Türkiye`de bazı önemli çeltik çeşitlerinde herbisitlere karşı dirençlilik gen aktarımı çalışmaları

Abstract

Türkiye'de çeltik tarımı Tarakya ve Anadolu'nun 32 ilde yapılmaktadır. Fideler döneminde itibaren çeltik bitkiler yaşam sürece her aşamada farklı tip yabanı otlar ve böceklerden zarar görmektedirler. Çeltik bitkisinde her iki sebepden gelen ekonomik zararları azaltmak ve kaliteli ürün elde etmek için her ikisine karşı dirençli bitkilerin ıslah edilmesi önem arz etmektedir. Türkiye'nın hızlı nufus artış ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gleneksel yöntemlerle biyoteknolojik yöntemlerin entegrasyon ile bu yöndeki çalışmalarına hız kazandırılması mümkün olabilmektedir. Bu tez kapsamda Agrobacterium aracılığıyla Türkiye'de yaygın olarak yetiştiricilik yapılan Hamzadere ve Osmancık çeltik çeşitlerine herbisitlere ve böceklerine karşı dirençli genleri aktararak, transgenik bitkilerin üretim sistemin geliştirilmesi olmuştur. Çalışmalarında Çeltik Osmancık 97 ve Hamzadere çeşitlerinin tohumlarının sıvı olarak hazırlanmış BAP, NAA ve 2iP ile farklı sürede muamele edilip, düşük oran ve farklı kombinasyonda sitkinin- oksin içeren MS ortamda rjenerasyon yapılmıştır. Eksplant olarak kolriza, endosperm, embriyo, mezokotil ve kotiledon düğümü kullanılmıştır. En iyi sonuç mezokotil eksplantından eldedilmişken endosperm, ve kolriza eksplantından her hangi rejenerasyon sağlanamamıştır. Gen aktarım çalışmalarında ise Agrobacterium tumefaciens'nın GV2260

Paddy cultivation in Turkey is carried out in 32 provinces of Thrace and Anatolia. Different types of stress are faced by rice plants at all stages of life from seedlings stage until harvest including weeds and insects. This results in reduction in yield of rice and makes it necessarry to breed rice cultivars resistant to these types of stresses, for obtaining quality products. Integration of biotechnological techniques with traditional methods can help to facilitate in rapid breeding to meet the needs of rapid population growth in population of Turkey and accelerated efforts towards this direction is possible. In this context, the thesis presents studies related to Agrobacterium-mediated transformation of widely cultured Turkish rice cv. Hamzadere and Osmancık 97 by creating resistance against herbicides and insect resistance. Both cultivars were regenerated from cholerhiza, endosperm, embriyo, mesocotyl and cotyledon nodeafter priming of seeds with high concentrations of BAP, NAA and 2ip plant growth regulators. The best regeneration was noted on mesocotyl explant and no regenration was noted on cholerhiza and endosperm explants.In gene transfer studies Agrobacterium tumefaciens strain - GV2260