Kısraklarda tay kızgınlığında ve PGF2 a kontrollu tohumlama sonuçları ve enzimimunoassay yöntemi ile erken gebelik tanısı

Abstract

28 6. ÖZET Bu çalışma, tay kızgınlığında ve bunu izleyen luteal dönemde cloprostenol enjeksiyonu ile uyarılan kızgınlıkta doğal aşım yaptı rılan kısraklarda ilk tohumlamada gebelik oranlarını araştırmak ve anılan hayvanlarda enzimimmunoassay yöntemi ile erken gebe lik tanısı şanslarını ortaya koymak üzere tertiplenmiştir. Çalışmada, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Anadolu Tarım İşletmesi'ne ait 5 yaşından büyük en az bir doğum yapmış, son doğumu fizyolojik ve spontan olarak şekillenmiş toplam 20 baş Arap kısrağı kullanılmıştır. Anılan hayvanlar onar başlık iki gruba ayrılıp ; birinci grup kısraklara tay kızgınlığının 3-4. günlerinde, fertilitesi normal olan aygırlar tarafından doğal aşım yaptırılmıştır. İkinci grup kısraklarda ise tay kızgınlığının bitiminden 9 gün sonra bir prostaglandin analogu olan cloprostenol 2 cc (500 mcg) dozda kas içi yolla enjekte edilmiş ve bunu izleyen östrüs sırasın da yine rektal muayene kontrollü olarak, ovulasyondan önce, yine aynı aygırlar tarafından, doğal aşımlar yaptırılmıştır. Çalışma sıra sında sadece ilk aşım sonuçlar değerlendirilmiştir. Birinci grup hayvanlardan aşım gününde ve östrüs gösterdikle ri ilk gün tarihi esas alınarak izleyen 21-24. günlerde jugular kan örnekleri alınmıştır. İkinci grup kısraklarda ise, ilki clopnostenol enjeksiyon günü olmak üzere östrüs belirtileri görülene kadar kan örnekleri toplanmaya devam edilmiş, buna ilaveten ilk östrüs tari hini izleyen 21-24. günlerde de örneklemeler yapılmıştır.29 Toplanan kan plazması örneklerinde progesteron değerleri Lala- han Hayvan Sağlığı Nükleer Araştırma Enstitüsü'nde, mikrotitras- yon plak enzimimmunoassay yöntemi ile ölçülmüştür. Ayrıca tüm kısraklarda aşımı izleyen 60. günlerde rektal palpasyon uygulana rak gebelik durumları klinik olarak da belirlenmiştir. Assay ve palpasyon bulguları her iki grup için karşılaştırmalı olarak, fertilite durumları gözönünde tutularak, incelenmiştir. Ay rıca materyal doğumlarına kadar izlenerek abortus, erken doğum vb, sorunlar yönünden de değerlendirilmiştir. îlk aşım sonuçlarına göre; birinci grupta % 80, ikinci grupta ise % 60 oranında gebelik elde edilmiştir. İlk grupta doğum - fekon- dasyon aralığı 11.10 + 1.00 gün, ikinci grupta ise 28.83 ± 1.45 gün olarak belirlenmiştir. Enzimimmunoassay testinin gebelik tanısı yönünden doğruluk oranlan ise, birinci grupta % 80, ikinci grupta ise % 90 olarak tes pit edilmiştir. Her iki grupta da gebe kalan hayvanlarda gebelik ve doğum ile ilgili bir komplikasyon belirlenmemiştir. Sonuç olarak ; geleneksel tay kızgınlığında yaptırılan aşımların, prostaglandinler ile uyarılan kısraklara göre daha yüksek gebelik oranı gösterdiği ve enzimimmunoassay ile progesteron ölçüm lerinin kısraklarda erken gebelik tanısı için yüksek doğrulukla de ğerlendirilebileceği kanısına varılmıştır.

30 7. SUMMARY Results of Foal Heat and PGF2 a Controlled Breeding and Early Pregnancy Diagnosis by Enzyme immunoassay Method in Mares. The aims of this study were to investigate conception rates at first breeding in mares either at natural foal heat or at heat induced by cloprostenol injection and early diagnosis of pregnancy by enzyme immunoassay. A total of 20 Arabian mares belonging to Anadolu Tarım İşletmesi of TÎGEM were used. The mares were older than 5 years, foaled at laest once and their previous births were normal. The animals were divided into two groups of 10 heads. First group of mares were bred by stallions on the 3 rd and 4 th days of the foal heat period. The second group of mares were injected I.M. with 2 cc (500 meg) cloprostenol, an analoge of prostaglandin, 9 days after the end of the foal heat. The mares were bred by stallions during the estrus following injections. The stage of ovulation was checked by rectal palpation. Only the results of first inseminations were evaluated. Samples of jugular blood were taken from the first group of animals at the day of breeding and at the 21-24 days after the beginning of estrus. For the second group, daily blood samples were taken from the day of injection until they showed estrus. Blood samples were also taken from this group at 21-24 days following the first estrus signs.31 Progesterone values were determined at blood plasma samples by microtitration plaque enzymeimmunoassay method at Lalahan Institute of Nuclear Research in Animal Health. Pregnancy controls were also performed by rectal palpation on the 60 th day of breeding. The pregnancy rates for the first and second group of mares 80 % and 60 %, respectively. The intervals between birth and fecondation were determined as 11.10+ 1.00 days for the first group and 28,83 ± days for second group of mares. The precision of the enzymeimmunoassay test for the pregnancy diagnosis were found to be 80 % for the first group and 90 % for the second group. No abnormalities were observed in regard to the pregnancy and patrurition in mares of both groups It was concluded that breeding at the foal heat resulted higher rates of pregnancy than the prostaglandin induced group. The use of enzymeimmunoassay provided higher accuracy for the early determination of pregnancy.