Farklı demir kaynaklarının mısır bitkisinin gelişimine ve demir alımına etkisi

Abstract

Bu çalışma, sera koşullarında düşük organik maddeli (%1.68), kireçli (%28), bazik reaksiyonlu (7.53) demir eksikliği (1.21 mg Fe kg-1) olan bir toprakta farklı demir kaynaklarının FeSO4.7H2O (%19 Fe), FeSO4.7H2O + Elementel S, FeSO4.7H2O+K-Humat, Fe EDTA, Fe DTPA %6, Fe DTPA %11, Fe HBED, Fe EDDHA (o-o:2.2), Fe EDDHA (o-o:3.5), Fe EDDHA (o-o:4.8), Fe EDDHA (o-o:5.25), Fe EDDHA (o-o:6) mısır bitkisinin (ANT CİN 98) kuru madde verimi, aktif ve toplam demir kapsamları üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla tesadüf parselleri deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede demir bileşikleri 15 mg Fe kg-1 demir, elementel kükürt 400 mg kg-1 S ve K-humat 250 mg kg-1 hümik+fulvik asit sağlayacak miktarda ekim öncesi toprağa uygulanmıştır. Araştırmada mısır bitkisinin kuru madde verimi ve yapraklarının aktif, toplam demir, klorofil a, klorofil b, klorofil a+b içerikleri ve yaprak klorofil konsantrasyonunun bir ölçücü olan SPAD okuma değerlerinin demir kaynaklarına bağlı olarak değiştiği ve bu değişimin istatistikî bakımdan %1 seviyesinde önemli olduğu belirlenmiştir. Farklı demir kaynaklarının uygulanmasıyla kontrole göre mısır bitkisinin kuru madde verimi % 3.1 (FeSO4.7H2O) ile % 50.6 (Fe-EDDHA o-o:5.25), toplam demir içeriği % 3 (Elementel S) ile % 38 (Fe-EDDHA o-o: 6) ve aktif demir içeriği % 9 (Elementel S) ile % 50 (Fe-EDDHA o-o: 6) arasında değişen oranlarda artmıştır. Kontrolde (0 mg Fe kg-1) mısır yapraklarındaki aktif Fe miktarı, toplam Fe'in %36'sı iken FeSO4.7H20 (%32), Fe-EDTA (%34) ve K-Humat (%35) hariç farklı Fe kaynaklarının uygulanmasıyla %37 ile %52 arasında değişen oranlarda olduğu belirlenmiştir. Farklı demir kaynaklarının uygulanmasıyla kontrole göre mısır bitkisi yapraklarının klorofil a içeriği %10 (FeEDTA) ile 3.1 kat (Fe-EDDHA o-o:6); klorofil b içeriği %10 (FeEDTA) ile 2.9 kat ( Fe-EDDHA o-o 5.25); klorofil a+b içeriği %10 (FeEDTA) ile 3.0 kat (Fe-EDDHA o-o:6) ve SPAD okuma değerleri %10 (FeSO4.7H20+Elementel S) ile %40 (Fe-EDDHA o-o 5.25); arasında değişen oranlarda artmıştır. Sonuç olarak tarla denemeleri ile teyit edilmesine ihtiyaç olmakla birlikte sera koşullarında yürütülen denemede bitkilerin demir beslenmesi bakımından en iyi kaynağının orto-orto ve izomer oranı 5.25 veya 6 olan Fe-EDDHA olduğu, ekonomik duruma göre bunun yerine FeSO4.7H2O+K-Humat'ında tercih edilebileceği belirlenmiştir.

In this study a random plot design experiment was conducted under greenhouse conditions, in order to determine the effects of different iron sources [ FeSO4.7H2O (%19 Fe), FeSO4.7H2O + Elementel S, FeSO4.7H2O+K-Humat, Fe EDTA, FeDTPA %6, Fe DTPA %11, Fe HBED, Fe EDDHA (o-o:2.2), Fe EDDHA (o-o:3.5), Fe EDDHA (o-o:4.8), Fe EDDHA (o-o:5.25), Fe EDDHA (o-o:6)] on the dry matter yield, and active and total iron contents of corn plant (ANT CIN 98), in a soil with low organic matter (1.68%), calcareous (28%), basic reaction (7.53), and iron deficiency (1.21 mg Fe kg-1). In the experiment, iron compounds 15 mg Fe kg-1 iron, elemental sulfur 400 mg kg-1 S and K-humate 250 mg kg-1 humic + fulvic acid was applied to the soil before planting. In the study, it was found that dry matter yield, active and total iron, chlorophyll a, chlorophyll b, chlorophyll a + b contents and SPAD reading values that are a measurement of leaf chlorophyll concentration in corn plant, varied depending on iron sources, and this change was statistically significant at a 1% level. According to the control, with the application of different iron sources dry matter yield of corn plant increased at varying rates between 3.1% (FeSO4.7H2O) and 50.6% (Fe-EDDHA oo: 5.25), total iron content between 3% (Elemental S) and 38% (Fe-EDDHA oo: 6) and active iron content between 9% (Elemental S) and 50% (Fe-EDDHA oo: 6). In the control (0 mg Fe kg-1), the amount of active Fe in corn leaves was 36% of the total Fe, with the exception of FeSO4.7H20 (32%), Fe-EDTA (34%) and K-Humate (35%) the different applications of Fe sources varied between 37% and 52%. According to the control, with the application of different iron sources the chlorophyll a content of corn plant leaves increased at varying rates between 10% (FeEDTA) and 3.1 fold (Fe-EDDHA o-o: 6); chlorophyll b content between 10% (FeEDTA) and 2.9 fold (Fe-EDDHA o-o 5.25); chlorophyll a + b content was between 10% (FeEDTA) and 3.0 fold (Fe-EDDHA o-o: 6) and SPAD reading values between 10% (FeSO4.7H20 + Elemental S) and 40% (Fe-EDDHA o-o 5.25). As a result, it is necessary to confirm with field trials, but in the experiment carried out under greenhouse conditions, the best source of iron nutrition for plants is Fe-EDDHA with an ortho-ortho and isomer ratio of 5.25 or 6, however, according to the economic situation FeSO4.7H2O + K-Humat can also be preferred.