Aspergillus parasiticus NRRL 2999 suşu ile küflendirilmiş bulgurlarla beslenen beyaz farelerdeki patolojik bulgular

Abstract

ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Patoloji (Vet) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA- 1999 Mehmet TUZCU Aspergillus parasiticus NRRL 2999 Susu ile Küflendirilmiş Bulgurlarla Beslenen Beyaz Farelerdeki Patolojik Bulgular Bu çalışmada ülkemizde temel besin maddelerinden biri olan bulgurların Aspergillus türü mantarlarla kirlenmesi ile oluşan kronik aflatoksikozisin önemine dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 80 adet beyaz fare kullanıldı. Fareler 16'şarlı 5 guruba ayrıldı. Kontrol gurubu olan 1. gruba aflatoksin içermediği belirlenmiş, deney gurublarının her birine ise 200 ppb, 400 ppb, 800 ppb, 1600 ppb aflatoksin kapsayan yem verildi. Bütün grupların canlı ağırlıkları 0, 10, 30, 60, 90. ve 180. günlerde kaydedildi. Çalışma süresince ölen tüm fareler ile çalışmanın 90. ve 180. günlerinde farelerin nekropsileri yapılarak iç organlardan doku örnekleri alındı. Deneme gurubu farelerde makroskobik olarak karaciğerlerin başlangıçta koyu kırmızı renkli, toksikasyonun ileri dönemlerinde solgun renk aldığı, yüksek dozda aflatoksin alan gruplarda ise renginin sarı-kahve rengine dönüştüğü ve kıvamının gevrekleştiği görüldü. Çalışmanın ileri dönemlerinde safra keselerinin dolgun ve büyümüş olduğu belirlendi. Böbrekler genellikle soluk ve şişkin görünümdeydi. Çalışmada deneme gurubu farelerin histopatolojik muayenesinde 200 ppb aflatoksin alanlarda ilk 90 gün içinde karaciğerlerinde hiperemi, hepatositlerde hafif hidropik dejenerasyonla birlikte yer yer apoptozis, 180. günde ise 90. günde görülen bulguların şiddetinin arttığı ve hepatositlerde yer yer küçük damlalar halinde yağlanmanın olduğu görülmüştür. 55Deneme gruplarından 400 ppb aflatoksin alanlarda ilk 90 gün içinde karaciğerlerinde hiperemi, hepatositlerde orta derecede hidropik dejenerasyon, 180. günde ise 90. günde görülen bulguların şiddetinin arttığı ve hepatositlerde yağlanma ve remark kordonlarında dissosiasyon ile birlikte bir olguda safra kanallarında proliferasyon ve epitellerinde hiperplazi ve bazı karaciğer kesitlerinde de yer yer mono nükleer hücre infiltrasyonları görüldü. Yemlerinde 800 ppb aflatoksin bulunan grupta ilk 90 gün içinde hiperemi, hepatositlerde hidropik dejenerasyon ve iri damlalar halinde yağlanma ile remark kordonlarında dissosiasyon, 180. günde önceki bulgulara ek olarak hepatositlerde bir kaç hücreden oluşan nekroz odaklan iki olguda safra kanallarında proliferasyon ile epitellerinde hiperplazi ile yer yer mononükleer hücre infiltrasyonları belirlendi. Yemlerinde 1600 ppb aflatoksin bulunan farelerde ilk 90 gün içinde hepatositlerde şiddetli hidropik dejenerasyon, iri damlalı yağlanma, yer yer fokal nekroz odakları ile remark kordonlarında dissosiasyon ve kanamalar, 180. günde fokal nekrotik odakların arttığı, 3 olguda da safra kanallarında proliferasyon ve epitellerinde hiperplazi izlendi. Çalışmada deneme gruplarının hepsinde doza göre olmak üzere değişen dönemlerde tubulus epitellerinde dejenerasyon, tubul lümenlerinde PAS (+) hiyalin silindirleri ile bazı tubullerin yassı epi telle döşeli ve dilate olduğu dikkati çekti. Glomerul uslarda hiperselülarite belirlendi. Çalışmada aflatoksin verilen bütün gruplarda karaciğer ve böbreğin dışında incelenen diğer organlarda genel bir hiperemi tablosu ile birlikte dalakta lenfoid tükenme, akciğerlerde ödem ve beyinde gliozisin yanı sıra nöronlarda dejeneratif değişikliklere rastlandı. Bütün bu sonuçlardan, aflatoksinle kontamine gıdaların hayvan ve özellikle insan sağlığı açısından ne denli önemli olduğu ve bu yönde şüpheli bütün besinlerin insan ve hayvan gıdası olarak kullanılmaması gerektiği anlaşılmaktadır. 56

7.SUMMARY The Pathological Findings in Mice fed With Bulgur Moulded With Aspergillus parasiticus NRRL2999 The aim of this study is to show the importance of chronic aflatoxicosis caused by contaminated with fungi like aspergillus bulgur, which is the main feed Türkiye. In this study, 80 white mice were experimented. The mice were divided into 5 group; each consists of 16 mice. First group, control, was fed without aflatoxin. Experimental groups were fed 200 ppb, 400 ppb, 800 ppb and 1600 ppb aflatoxin respectively. All of groups were weighted at 0, 10, 30, 60, 90 and 180 th days. At 90 and 180 th days, the mice were necropsied and tissue samples were collected. Macroscopically, the livers of the mice of the experimental groups were dark red colour. When the lesions progressed, liver was obserwed to turn to pale colour. In the group fed high doses of aflatoxin, the colour of the liver was yellow-brown and right consistencies were crisp. The gall bladders were rounded; the kidneys were pale and swollen. Histopathologically, in the group of 200 ppb aflatoxin, at 90 th day, there was hyperaemia, hydropic degeneration and apoptosis on the liver. In the group of at 180 th day, the findings were more prominent then in the group of 90 th day. In the group of 400 ppb aflatoxin at 90 th day hyperaemia, moderately hydropic degeneration were seen in the liver. 180 th day, the findings were more prominent. In addition to 90 th day findings, small particular lipidosis, dissociation of remark cords and bile duct proliferation in one case, epithelial hyperplasia and sometimes infiltrations of mononuclear cells were observed in the liver. In the group of 800 ppb aflatoxin, at 90 th day, the liver showed hyperaemia, hydropic degeneration and big particular lipidosis and dissociation of remark cords. In addition to 90 th day lesion, at the 180 th day, there were necrosis composed of a few cell, bile duct proliferation, epithelial hyperplasie and mononuclear cells infiltration. In the group of 1600 ppb aflatoxin, there were severe hydropic degeneration, big particular lipidosis, focal necrosis, dissociation of remark cords and haemorrhağie at 90 th 57day. Focal necroses were more evident and in three cases, proliferation of bile duct and epithelial hyperplasie were seen in the liver at 180 th day. In this study, in the all of the experimental groups, degeneration of tubules epithelium were seen, and there were acidophilic, homogen material in the lumen. In some tubules, lined with squomous epithelium and dilatation were seen in the kidney. All of organs were congested, except control group. Decression of lymphoid follicles in the spleen, lung oedema, gliosis on the brain and neuronal degeneration were detected. In the light of these results, feed contaminated with aflatoxin is known to be very important for human and animal health; therefore, suspicious feed must not to be used in human and animal nutrition. 58