Damar İçi infüzyon ve deri altı yolla uygulanan serbest ve lipozomal ampisilinin farmokokinetik profillerinin karşılaştırılması

Abstract

51 6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimler Enstitüsü Farmakoloji ve Toksikoloji (VET) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA - 2003 Kürşad YAPAR Danışman Doç. Dr. A. Levent BAŞ Bu çalışmada, serbest ve lipozomal ampisilinin damar içi infüzyon ve deri altı uygulamaları sonrasında elde edilen farmakokinetik özellikleri karşılaştırıldı. Çalışmada canlı ağırlıkları 20-24 kg arasında değişen, 15-18 aylık, 6 adet sağlıklı koyun (Akkaraman Irkı) dönüşümlü olarak kullanıldı. İlaç formülasyonlan, hayvanlara birer haftalık aralıklarla, tek doz (5 mg/kg) şeklinde damar içi infüzyon (100 mi serum fizyolojik içerisinde, 30 dk) ve deri altı yolla uygulandı. Damar içi infüzyon yolla uygulamayı takiben, 0., 2.5, 5., 10., 15., 20., 25., 30., 45. dk'lar ile, 1., 1.5., 2., 3., 4., 6., 8., 10. ve 12. saatlerde, deri altı yolla uygulamayı takiben ise, 2.5, 5., 10., 15., 20., 25., 30., 45. dk'lar ile, 1., 1.5., 2., 3., 4., 6., 8., 10. ve 12. saatlerde kan örnekleri toplandı. Serum ilaç seviyeleri HPLC analizi ile belirlendi. Lipozomal ampisilinin serbest ampisiline göre, damar içi infüzyon yolla uygulama sonucunda elde edilen eliminasyon yan ömrü (LA tı/2p=1.467 saat, S A tiap= 0.484 saat) ve ortalama kalış süresinin daha uzun (LA MRT= 2.079 saat, SA MRT= 0.510 saat, p<0.05), toplam klirensin (LA Cl= 0.783 l/saat/kg, SA Cl= 1.598 l/saat/kg) ise düşük (p<0.05) olduğu tespit edildi. Kararlı durumdaki dağılım hacminin (LA Vd= 1.477 l/kg, SA Vd= 0.364 l/kg) ise oldukça büyük (p<0.05) olduğu bulundu. LA'nin, deri altı uygulama sonucunda ise, absorbsiyon hızının yavaş, serumda elde edilen pik konsantrasyonunun daha düşük (LA Cmax=2.152 mg/ml, S A Cmax= 3.097 mg/ml, p<0.05) ve pik konsantrasyona ulaşma zamanının (LA tmax= 35.00 dk, SA W= 22.50 dk) uzun olduğu belirlendi. Ampisilinin lipozomal formunun serbest forma göre, Unp (LA tı/2p=52 2.183 saat, SA tı/2p= 0.972 saat) ve MRT değerinin daha uzun (LA MRT= 3.163 saat, SA MRT= 1.275 saat, p<0.05), Cl değerinin düşük (LA Cl= 0.928 l/saat/kg, S A Cl= 1.677 l/saat/kg, p<0.05), EAA (LA EAA= 5.386 ng.saat/ml, SA EAA= 2.980 ug.saat/ml) ve Vd değerinin ise oldukça büyük (LA Vd=2.923 l/kg, SA Vd= 1.912 l/kg, p<0.05) olduğu tespit edildi. Sunulan çalışmanın sonuçlan, ampisilinin lipozomlanmış şeklinin damar içi infiizyon ve deri altı uygulama sonrasında vücutta uzun süreli ve etkili serum konsantrasyonunu sağladığını göstermektedir Anahtar Kelimeler: Lipozom, Ampisilin, Farmakokinetik profil, Koyun, Damar İçi İnfiizyon, Deri Altı

53 7. SUMMARY Pharmacokinetics properties of liposome-encapsulated (LA) and free (FA) ampicillin were comparated after intravenous infusion and subcutaneous administration in sheeps. Six healthy adult sheeps (Akkaraman, female, 15-18 months aged, weighing 20-24 kg) were used as materials. FA and LA ampicillin were administered intravenous infusion (100 ml normal saline solution within 30 min) and subcutaneous at single recommend dose (5 mg/kg) to same individual sheeps with 1 weeks interval. Blood samples were obtained at, 0., 2.5, 5., 10., 15., 20., 25., 30., 45. minutes and 1., 1.5., 2., 3., 4., 6., 8., 10. and 12 hours after intravenous infusion, and at 2.5, 5., 10., 15., 20., 25., 30., 45. minutes and, 1., 1.5., 2., 3., 4., 6., 8., 10. and 12. hours after subcutaneous administration. Concentrations of drug in serum were determined by HPLC.Results indicated that mean residence time (MRT, elmination half life (tmp) and the volume of distribution (Vd) of intravenous infusion or subcutaneous LA was higher (p<0.05), and clearance (CI) of intravenous infusion or subcutaneous LA was lower (p<0.05) than intravenous infusion or subcutaneous FA. Area under curve (AUC= 5.386 ig.saat/ml) and the time to peak concentration (tmaX= 35.00 min) of subcutaneous LA was significantly higher (p<0.05) than subcutaneous FA (AUC= 2.980 ug.saat/ml, tmax= 22.50 dk) and maximum concentration (Cmax:=2.152 mg/ml) of subcutaneous LA was lower, than subcutaneous FA (Cmax= 3.097 mg/ml). The results obtained in the present study show that liposomal ampicillin provide effective and prolonged serum concentration in the body after intravenous infusion and subcutaneous administration. Key words: Liposome, Ampicillin, Pharmacokinetic profiles, Sheep, Intravenous Infusion, Subcutaneous