Gebelik süresince enerji ihtiyacı, metabolik hız, yağ kütlesi ve kan lipid profilinde oluşan değişiklikler

Abstract

6.0ZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoloji (TIP) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-1998 Emine Nursel CANTEKİNLER Danışman Doç.Dr. Hakkı GÖKBEL Gebelik Süresince Enerji İhtiyacı, Metabolik Hız, Yağ Kütlesi ve Kan Lipid Profilinde Oluşan Değişiklikler Bu çalışmada gebelik süresince bazal metabolizma, yağ kütlesi, tiroid hormonları ve kan lipid profilindeki değişikliklerin ve birbirleri ile ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yirmi dört sağlıklı gebenin (ortalama yaş 24.8±5.7 yıl) 1., 2. ve 3. trimestrların ilk aylarında vücut ağırlıkları, triceps, biceps, subskapular deri kıvrım kalınlıkları, vücut yağ yüzdesi, bazal metabolizma hızı, kan kolesterol, HDLC, LDLC, trigliserit ve tiroid hormon konsantrasyonları tayin edildi. Birinci ve üçüncü trimestrlar arasında vücut ağırlığı artışı 10.5±3.6 kg bulundu. Deri kıvrım kalınlıkları ve vücut yağ yüzdesinin trimestrlar arasında istatistiksel olarak anlamlı artış gösterdiği gözlendi. Trigliserit, kolesterol, LDLC, LDLC/HDLC, kolesterol/HDLC değerleri 3 trimestr boyunca anlamlı artış gösterdi. Bebek doğum ağırlığı ile vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi ve BMR arasında her trimestrda anlamlı ilişki vardı. 1. trimestrdan 3. trimestra kadar BMR'deki ortalama artışın 279±212 kcal/gün olduğu bulundu. Beklenen ve ölçülen BMR'ler arasındaki ilişki sadece 2. ve 3. trimestrlarda anlamlı idi. Total T3 ve total T4 konsantrasyonları 2. trimestrda yükseldi ve 3. trimestrda aynı seviyeyi korudu. Serbest T3 ve serbest T4 düzeyleri 2. trimestrda anlamlı şekilde azaldı ve 3. trimestrda da azalma devam etti. 52Sonuç olarak gebelik süresince BMR, vücut yağ kütlesi, kan lipid fraksiyonları ve tiroid hormonlarında kompleks ve birbirleri ile ilişkili değişiklikler meydana gelmektedir. Gebelikte enerji ihtiyacı hesaplanırken bazal metabolizma artışı dikkate alınmalıdır. 53

7.SUMMARY Energy Requirements, Metabolic Rate, Fat Mass, and Blood Lipid Profile Alterations During Pregnancy In this study it was aimed to analyse the changes in basal metabolism, body fat mass, thyroid hormones and blood lipid profile and interrelation between them during pregnancy. Total body weight, triceps, biceps and subscapular skinfold thickness, percent body fat, basal metabolic rate (BMR) and serum cholesterol, HDLC, LDLC, triglyceride and thyroid hormone concentration of 24 healthy pregnant women (mean age 24.8 ± 5.7 yrs) were evaluated during the first months of 1st, 2nd, and 3rd trimester. Increase in total body weight was 10.5±3.6 kg between 1st and 3rd trimester. It was observed that increase in skinfold thickness and body fat percentage between trimesters was statistically significant. Triglyceride, cholesterol, LDLC, LDLC/HDLC, cholesterol/HDLC values increased during the 3 trimesters. In every trimester, infant birth weight was significantly related to body weight, percent body fat and predicted BMR. Mean increase in BMR from 1st trimester to 3rd trimester was 279±212 kcal/day. The correlation between the predicted and measured BMRs was significant in 2nd and 3rd trimesters. TT3 and TT4 concentrations increased in 2nd trimester and kept the same level in 3rd trimester. Free T3 and T4 levels decreased significantly in 2nd trimester and continued to fall in 3rd trimester. As a result, complicated and interrelated changes in BMR, body fat mass, blood lipid fractions and thyroid hormones, were developed in pregnancy. The increase in basal metabolic rate should be considered in calculating the energy requirement of pregnancy. Weight dependent formulas used for calculating BMR do not give exact information due to pregnancy specific metabolic changes in tissues. 54