliklerinde en iyi köklenme, ilkbahar döneminde, % 60 oranında 5,000 ppm'lik IBA hormon uygulamasında görülmüştür. C. compactus çeliklerinde ise en iyi köklenme ilkbahar döneminde % 22 oranında 5,000 ppm'lik IBA hormon uygulamasında görülmüştür. Hem estetik hem de fonksiyonel özellikleri ile dikkat çeken A. vulnerariae ve C. compactus taksonlarının peyzaj çalışmalarında, yer örtücü olarak kullanımı başta olmak üzere, kaya bahçeleri, çatı ve teras bahçeleri ve peyzaj onarım çalışmalarında kullanılabileceği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Astragalus vulnerariae, Convolvulus compactus, Çelikle üretim, Doğal bitki, IBA, Peyzaj.

Turkey has very rich natural plant diversity due to its geographical location and the terrain is located. On the other hand, exotic plants are mostly used in landscape design. The use of natural plants in landscaping provides many economic and ecological advantages.In this study, especially endemic Astragalus vulnerariae DC. from Fabaceae family and Convolvulus compactus BOISS. from Convolvulaceae family taxa were propagated by cutting in semi-controlled greenhouse in the spring and autumn periods of 2016-2017. Their morphological characteristics and usage areas in landscape studies were also determined. While plant cuttings were rooted, 3 applications were made, including the control group, IBA concentrations of 5,000 ppm and 10,000 ppm. According to the data obtained after rooting, a statistically significant difference (p <0.05) was found between the applications in both taxa. The best rooting of A. vulnerariae cuttings was observed in the spring period with 60% IBA hormone application of 5,000 ppm. In C. compactus cuttings, the best rooting was observed in 22% of IBA hormone application of 5,000 ppm in the spring.It is determined that A. vulnerariae and C. compactus taxa, which attract attention with their aesthetic and functional features, can be used in landscaping works, especially in the use of ground coverings, in rock gardens, roof and terrace gardens, and landscape repair works.Keywords: Astragalus vulnerariae, Convolvulus compactus, Cutting, IBA, Landscape, Natural plant.