Temporomandibuler disfonksiyonlu bireylerde ki kondiler kemik değişikliklerinin panoramik radyografi, transkraniyal radyografi ve bilgisayarlı tomografi bulgularının karşılaştırılması

Abstract

6) ÖZET TEMPOROMANDIBULAR DİSFONKSİYONLU BİREYLERDE KÎ KONDİLER KEMİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN PANORAMİK RADYOGRAFİ, TRANSKRANİYAL RADYOGRAFİ ve BİLGİSAYAR TOMOGRAFİ BULGULARININ KARŞILAŞTIRILMASI TME (Temporomandibular Eklem), kasları, terıdonları, ligamentleri, sinir inervasyonlan ile karmaşık bir sistem oluşturur. Uygarlığın gelişmesine paralel olarak ortaya çıkan çeşitli sorunlar, günümüz toplumunda, TME şikayetlerinde artmaya sebep olmuştur. TME disfonksiyon sendromunun başlıca semptomları; ağrı, kas hassasiyeti, eklem bölgesinden gelen sesler, mandibula hareketlerindeki değişmelerdir. Sendromun etiyolojisi hala tartışılmaktadır. Bir gurup yazar oklüzyonun esas etiyolojik faktör olduğunu savunurken, diğerleri kas faktörünün en önemli etiyolojik neden olduğunu savunmaktadır. Son yıllarda diş hekimliğinde TME rahatsızlıkları ilgi odağı olmuştur. TME rahatsızlıkların kaynağım tespit etmek amacıyla; çiğneme problemleri, TME' deki kronik travmatik değişiklikler, TME' deki eklem içi bozuklukları ve TME komponentlerindeki dejeneratif değişimler ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Biz de çalışmamızda TME disfonksiyonlu bireylerin eklem kondilindeki dejenerasyonu inceledik. Çalışmamızın amacı; TME disfonksiyon hikayesi olan genç ve erişkin bireylerdeki eklem kondilindeki dejeneratif değişikliklerin kesin teşhis yöntemi olarak kabul edilen bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme yöntemi ile diş hekimliği bünyesinde bulunan panoramik ve transkraniyal radyografilerin ne derece uyumlu olduklarını tespit etmektir. TME bölgesinde ağrı, klik, krepitasyon, ağız açıklığının sınırlanması, kilitlenme gibi TME disfonksiyonuna ait şikayet hikayesi olan ve aynı şikayetlerle tekrar Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Oral Diagnoz ve Radyoloji Anabilim Dalı'na başvuran hastalar cinsiyet ayrımı yapılmadan değerlendirmeye alındı. Klinik muayeneleri sonucu TME disfonksiyon ön tanısı konan, yaşları 16-61 (oratalama 27,29) arası değişen, 40'ı (%83) kadın 8'i (%17) erkek, toplam 48 hasta çalışmamıza dahil edildi. TME disfonksiyon ön tanısı konulan hastalardan, kondilde dejeneratif değişikliğin incelenmesi için bilateral panoramik radyografi, lateral oblik transkraniyal radyografi görüntüsü ve BT görüntüleri alındı. Panoramik ve transkraniyal radyografilerin, BT görüntüleme metoduyla karşılaştırılabilmesi için kondillerdeki dejenerasyon var ve yok olarak belirtilmiştir. Elde 119edilen bulguların, istatistiksel olarak değerlendirilmesinde Mc Nemar- Ki kare testi kullanıldı. Bu verilerin ışığı altında Panoramik radyografi ile BT görüntüleme radyograflar arasında kondillerdeki dejenerasyonun varlığının saptanması bakımından anlamlı fark saptanırken (P<0,01), Transkraniyal radyograf ile BT görüntüleme arasında anlamlı bir fark saptanamamıştır (P>0.050). Bu sonuçlara göre denilebilir ki TME disfonksiyonlu bireylerde kondildeki dejenerasyonun incelenmesi için kesin tanı yöntemi olan BT görüntüleme yönteminden sonra diş hekimliği bünyesinde bulunan öncelikli olarak TK radyografinin daha sonra ise makro değişikliklerin gözlenmesinde panoramik radyografinin kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. 120

7) SUMMARY THE COMPARISON of PANORAMIC RADIOGRAPHIC, TRANSCRANIAL RADIOGRAPHIC and TOMOGRAPHIC FINDINGS of CONDYLAR BONE CHANGES IN TMJ DYSFUNCTION PATIENTS. The TMJ (Temporo Mandibular Joint) in conjiction with its muscles, tendons, ligaments and nerve innervations presents a complex system. Various problems emerged along with the development of civilization, increased the TME complaints in modern societies. Pain, muscle tenderness, clicking and alteration of mandibular movement are cardinal symptoms of the TMJ dysfunction syndrome. Controversy still exists over the origin of the syndrome, one group holds that occlusion is the major etiologic factor; another group says mascle factors are of the greatest etiologic importance. Recently, temporomandibular disorders (TMD) have became popular in dentistry. Various studies have been conducted to elucidate the nature of TMJ, such as masticatory problems, chronic traumatic alterations in the temporomandibular joint (TMJ), internal derangement of the TMJ, and degenerative change of the TMJ components. The purpose of our study is to investigate the difference between computerized tomography (CT) which is the gold standard for diagnosis of TMJ disorders and panoramic radiography and Transcranial radiographics that can be found in dental clinics for TMJ condyle degeneration diagnosis among young and adults. Patients who applied to Selçuk University Faculty of Dentistry Department of Oral Diagnosis and Radiology with pain, crepitation, click, limitation of mouth opening and locking complaints are clinicaly examined. Patients with initial diagnosis of TMJ dysfunction are taken into the study. The study group consisted of 40 (%83) female and 8 (%17) male patients. To investigate the degenerative changes in condyle bilateral Panoramic, Transcranial, CT images were taken from patients for diagnosis. To compare Panoramic, Transcranial, CT images the degeneration of condyle is scored as degeneration is seen or not. Mc Nemar-Ki square test is applied for statistical analysis. The difference between Panoramic and CT was statistically significant (p<0.01) but there was statisticaly significant difference between Transcranial and CT (p>0.05). According to these results in dentistry Transcranial and for macro changes Panoramic can be used for diagnosis of degenerative changes in condyle as an alternative to CT which is the gold standard for diagnosis of TMJ disorders. 121