Türkiye`de üretilen et-kemik unlarının kalitelerinin kimyasal ve biyolojik metodlarla belirlenmesi

Abstract

6. ÖZET. `Türkiye'de üretilen Et-kem1k Unlarının Kalitelerinin Kimyasal ve Biyolojik Metodlarla Belirlenmesi` Türkiye'de üretilen et-kemik unlarının kaliteleri ile kalite belirlemede kullanılan bazı kimyasal ve biyolojik metodların uygulanma olanaklarının araştırıldığı bu çalışma iki deneme halinde yürütüldü. Araştırmada 9'u kamu, 11'i özel sektörden temin edilen toplam 20 adet et-kemik unu numunesi kullanıldı. Birinci denemede et-kemik unu numunelerinin ham besin maddeleri ve amino asit miktarları, boya bağlama kapasiteleri (BBK), Florodinitrobenzen (FDNB) testi 11e değerlendirilebilir lizin düzeyleri, serbest ve toplam sülfidril grupları kimyasal analizlerle tespit edildi. Îkinci denemede ise numunelerin değerlendirilebilir lizin düzeyleri civciv büyütme testi (CBT) ile belirlendi. Numunelerin ortalama kuru madde, ham protein, ham yağ, ham kül, ham selüloz ve N-suz öz maddeleri içerikleri sırasıyla; % 93.35, % 42.20, % 13.41, % 31.79, % 2.90 ve % 3.06 olarak tespit edildi. Et-kemik unlarında 17 adet amino asitin miktarları belirlendi. Bunlardan lizin, metiyonin ve şistinin ortalama miktarları sırasıyla 100 g numunede 1.53, 0.23 ve 0.11 g; 100 g numune proteininde 1se sırasıyla 3.59, 0.56 ve 0.26 g olarak bulundu. Ortalama değerlendirilebilir lizin içerikleri CBT ve FDNB testlerine göre sırasıyla 100 g numunede 1.17 ve 0.86 g, 100 g numune proteininde ise 2.67 ve 2.01 g olarak tespit edildiLlz1n1n FDNB testine göre ortalama % 56.02, CBT'ne göre % 75.39 oranında değerlendirilebildiği belirlendi. Numunelerin ortalama boya bağlama kapasiteleri 75.29 mMol/16 g N, serbest sülf1dr1l grupları 0.85 mMol/16 g N, serbest + bağlı sülfldril grupları 4.23 mMol/16 g N olarak bulundu. Bu çalışmada incelenen numunelerden kamu kuruluşlarından temin edilenlerin özel kuruluşlardan temin edilenlere oranla daha fazla ham protein ve daha az ham kül içerdikleri tespit edildi. Lizinin değerlendirilebilirliği bakımından kamu ve özel kuruluşlara ait et-kem1k unları arasında farklılık olmadığı gözlendi. Araştırmada kullanılan kimyasal testlerden FDNB testi ile elde edilen sonuçlarla CBT'den elde edilenler arasında çok önemli (P<0.01) korrelasyonlar bulunurken, diğer kimyasal testlerle CBT arasında önemli bir korrelasyon bulunamadı. FDNB testi'nin hayvansal kökenli yemlerin değerlendirilebilir lizin düzeylerinin belirlenmesi amacıyla kullanılabileceği kanısına varıldı.

7. SUMMARY `The Determination of The Quality of Meat and Bone Meals Produced in Turkey, by Chemical and Biological Methods` Two trials were conducted to determine the quality of meat and bone meals produced 1n Turkey and the possibilities of using some chemical and biological methods for this purpose. Of 20 meat and bone meal samples, 9 from state and 11 from the private factories were obtained. In the first trial, amino acids contents, dye binding capacity, available lysine levels and free and total sulphydril groups were determined chemically. In the second trial available lysine contents of the samples were investigated by Chick Growth Assay (CBT). The average dry matter, crude protein, ether extract, crude ash, crude cellulose and nitrogen free extract contents of the samples were found to be 93.35, 42.20, 13.41, 31.79, 2.90 and 3.06 %, respectively. Lysine, methionine and cystine contents of the samples were 1.53, 0.23 and 0.11 g / 100 g and 3.59, 0.26 and 0.56 g / 16 g N, respectively. Average available lysine contents according to CBT and Florodinitrobenzene tests (FDNB) were 1.17 and 0.86 g / 100 g and 2.67 and 2.01 g / 16 g N, respectively. The availability of the lysine by FDNB and CBT tests were 56.02 and 75.39 percent accordingly. Dye binding capacity, free sulfhydryl groups and total 61sulfhydryl groups were 75.29, 0.85 and 4.23 mMol / 16 g N, respectively. The samples obtained from the state factories had more crude protein and less crude ash than those of private factories. There were no significant differences between the samples according to the origine 1n the availability of lysine. Although, there was a high significant correlation between the FDNB and CBT values, there were no correlation between the CBT and the other quality tests values. 62