12 haftalık anaerobik antrenman programının 14?16 yaş erkek taekwondocuların kan laktat ve elektrolit düzeylerine etkileri.

Abstract

Çalışmanın amacı; 12 haftalık anaerobik antrenman programının; kan laktat, elektrolitler (Na+, K+, Cl? ), ve kreatin kinaz düzeyleri ile bazı fiziksel uygunluk parametrelerine etkilerini incelemek ve kan laktatı, elektrolitlerin ve kreatin kinazın birbirine etkilerini karşılaştırmaktır.Araştırma, yaş ortalaması 14,30±1.16 yıl olan 10 elit erkek taekwondocu üzerinde yapılmıştır. Ölçümler 12 haftalık antrenman programı başlangıcı ve bitiminde egzersiz öncesi ve sonrasında gerçekleştirilmiştir. Kan laktat, kreatin kinaz ve elektrolitlerin ortalamaları arasındaki farkı belirleyebilmek için tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi (One Way ANOVA for Repeated Measures) testi kullanılmıştır. Ölçümler arasındaki farkın hangi dönemlerde olduğunu tespit edebilmek için Bonferroni çoklu karşılaştırma analizi yapıldı. 12 hafta öncesi ve sonrası istirahat düzeyinde ölçülen fiziksel uygunluk parametreleri arasındaki fark ise ilişkili ölçümler için Wilcoxon işaretli sıralar testi ile belirlendi. Parametreler arasındaki ilişkileri belirleme de çoklu doğrusal regresyon (Multiple Linear Regression) kullanıldı. Sonuçlar 0.01 ve 0.05 önem seviyesinde değerlendirildi.Analizler sonucunda taekwondocuların elektrolit düzeyleri incelendiğinde, sodyum ve klor değerlerinde antrenman programı başlangıcında egzersiz öncesi ve sonrası değerler arasında anlamlı bir farka rastlanmazken (p>0.05), 12 haftalık antrenman programı bitiminde egzersiz sonrası sodyum ve klor değerlerinde anlamlı fark tespit edilmiştir (p<0.05). Potasyum değerleri incelendiğinde yine antrenman programı başlangıcında egzersiz öncesi ve sonrası değerler arasında anlamlı bir farka rastlanmazken (p>0.05), antrenman programı bitiminde egzersiz sonrası potasyum değeri, egzersiz öncesi potasyum ortalamasına göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Antrenman programı öncesi ve sonrası kan laktat ve kreatin kinaz değerlerine bakıldığında her ikisinde de anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Kreatin kinaz ile kan laktat değerleri arasındaki ilişki incelendiğinde pozitif bir korelasyon tespit edilmiştir (r=0.72, p<0.05). Sodyum ve kan laktat değerleri arasında zayıf bir pozitif korelasyon belirlenmiştir (r=0.34, p>0.05). Klor ile kan laktat değerleri arasında ise negatif bir korelasyon belirlenmiştir (r=-0.69, p<0.05).Fiziksel uygunluk parametreleri incelendiğinde 12 haftalık program sonrasında vücut ağırlığı, vücut yağ yüzdesi ortalamalarında anlamlı farka rastlanmazken (p>0.05); boy uzunlukları, vücut kitle indeksi, esneklik, aerobik ve anaerobik güç ortalamalarında anlamlı artışlar tespit edilmiştir (p<0.01, p<0.05).Sonuç olarak araştırma bulgularında uygulanan 12 haftalık yüksek şiddetteki anaerobik antrenmanın taekwondocuların kan laktat ve kreatin kinaz düzeylerinde anlamlı artışlar tespit edilirken, sodyum potasyum ve klor değerlerinde ise 12 haftalık program bitimindeki egzersiz öncesi ve egzersiz sonrası ortalamalarında anlamlı artışlar belirlenmiştir (p<0.05). Deneklerin gelişimin hızlı olduğu ergenlik döneminde olması ve taekwondoya özgü, yüksek şiddette uygulanan anaerobik antrenman programının, esneklik, aerobik, anaerobik güç ortalamaları ile özellikle boy uzunluklarında, anlamlı bir artışa neden olduğu söylenebilir (p<0.05).Anahtar Sözlük: Taekwondo, Elektrolit, Kreatin Kinaz, Kan Laktatı, Anaerobik Antrenman.

The aim of his study is to determine what is the effects of twelve weeks training programme which is aplied to 14-16 aged taekwondo athletes on levels of blood lactate, electrolits (Na+, K+, Cl? ), and creatin kinase and some physicial parameters.This research was made on the 10 elite male taekwondo athletes whose average ages are 14,30±1.16. Measures were taken at the beginning and at the end of 12 weeks training programme. Varians analysises (ANOVA) test was used to define the differences among blood lactate, creatine kinase and electrolytes. Benferroni multiple analysises were done in order to determine the terms which measure belongs to when they were different. The difference between physical suitablity parameters measured before 12 week of resting level and after 12 weeks was determined by the rows test of Wilcoxon marked in order to obtain related measures Multiple linear regression was used to determine the relations between parameters. The results were evaluated on the importance level of 0.01 and 0.05.There was no reasonable difference in the rate of plasma sodium and chlorine at the level of resting at the beginning and at the end of 12 week programme (p>0.05). On the other hand at the end of sodium and chlorine was determined (p<0.05). Similarly, there was no significant difference in the rates of potassium before and after the practice like the attitude of chlorine and plasma sodium (p<0.05). On the contrary; after the training programme, the rate of potassium was quite higher than the rate of the potassium before the training programme (p<0.005). The rates of blood lactate and creatine kinase were different before and after the training programme (p<0.005). When the relations between creatine kinase and blood lactate were observed, a positive corelation was found (r=0.72, p<0.005). Between the rates of sodium and blood lactate, a positive week corelation was defined (r=0.34, p>0.005). However, the was a negative corelation between the rates of chlorine and blood lactate (r=0.69, p<0.005). When the physical parameters were examined, the average of weight and the percentage of fat in the body were not reasonable different. On the otherland, there were significant increment on height, body mass index, flexibility, aerobic an anaerobic power averages (p<0.01, p<0.05).In conclusion, it was observed that the anaerobic training programme with violant level caused to increment on the rates of blood lactate, creatine kinase, sodium, potassium and chlorine. At the sametime, since the test subjects were in puberty and because of long term training programme there were positive improvements on the rates of aerobic and anaerobic power.Key Words: Taekwondo, Electrolyte, Creatin Kinase, Blood Lactate, Anaerobic Training.