Profesyonel futbol kulüplerinde yürütülen halkla ilişkiler faaliyetlerinin taraftar memnuniyetine üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma; profesyonel futbol kulüplerinde yürütülen halkla ilişkiler faaliyetlerinin taraftar memnuniyeti üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, mevcut durumu ortaya çıkartmayı amaçlayan tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye Futbol Federasyonu 2011-2012 Futbol Sezonu'nda Süper Toto Süper Lig'de yer alan takımlardan tesadüfî örneklem yöntemiyle seçilen; 200 Fenerbahçe taraftarı (nerkek=179, nkadın=21), 100 Beşiktaş taraftarı (nerkek=2, nkadın=98), 201 Galatasaray taraftarı (nerkek=178, nkadın=23) ve 198 Gençlerbirliği taraftarı (nerkek=176, nkadın=22) olmak üzere toplam 699 (nerkek=535, nkadın=164) taraftar oluşturmaktadır. Araştırmanın amacına hizmet edebilmek için toplam 25 madde ve 5 alt boyuttan (tanıma-tanıtma, sosyal sorumluluk, hizmet faaliyeti, kurumsal yönetim, sportif faaliyet) oluşan `Halkla İlişkiler Faaliyeti Taraftar Memnuniyet Ölçeği` geliştirilmiştir. Araştırma verileri, geliştirilen ölçek ve `Kişisel Bilgi Formu` aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde, ölçek geliştirme sürecinde izlenmesi gereken kurallara uygun olarak gerekli istatistiksel analizler yapılmıştır. Geçerlik ve güvenirliği sağlanan ölçeğin alt boyutlarına yapılan normallik sınaması sonrası bütün alt boyutların normal dağılım göstermedikleri görüldüğünden; ikili karşılaştırmalar için Mann-Whitney U Testi ve çoklu karşılaştırmalar için Kruskal-Wallis Varyans Analizi kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda Kruskal Wallis Varyans Analizi sonucu anlamlı farkın çıktığı durumlarda bu farkın hangi gruplar arasından kaynaklandığını belirlemek için Mann Whitney U Testi uygulanmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi için α=0,05 seçilmiştir.Araştırma sonucunda taraftarların, taraftarı oldukları kulüp tarafından yürütülen halkla ilişkiler faaliyetlerinin `tanıma-tanıtma`, `hizmet faaliyeti`, `kurumsal yönetim` ve `sportif faaliyet` boyutlarından `memnun` oldukları; `sosyal sorumluluk` boyutundan ise `ne memnun ne de memnun olmadıkları` yani diğer boyutlara göre memnuniyet düzeylerinin düşük olduğu tespit edilmiştir.Araştırmaya katılan taraftarların, halkla ilişkiler faaliyeti taraftar memnuniyet ölçeği `sportif faaliyet` alt boyutunun cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı diğer alt boyutlarda ise cinsiyet değişkenine göre anlamlı düzeyde bir farklılaşmanın olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan taraftarların, halkla ilişkiler faaliyeti taraftar memnuniyet ölçeği bütün alt boyutlarının yaş, eğitim düzeyi ve medeni durum değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan taraftarların, halkla ilişkiler faaliyeti taraftar memnuniyet ölçeği `sosyal sorumluluk`, `hizmet faaliyeti` ve `kurumsal yönetim` alt boyutlarının gelir düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı diğer alt boyutlarda ise gelir düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde bir farklılaşmanın olmadığı tespit edilmiştir.

This study was conducted in an attempt to examine effect of public relations activities conducted in professional football clubs on fan satisfaction. In this study, survey model was employed to uncover current situation. The research sample was composed of a total of 699 fans (nmale=535 and nfemale=164) including 200 Fenerbahçe fans (nmale=179 and nfemale=21), 100 Beşiktaş Fans (nmale=2 and nfemale=98), 201 Galatasaray Fans (nmale=178 and nfemale=23) and 198 Gençlerbirliği Fans (nmale=176 and nfemale=22), who were selected with random sampling method from football teams played in Super Toto Super League at Turkey Football Federation 2011-2012 Football Season.`Public Relations Activities Fan Satisfaction Scale` consisting of a total of 25 items and 5 sub-dimensions (including recognition-identification, social responsibility, service activity, institution management, and sports activity) was developed in an effort to serve the purpose of the study. Research data were collected using developed relevant scale and `Personel Information Form`. In analysing the data, necessary statistical analyses were carried out in accordance with the rules needed to be followed in the development process. Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis One-Way Analysis of Variance have been used, respectively, for pairwise comparisons and multiple comparisons since all sub-dimensions were not shown normal distribution after test of normality performing for sub-dimensions of the scale that had provided its validity and reliability. Mann-Whitney U Test was employed to determine this difference arising from which groups in the cases where statistically significant difference was found in consequence of Kruskal–Wallis one-way analysis of variance in multiple comparisons. α=0,05 was chosen for level of significance in the study.As a result of the study, it was determined that, on the one hand, team fans were `satisfied with` the dimensions `recognition-identification, service activity, institution management, and sports activity` of Public Relations Activities performed by football clubs which they support, on the other hand, they were `neither satisfied nor dissatisfied with` the dimension `social responsibility`, namely, levels of their satisfaction were lower than those of other dimensions.It was determined that, on the one hand, the fans participated in the research differed significantly in the sub-dimension `sports activity` of Public Relations Activities Fan Satisfaction Scale according to the variable `gender`, on the other hand, they did not differ significantly in other sub-dimensions according to the variable `gender`.It was determined that the fans taken part in the research differed significantly in all the sub-dimensions of Public Relations Activities Fan Satisfaction Scale according to the variables `age, educational level and marital status`.It was determined that, on the one hand, the fans involved in the research differed significantly in the sub-dimensions `social responsibility, service activity and institution management` of Public Relations Activities Fan Satisfaction Scale according to the variable `level of income`, on the other hand, they did not differ significantly in other sub-dimensions according to the variable `level of income`.