Optikal fraksiyanatör ile civciv görsel projeksiyon alanı olan nukleus rotundusdaki toplam sinir hücre sayısının hesaplanması (stereolojik çalışma)

Abstract

6. ÖZET SÜ. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Histoloji ve Embriyoloji (Tıp) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-2001 Nurhan ÇON (ERDİNÇ) Danışman Doç.Dr. Aydan CANBİLEN Optikal Fraksiyanatör ile Civciv Görsel Projeksiyon Alanı Olan Nukleus rotundus'daki Toplam Sinir Hücresi Sayısmm Hesaplanması (Stereolojik Çalışma) Yapısal ve fonksiyonel yönden insan beyni ile homolog alanlar içeren kuş beyni, beyin araştırmaları ve sinir bilimleri çalışmalarında sıklıkla tercih edilmektedir. Memeli beynindeki nukleus lateralis posterior talami alanına denk olduğu düşünülen nukleus rotundus (nRt) bölgesi, kuş beyninde tektofugal görme yolu üzerindeki birinci ara istasyondur. Sürüngen beyninde de bulunmakta olup, dış kapsüle ve iri sinir hücrelerine sahip olması ile etrafındaki alanlardan kolaylıkla ayırt edilebilen bir beyin çekirdeğidir. Kuş embriyosunda gözler, 19-20. günlerde uyan almaya başladığından çalışma, ışık uyaranı almamış ve almış nRt bölgesinin erken gelişim dönemlerinde toplam sinir hücresi sayısı (N), toplam hacim (V(ref)) ve sinir hücresi sayısal yoğunluğunu (Nv) bir stereolojik metot olan optik parçalama metodu ile araştırmayı amaçlamıştır. Gözler henüz ışık almadan embriyonal 17. gündeki, kuluçkadan çıktıktan hemen sonra 0 günlük ve 10 günlük civciv beyinlerinin kaim parafin kesitlerinde çalışılmıştır. Sayımlar, pilot çalışma ile belirlenen sistematik rasgele örnekleme planına göre (hata katsayısKO.10) yapılmıştır. Tarafsız ve etkili bu sayım metodu ile her bir civcivde yaklaşık 0.07'lik hata katsayısı içinde gerçek değere en yakın N değerleri bulunmuştur. Sonuçta, nRt'da N, embriyonal 17. günden 0. güne %27 ve daha sonra 10. güne kadar %7.8 azalırken, Nv aynı dönemlerde sırasıyla %15 ve %32 azalmıştır. Ayrıca bu dönemlerde V(ref) hesabı da yapıldığı için Nv'deki azalmada, başlangıçta sinir hücresi sayısındaki azalmanın, daha sonra ise toplam nRt hacmindeki artışın (sırasıyla %14, %37) etkili olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç, diğer stereolojik çalışmalarla paralel olarak, sadece Nv hesabının partikül sayısı değişimlerini tam olarak ortaya koymadığım, partikülleri direkt olarak sayan tarafsız sayım metotların kullanılması gerektiğini göstermiştir. Ancak hızlı hücre kaybı olduğu anlaşılmakla birlikte, bunun ne zaman başladığı, sonlandığı ve kaybm ne şekilde meydana (apoptozis, hücre göçü gibi) geldiğinin araştırılması gerekmektedir. 77

7. SUMMARY Estimate of Total Number of Neurons in the Chick Visual Projection Area Nucleus rotundus with Optical Fractionator (A Stereological Study) The avian brain has recently been researched in the neuroscience because it has homologue areas with the mammalian brain both structural and functional. In birds, nucleus rotundus is a relay station on the tectofugal visual pathway and it is suggested to be equivalent to the nucleus lateralis posterior thalami on the visual pathway of mammalians. It is a brain nucleus which can be easily discerned from the other areas because it has large neurons and an outer shell. The research was purposed to estimate the total neuron number (N), total volume (Vref) and the numerical densities of neurons (Nv) of nRt by using the optical fractionator method, a stereological technique. Eyes of the chick embryo are started to stimulate by light on days El 9/20. Therefore in this study, the thick paraffin sections of chick brains at the ages El 7 days (n=5) (no stimulated by light before hatching), 0 day (n=6) (stimulated by light) and 10 days (n=5) were used. The counts were performed in the systematic random sampling shame, determined with a pilot study (error coefficientO.10). In each chicks by this the unbiased and efficient counting method was found the nearest N results to the true value (CE~0.07). Consequently N was reduced 27% and 7.8% from El 7 days up to 0 day and then 10 days respectively, while Nv was reduced 15% and 32% at the same periods. For that V(ref) was estimated at the same periods, it can be say that firstly reducing in the neuron number (14%), then enhancing in the total volume (57%) of nRt is efficient on reducing of Nv. This result shows that the only numerical densities estimates don't show the variations in the particle number. Nevertheless, the mechanisms of neuron loss how and when has to be study (apoptosis, programmed cell death etc.). 78