Burdur bölgesi süt sığırlarında enzootik bovine lökozis (EBL) enfeksiyonunun agar jel immunodiffuzyon (AGID), enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) testleri ve hematolojik uygulamalar ile araştırılması

Abstract

6. ÖZET T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ VİROLOJİ ANABİLİM DALI Doktora tezi / Konya-2003 Mehmet KALE Danışman Prof. Dr. Feridun ÖZTÜRK Burdur Bölgesi Süt Sığırlarında Enzootik Bovine Löykozis Enfeksiyonunun Agar Jel İmmunodiffüzyon (AGID), Enzyme Linked Immunosorbent Assay (ELISA) Testleri ve Hematolojik Uygulamalar ile Araştırılması Bu çalışma, Burdur ili ve ilçelerinde, halka ait özel işletmelerde yaşları 3-10 arasında bulunan 469 adet klinik olarak sağlıklı görünümde ileri gebelik dönemindeki (7. ve 9. aylar arası) Holstein ırkı süt sığırında BLV enfeksiyonunun seropozitivitesinin dağılımını ve bu hayvanların hematolojik verilerini tespit etmek amacıyla gerçekleştirildi. Serolojik incelemeler amacıyla steril tüplere aynı hayvana ait kan ve süt örnekleri, hematolojik incelemeler içinde K3 EDTA'lı tüplere kan örnekleri alındı. Kan serumunda BLV spesifik antikor varlığını tespit etmek amacıyla Agar Jel İmmunodiffüzyon (AGID) ve süt serumunda antikor varlığını tespit etmek amacıyla Enzyme Linked Immunosorbent Assay (ELISA) testlerinden yararlanıldı. Kan örneklerinde T lenfosit (ANAE+lenfosit), B lenfosit (ANAE-lenfosit) ve null hücrelerini belirlemek amacıyla Alfa Naftil Asetat Esteraz (ANAE) enzimi demonstrasyonu metodu, hayvanların lökosit formüllerinin belirlenmesi amacıyla May-Grünwald Giemsa boyama metodu ve total lökosit sayılarım belirlemek için de total lökosit sayım yöntemi kullanıldı. Yapılan incelemeler sonucunda, örneklemenin yapıldığı 10 işletmeden alman 469 kan serumunun 23'ünde (%4.9) AGID ile, süt serumunun 90'ında (%19.2) ELISA testi ile BLV enfeksiyonuna karşı antikor varlığı tespit edildi. AGID testi ile en düşük seropozitivite 3 yaşlı sığırlarda (%3.23), en yüksek seropozitivite 7 yaşlı sığırlarda (%8.51) tespit edilirken, ELISA testi ile en düşük oran 5 yaşlı sığırlarda (%16.1 1), en yüksek oran ise 8 yaşlı sığırlarda (%60) 84saptandı. İlçeler dikkate alındığında; AGID testi ile en düşük seropozitivite oranı Burdur- Yeşilova ilçesinde (%4) tespit edilirken, en yüksek pozitivite ise Burdur-Merkez ilçesinde (%5.45) gözlendi. ELISA testi bulguları esas alındığında; en düşük seropozitifîik Burdur- Merkez ilçesinde (%12.7) iken en yüksek oran Burdur- Tefenni ilçesinde (%28.3) tespit edildi. Her iki test ile pozitif sonuç ise 9 (%1.92) olarak tespit edildi. Hayvanların yaşları esas alındığında her iki test sonucu pozitif olan en düşük yaş grubu 3 yaş (%1.61) iken; en yüksek grup 6 yaş (%3.33) grubuydu. İlçeler dikkate alındığında Burdur- Ağlasun ilçesinde her iki test sonucu pozitif olan en düşük oran (%1.26), Burdur-Tefenni ilçesinde ise en yüksek (%2.5) oran tespit edildi. Çalışmada AGID ve ELISA testlerinin pozitiflikleri arasında %79.74'lük bir korrelasyon tespit edildi. Çalışmada, AGID seropozitif hayvanların T lenfosit (ANAE+lenfosit) (%39.93) oranlarında düşüşler gözlenirken; B lenfosit oranları (ANAE-lenfosit) (%36.91), total lenfosit (%44.5) oranları ile total lökosit (8109/mm3) sayılarında önemli artışlar tespit edildi. ELISA testi sonuçları dikkate alındığında ise seropozitif hayvanların T-lenfosit (ANAE+lenfosit) (%28.53) oranlarında düşüşler oluşurken; B-lenfosit (ANAE-lenfosit) (%51.82) oranlarında, total lenfosit (%56.5) oranlarında ve total lökosit (10861/mm3) sayılarında belirgin artışlar dikkati çekti. Hem ELISA hem de AGID seropozitif hayvanların T-lenfosit (ANAE+lenfosit) (%25.17) oranlarında düşüş oluştuğu halde, B-lenfosit (ANAE-lenfosit) (%55.06) oranları, total lenfosit (%61.67) oranları ve total lökosit (12067/mm3) sayılarında dikkati çeken artışlar tespit edildi. Yaş grupları dikkate alındığında; sürü genelinde ELISA seropozitif hayvanların ortalama T lenfositlerin (ANAE+lenfosit) en düşük ve en yüksek oranları; %22.45 ve %48.5, 7 yaşlı ve 8 yaşlı, ortalama B lenfositlerin (ANAE-lenfosit) en düşük ve en yüksek oranları; %26.5 ve %54.95, 8 yaşlı ve 7 yaşlı, ortalama total lenfositlerin en düşük ve en yüksek oranları; %51.2 ve %58.91, 4 yaşlı ve 7 yaşlı ve ortalama total lökosit en düşük ve en yüksek oranları; 8900/mm3 ve 1 1994/mm3, 4 yaşlı ve 6 yaşlı hayvanlarda tespit edildi. Çalışmada sürü genelinde hem hematoloji hem de ELISA seropozitif hayvanların en düşük ve en yüksek pozitiflik oranlan; %16.11 ve %60, 5 yaşlı ve 8 yaşlı hayvanlarda tespit edildi. Hematolojik metotlar ile ELISA testi arasında %100 uyum gözlendi. Çalışmada BLV enfeksiyonunun teşhisinde ELISA testi ve hematolojik metotların (ANAE enzim boyama metodu, May-Grünwald Giemsa boyama yöntemi ve total lökosit hesaplama metodu birlikte kullanılmak şartıyla), AGID testine göre daha güvenilir ve hassas olduğu kanısına varılmıştır. 85

7. SUMMARY The Investigation of Enzootic Bovine Leucosis Infection by Agar Gel Immunodiffusion (AGID), Enzyme Linked Immunosorbent Assay (ELISA) Tests and Haematological Applications on the Dairy Cows in Burdur Region In this study, 469 healthy dairy cows (Holstein breed between 3 and 10 years old) that were in the late pregnancy period (between 7. and 9. months) were investigated to determine the distribution of EBL seropositivity taken from 1 0 different individual managements which belonged to the farmers in Burdur region. Blood and milk samples were taken simultaneously from each animal for serological investigations by sterile tubes and for haematological (only blood samples) investigations by K3 EDTA tubes. The presence of specific antibodies to BLV in the blood sera was detected by AGID test and the presence of specific antibodies to BLV in the milk sera was detected by ELISA. T-lymphocytes (ANAE+lymphocyte), B-lymphocytes (ANAE-lymphocyte) and Null cells were determined in blood samples by the histochemical demonstration of ANAE. Leucocyte formüle rates and total leucocytes were determined in blood samples by the May-Griinwald Giemsa stain and total leucocytes count methods. Of 469 serum samples, 23 (4.9 %) were found to be seropositive by AGID test and of 469 milk samples, 90 (19.2 %) were found to be seropositive by ELISA. The lowest prevalance was detected on 3 year old animals (3.23 %) and the highest prevalance was detected on 7 year old animals (8.51 %) by AGID on distribution according to ages. The lowest prevalance was detected on 5 year old animals (16.1 1 %) and the highest prevalance was detected on 8 year old animals (60 %) by ELISA on distribution according to ages. The lowest prevalance was detected as 4 % in Burdur- Yeşilova district and the highest prevalance was detected as 5.45 % in Burdur-Merkez by AGID on distribution according to managements. The lowest prevalance was detected as 12.7 % in Burdur-Merkez and the highest prevalance was detected as 28.3 % in Burdur-Tefenni by ELISA on distrubution according to managements. Sera and milk samples obtained from 9 (1.92 %) dairy cows were found positive both AGID and ELISA tests were performed. The lowest prevalance was detected as 1.61 % in 3 year old animals and the highest prevalance was detected as 3.33 % on 6 year old animals performing both AGID and ELISA tests considering BLV seropositive 86on distribution according to the ages. The lowest prevalance was detected as 1.26 % in Burdur-Ağlasun district and the highest prevalance was detected as 2.5 % in Burdur-Tefenni district performing both AGID and ELISA considering BLV seropositive on distribution according to the managements. A correlation between serum AGID and milk ELISA was detected as 79.74 %. In this study, the results clearly showed that ANAE+ T lymphocytes (39.93 %) appeared in peripheral blood although they were low in number; ANAE- B lymphocytes (36.91 %), total lymphocytes (44.5 %) and total leucocytes (8109 blood cells/ mm3) were increased in AGID seropositive animals. Although ANAE+ T lymphocytes (28.53 %) were low in number; ANAE-B lymphocytes (51.82 %), total lymphocytes (56.5 %) and total leucocytes (10861 blood cells / mm3) were increased in ELISA seropositive animals. As the same, when ANAE+T lymphocytes (25.17 %) were low in number; ANAE-B lymphocytes (55.06 %), total lymphocytes (61.67 %) and total leucocytes (12067 blood cells / mm3) were increased in both AGID and ELISA seropositive animals. The lowest and highest prevalances were detected on ELISA seropositive animals on distribution according to the ages respectively: ANAE+ T lymphocytes were found 22.45 % (7 year old) and 48.5 % (8 year old), ANAE- B lymphocytes were found 26.5 % (8 year old) and 54.95 % (7 year old), total lymphocytes were found 51.2 % (4 year old) and 58.91 % (7 year old), total leucocytes were found 8900 blood cells/ mm (4 year old) and 11994 blood cells/ mm3 (6 year old). According to both haematological and ELISA seropositive animals the lowest and the highest prevalance were founded as 16.1 1 % and 60 % in all flocks on 5 year and 8 year old animals. An accordance between blood haematological methods and milk ELISA was detected as 100%. As a results, it was reached that in the diagnosis of BLV infection ELISA test and haematological methods, with which the ANAE demonstration, May-Grtinwald Giemsa stain method and total leucocytes counts were used together, were very reliable and sensitive than that of AGID test. 87