Farklı renkteki ışıkların Culicoides`lerin (Diptera: Ceratopogonidae) yakalanmaları üzerine etkileri

Abstract

6.0ZET Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Parazitoloji (Vet) Anabilim Dalı YÜKSEK LİSANS TEZİ / KONYA 2001 Naciye TİLKİ Farklı Renkteki Işıkların Culicoides'lerin (Diptera: Ceratopogonidae) Yakalanmaları Üzerine Etkileri Bu araştırma Culicoides' lerin yakalanmalarında farklı renkteki ışık kaynağına sahip tuzakların etkilerini belirlemek amacıyla, Mayıs 2000 - Ekim 2000 tarihleri arasında İskenderun yöresinde yapılmıştır. Culicoides' lerin yakalanmalarında üç farklı ışık kaynağı kullanılmıştır. Işık kaynağı olarak 8 watthk siyah flouresan ışık (Philps-F8T5/D BLB/8W), 150 watthk beyaz halojen ışık (100/150 W SM-L 220V-240V 50Hz) ve 150 watthk kırmızı halojen ışık (100/150 W SM-L 220V-240V 50Hz) 'tan yararlanılmıştır. Işık tuzakları, Culicoides` lerin üreme yerlerinin civarlarına, ahırların içlerine veya yakınlarına ya da insanların bulunduğu yerleşim alanlarının çevresine, güneşin batışından 30 dakika önce kurulup yaklaşık 2 saat sonra kaldırılmışlardır. Bu dönem içinde, toplam 5 293 Culicoides örneği yakalanmış olup, 5 tür identifiye edilmiştir. Bu türler, sırasıyla en çok C. longipennis (% 97.43), C. schultzei (% 1.36), C. imicola (% 1.06), C. circumscriptus (% 0.09) ve C. obsoletus (% 0.06/ tur. Beyaz ışıkta 2 278, siyah ışıkta 2 912 ve kırmızı ışıkta 103 Culicoides örneği yakalanmıştır. Yakalanan türlerden C. longipennis 'lerin 2 241' i beyaz, 2 819'u siyah, 97' si kırmızı ışıkta, C schultzei' lerin 32'si beyaz, 37'si siyah ve 3'ü kırmızı ışıkta, C. obsoletus ' lann 2' si beyaz ve l'i kırmızı ışıkta toplanmıştır. Cimicola ' mn 54' ü siyah, 2 si kırmızı, C. circumscriptus' un ise 3' ü beyaz, 2' si siyah ışıkta yakalanmıştır. C. imicola beyaz, C.circumscriptus kırmızı, C. obsoletus ise siyah ışıkta hiç yakalanamamıştır. 19Sonuç olarak Ki-kare testi ile yapılan istatistik! değerlendirmede C. imicokC run belirgin olarak siyah ışığı tercih ettiği, diğer türlerin ise bütün ışık kaynaklarına hemen hemen aynı oranlarda geldikleri tespit edilmiştir. 20

7. SUMMARY The effects of different light-sources on catch of Culicoides (Diptera: Ceratopogonidae) The present study was carried out to determine the effects of traps having with light sources of different colour on capturing efficiency of Culicoides species between May 2000 - November 2000 in iskenderun province. Three different light sources were used to capture Culicoides. The black light (8 watt), white light (150 watt), red light (150 watt) were used. The light traps were placed 30 minutes before the sunset in the breeding places, in and around animal shelters or near human settlement and they were collected after 2 hours. Totally, 5 293 Culicoides samples were collected and 5 species were identified. These species were Clongipennis (97 '.43 %), C.schultzei (1.36 %), Cimicola (1.06 %), C.circumscriptus (0.09%) and C. obsoletus (0.06 %). 2 278 Culicoides speciemens were caught in the white light, 2 912 in the black light, 103 in the red light. Of these speciemens, 2 241 of C. longipennis were collected in the white light, 2 819 in the black light, 97 in the red light, 32 of C. schultzei in the white light, 37 of them in the black light, 3 of them in the red light, 2 of C. obsoletus in the white light, one of them in the red light. 54 of C. imicola were caught in the black light, 2 of them in the red light, 3 of C. circumscriptus in the white light, 2 of them in the black light. In conclusion, C. imicola preferencially appeared to chose the black light whereas the other species were equally attracted by all the light sources according to evaluation of Chi Square test. 21