Konya merinosu kuzularda rasyona çinko ve bakır ilavesinin rumen protozoonları ve bazı hematolojik parametreler ile yapağı kalitesi üzerine etkisi

Abstract

6.ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoloji(VET) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ/KONYA-2001 Feyyaz ÖNDER Danışman Doç.Dr.Tufen KEÇECİ Konya Merinosu Kuzularda Rasyona Çinko ve Bakır İlavesinin Rumen Protozoonları ve Bazı Hematolojik Parametreler ile Yapağı Kalitesi Üzerine Etkisi Bu araştırmada kuzularda rasyona çinko ve bakır ilavesinin canlı ağırlık kazancı, yapağı kalitesi ile bazı hematolojik ve rumen içeriğine ilişkin parametreler üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlandı. Denemede 3-4 aylık ve yaklaşık 26 kg canlı ağırlığında 24 Konya merinosu erkek kuzu; kontrol (K), rasyonlarına çinko (Zn), bakır (Cu) ve çinko+bakır ilave edilenler (Zn+Cu) olmak üzere 4 eşit gruba ayrıldı. Altı aylık araştırma süresince K grubu 40 mg/kg çinko ve 9 mg/kg bakır içeren rasyonla beslenirken, Zn ve Zn+Cu gruplarının rasyonu 250 mg/kg çinko, Cu ve Zn+Cu gruplarınınki ise 25 mg/kg bakır içerecek şekilde düzenlendi. Ad libitum beslenen hayvanların; canlı ağırlık kazancı, lökosit sayısı, lökositlerin yüzde oranları, sedimentasyon hızı, OAHb, OAHbD, protozoon sayısı ile lif inceliği, uzunluğu ve mukavemeti değerlerine çinko ve/veya bakır ilavesinin genelde önemli bir etkisinin olmadığı görüldü. Rumen içeriği pH değerleri; Zn, Cu ve Zn+Cu gruplarında kontrol grubununkinden, Cu grubunda ise, 1. örnekleme zamanı dışında Zn grubununkinden, 3-6. örnekleme zamanlarında da Zn+Cu grubununkinden daha azdı (p<0.05). Rumen sıvısı ve yapağı çinko düzeyleri Zn ve Zn+Cu gruplarında, K ve Cu gruplannınkinden daha yüksekti (p<0.05) ve birkaç örnekleme zamanı dışında genelde rasyona çinko ve/veya bakır ilavesi protozoonlann tür yüzdelerini etkilemedi. 59Çalışmada Zn ve Zn+Cü gruplarının plazma çinko düzeyleri tüm örnekleme zamanlarında K ve Cu gruplannınkinden daha yüksekti (p<ö.05). Cu grubunda özellikle 3- 6. örnekleme zamanlarında belirlenen plazma bakır düzeyleri K ve Zn gmplarınınkinden daha fazlaydı (p<0.05). Zn grubunun eritrosit sayısı sadece 2.örnekleme zamanında diğer gruplarınkinden daha fazlaydı (p< 0.05). Kan hemoglobin düzeyi, 2.örnekleme zamanında Zn, Cu ve Zn+Cu gruplarında, 3. örnekleme zamamnda ise Cu ve Zn+Cu gruplarında kontrol grubu değerlerinden daha yüksekti (p<0.05). Hematokrit değer 3.örnekleme zamanı, OAH ise 2.örnekleme zamam dışında gruplar arasında önemli bir farklılık göstermedi Ortalama yapağı bakır düzeyi, Cu grubunda K ve Zn+Cu gmplarınınkinden, Zn+Cu grubunda ise Zn grubununkinden daha yüksekti (p<0.05). Cu grubunun ortalama yapağı lif elastikiyeti diğer gruplarınkinden önemli oranda (p<0.05) daha azdı. Sonuç olarak araştırmada elde edilen bulguların; çinko ve bakırın rasyona ayrı ayrı veya birlikte ilave edilmesi sonucu hematolojik, rumen içeriği ve yapağıya ilişkin bazı parametrelerde meydana gelen değişiklikleri ortaya koyması ve bu konuda yapılacak çalışmalara kaynak teşkil etmesi bakımından yararlı olabileceği kanaatine varılmıştır. 60

7. SUMMARY Effect of ration supplemented with zinc and copper on rumen protozoa, some blood parameters and wool quality in Konya merino Iambs. This study was conducted to determine the effects of ration supplemented with zinc and copper on weight gain and wool quality as well as parameters related to some haematological and rumen contents in lambs. In the experiment, 24 male Konya merino lambs weighing approximately 26 kg and aging 3.5 months were equally divided into four groups as control (C), zinc (Zn), copper (Cu) and zinc plus copper (Zn+Cu) supplemented groups. While the control (C) group were fed with a ration containing 40 mg/kg Zn and 9 mg/kg Cu, the rations of Zn and Zn+Cu groups were designated to containing 250 mg/kg Zn but the rations of Cu and Zn+Cu groups to containing 25 mg/kg Cu. The animals were fed as ad libitum for 6 months. There were generally no effect of zinc and/or copper supplementation to the ration on weight gain, leucocyte count and percentages, erythrocyte sedimentation rate, mean corpuscular haemoglobin (MCH), mean corpuscular haemoglobin concentration (MCHC), protozoa count, fiber diameter, stable length and fiber strength values of the animals fed ad libitum. The pH values of rumen contents in Zn, Cu and Zn+Cu groups were significantly lower (p<0.05) than those in the control group. These values in the Cu group were significantly lower (p<0.05) than those in the Zn group, except the first sampling time (1 month), and than those in the Zn+Cu group at the 3-6.sampling times (3 through 6 months). The rumen fluid and wool zinc levels in the Zn and Zn+Cu groups were significantly higher (p<0.05) than those in the C and Cu groups. In general there was no effect of the zinc and/or copper supplementation to the ration, except a few sampling time, on protozoa percentage. The plasma zinc levels in the Zn and Zn+Cu groups were significantly higher (p< 0.05) than those in the C and Cu groups at all times. The plasma copper levels determined 61of the 3-6.sampling times of Cu group were significantly higher (p< 0.05) as compared with those in C and Zn groups. The erythrocyte count in Zn group were lonely higher than those of other groups at the second sampling time (2 month). The haemoglobin amounts in the Zn, Cu and Zn+Cu groups were statistically higher (p<0.05) than those in control group at the second sampling time (2 month). The same parameters in the Cu and Zn+Cu groups were higher (p< 0.05) than those in C group in the third sampling time (3 month). There were no differences of haematocrit and mean corpuscular volume values among groups, except the third and second sampling times, respectively. The mean copper levels of the wool in the Cu group were higher (p<0.05) as compared with those in the C and Zn+Cu groups. The same parameters in Zn+Cu groups were higher (p<0.05) as compared with that of Zn group. The mean fibre elasticity of Cu group were lower (p<0.05) than those in other groups. It was concluded that the findings obtained from the study were considered to be beneficial in determination of changes occurring after the zinc and/or copper supplementation to the ration on wool as well as related some haematological and rumen contents to be used as a source in prospective investigations. 62