Mevcut betonarme yapılardaki tasarım olumsuzluklarının yapı performansına etkisi

Abstract

Son yıllarda meydana gelen depremlerde oluşan hasarın ve ekonomik kayıpların çok büyük miktarda olması, depreme dayanıklı yapı tasarımında hasar kontrolünün, dolayısıyla performansa dayalı tasarım ve değerlendirmenin önemini ortaya çıkarmıştır. Özellikle binalar üzerinde yapılan incelemelerde kalitesiz işçilik, yetersiz malzeme kullanımının yanı sıra yumuşak kat, kapalı çıkma, yetersiz sargı donatısı gibi tasarım olumsuzluklarına da rastlanmıştır.Bu tez çalışmasında; 1975 yönetmeliğine göre yapılmış olan mevcut betonarme yapıların performansları incelenmiştir. 1975 yönetmeliğine göre tasarlanmış bu yapılarda; beton dayanımının C20'den C16, C14'e azalmasının, donatı dayanımının S420'den S220'e azalmasının, kat adedinin 3-4-5-6 olarak artışının, yumuşak kat ve kapalı çıkmanın yapı performanslarına olan etkileri araştırılmıştır. SAP2000 yapı analiz programı kullanılarak yapıların doğrusal olmayan statik itme analizi ile yapı kapasite eğrileri elde edilmiştir. Elde edilen analiz sonuçları karşılaştırılarak genel bir değerlendirme yapılmıştır.Bu çalışmada yapılan incelemeler sonucu malzeme kalitesindeki düşüklüğün, yumuşak kat, kapalı çıkma gibi tasarım olumsuzluklarının ve kat adedi değişiminin yapı performansını olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Bu tür olumsuzlukların yapıların yatay yük taşıma kapasitelerinde ve sünekliklerinde önemli derecede azalmalara neden olduğu gözlenmiştir. Bunun önüne geçmek için depreme uygun olmayan mimari tasarım ve statik açıdan tasarım olumsuzlukları içeren taşıyıcı sistemlerin (yumuşak kat, kapalı çıkma v.b) seçiminden kaçınılması gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Doğrusal olmayan statik artımsal itme analizi, yapı tasarım olumsuzlukları, performans değerlendirmesi, kapasite eğrisi.

In recent years, earthquakes which caused important damages and much economic lost, have showed up damage control of earthquake resistance structures that means performance based design and evaluations is very impartant. Expecially at the observation of structure as well as unqualified work, uses of insufficient materials also were found negation such as soft floor, closed carbel, insufficient coil reinforcement.In this studies; the performances of actual reinforced concrete constructions that built according to rugulation of 1975, have determined. AT this structures that built according to rugulation of 1975, the effect of structure on performans of reduction of concrete strength from C20 to C16-C14, the reduction of reinforcement strength from S420 to S220, the increases of number of floors such as 3-4-5-6, soft floor and closed carbel were investigated. The nonlinear static incremental pushover analysis and the curve of building-capacity are carried out by using of Sap2000 finite element analysis packet programme. A general Assessment was made by comparing the results obtained by analyzing.After earthquake, at the observation of building, negations of design suc as poor quality of materials, soft floor, closed corbel and variations numbers of floor were coused reduction of the capacity of horizontal load and ductility at the performans structure. To prevent this situation, architectural design that is inappropriate for earthquakes and nonselection carrying system which includes soft foor, closed corbel..etc, must be provide enough quality to concrete and reinforcement.Key words: Nonlinear Elastic Method, Incremental Static Pushover Analysis, Equivalent Earthquake Load Method, Performance Evaluation, Capacity Curve