Hata türü ve etkileri analizi`nde analitik ağ süreci ve bulanık mantık uygulaması

Abstract

Teknolojik gelişmelerin rekabette meydana getirdiği artış; kalite ve beraberinde sürekli iyileştirme tekniklerini ön plana çıkarmıştır. Sistem, tasarım, süreç ve hizmet aşamalarında hataları ortaya çıkmadan tanımlamayı ve gidermeyi amaçlayan Hata Türü ve Etkileri Analizi de bu tekniklerden biridir.Bu çalışmada risk önceliklerini değerlendirme ve çok ölçütlü karar verme proseslerine destek sağlamak için iki bütünleşik yaklaşım tanımlanmıştır.Birinci yaklaşımda; Hata Türü ve Etkileri Analizi'nde en riskli hata türünü seçmek için Analitik Ağ Süreci uygulaması yapılmıştır. Karar probleminin karmaşık yapısı, çok ölçütlü bir problem olması, karşılıklı etkileşimler ve niteliksel ölçütler içermesi nedeniyle çözüm yöntemi olarak Analitik Ağ Süreci tercih edilmiştir.İkinci yaklaşımda; Hata türü ve Etkileri Analizi'nde Bulanık Analitik Ağ Süreci uygulaması yapılmıştır. Üründeki risk faktörlerinin ve ilişkilerinin belirsizliği sebebiyle, bulanık ortamda risk değerlendirmesi yapmak zordur. Geliştirilen teknikte risk değerlendirmesi sürecinde belirsizlikle başa çıkabilmek için hata türleri ve hata kriterleri arasındaki ilişkilerin gösteriminde bulanık mantık yaklaşımına başvurulmuştur.Geleneksel Hata Türü ve Etkileri Analizi ile geliştirilen her iki modele göre bir alüminyum firmasında yapılan uygulamalara yer verilmiş, elde edilen sonuçlar değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır.Çözüm süreci sonunda Hata Türü ve Etkileri Analizi'nde yer alan hata türlerinin ağırlıkları elde edilmekte ve böylece ilgili süreç için en riskli hata türü tespit edilebilmektedir.

The increase in competition which came with technological improvements has made important quality and quality improvement techniques. Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) is one of these techniques that is used to identify and eliminate potential failures of system, design, process and service before they occur.This study describes two integrated approach developed for supporting risk priority evaluating and multi-criteria decision making processes.Firstly, an Analytic Network Process application is done to choose the most risky failure mode. Analytic Network Process is preferred as solution method because the decision problem has the entire complexity, multi-criteria structure, interdependencies and qualitative criteria.Secondly, Fuzzy Analytic Network Process application is done for Failure Mode and Effects Analysis. Owing to the typical vagueness or imprecision of risk factors and relationships in a product, evaluating risk priority is becoming more difficult, particularly in a fuzzy environment. In developed approach, for dealing with the vagueness in the risk evaluating processes, fuzzy logic approaches are applied to represent the relationships between failure modes and criteria.`Conventional Failure Mode and Effect Analysis? technique and two proposed techniques have applied in an aluminium company to illustrate the proposed frameworks. Obtained results have been evaluated and compared.The weights of the failure modes are obtained after accomplishing the solution process, and therefore most risky failure mode is determined.