Sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Güçlendirme yaklaşımı bağlamında sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algısına yönelik yurt içinde bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu yöndeki yurt dışı çalışmaları da sınırlıdır. Güçlendirme çalışmalarını temel teşkil edecek sosyal hizmet uzmanlarının iş yerindeki kişisel, kişilerarası ve sosyo-politik düzeylerdeki güçlerinin neler olabileceği konusunda bilgi eksikliği mevcuttur. Sosyal hizmet uzmanlarının iş yerindeki kişisel, kişilerarası ve sosyo-politik düzeylerdeki olası güçlerine etki eden faktörlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu tez çalışması sosyal hizmet uzmanlarının sahip olduğu bireysel güç ve mesleki olarak kendini algılamayı yansıtmak için tasarlanmış `Sosyal Hizmet Uzmanlarının Kişisel ve Mesleki Güç Algıları Ölçeği`nin uyarlanması amacını taşımaktadır. Bu genel amaç doğrultusunda çalışmanın iki amacı bulunmaktadır: (1) Yurt dışında sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algılarını ölçen ve geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış bir ölçeği Türkçe'ye uyarlamak ve (2) Türkçe'ye uyarlanan ölçme aracını kullanarak Sosyal Hizmet Uzmanlarının Kişisel ve Mesleki Güç Algıları Ölçeği'nin puan ortalamalarının bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmaktır.Araştırma, tarama modelinde yapılmıştır. Buna göre araştırma iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm ölçek geçerlilik ve güvenirliliğine ayrılmıştır. Geçerlilik için üç farklı analiz yapılmıştır. Bunlar: Kendall Uyuşum Katsayısı, Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi'dir. Kendall Uyuşum Katsayısı Analizi için beş akademisyen uzman görüşü alınmıştır. DFA için toplamda 401 sosyal hizmet uzmanına ulaşılmıştır. Ölçüt geçerliliği için 104 sosyal hizmet uzmanına Sosyal Hizmet Uzmanlarının Kişisel ve Mesleki Güç Algıları Ölçeği ile birlikte Yılmazlık Ölçeği uygulanmıştır. Güvenirlik için madde istatistikleri, testi yarılma, Cronbach Alpha Katsayısı ve test-tekrar test yöntemlerinden faydanılmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde bağımsız değişkenlere göre Sosyal Hizmet Uzmanlarının Kişisel ve Mesleki Güç Algısı Ölçeği ve alt boyutları puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığı analiz edilmiştir. Örneklem hesabı G*Power ile yapılmış olup 551 sayısı elde edilmiştir. Bu kapsamda Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği'ne üye 604 uzmana amaçlı ve uygun örneklem yöntemleri ile ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında Frans (1993) tarafından geçerlik ve güvenirliği yapılmış Sosyal Hizmet Uzmanlarının Kişisel ve Mesleki Güç Algısı Ölçeği'nin uyarlaması yapılmış olup ölçeğin hem dil hem yapı hem de benzer ölçekler bakımından geçerli ve oldukça güvenilir olduğu, zamansal olarak değişim göstermediği saptanmıştır. Literatürde iş yükü başlığı altında belirtilen çalışma yoğunluğu, görüşme sayısı ve vaka sayısı gibi hususların güçsüzleştirici unsurlardan olduğu ifade edilirken çalışmamızda güçlendirici unsurlar olduğu tespit edilmiştir. Bunun dışında özellikle yurt içinde yapılan bir çok çalışmada vurgulanan müracaatçılardan ve üstlerden gelen baskının uzmanları güçsüzleştirdiği vurgusu çalışmamıza katılan uzmanların kişisel ve mesleki güç algısı bakımından bir farklılığa yol açmadığı tespit edilmiştir. Ancak güvencesiz çalışma, çalışma ortamının uygun olmaması, otonomiye sahip olmamak, ilerleme imkânından mahrum olmak, alan deneyimine uygun çalışmama, yöneticilerin sosyal hizmet disiplinini tanımaması ve ilgili olmaması, yönetim ile ilişkilerin kötü olması gibi hususların güçsüzleştirici unsurlar olduğu çalışmamız kapsamında ulaşılan sonuçlardandır.Çalışma kapsamında uyarlanan ölçeğin sivil toplum kuruluşları gibi farklı örgütsel ortamlarda çalışan sosyal hizmet uzmanları gibi farklı örneklemlerde ve sosyal hizmet uzmanlarına yönelik eğitimsel çalışmalarda kullanılması önerilmektedir.

In the context of the empowerment approach, there was no national study of social workers' perceptions of personal and professional power. International studies about this issue are also limited. There is a lack of information about what strengths social workers might have at their personal, interpersonal, and socio-political levels at work, which will be the basis for strengthening efforts. Therefore, factors affecting the likely strengths of social workers in the workplace at the personal, interpersonal and socio-political levels need to be identified. This thesis aims to adapt `Social Workers' Perceptions of Personal and Professional Power Scale` which was prepared for social workers to reflect themselves professionally and in terms of their personal power. To this end, this study has two aims: (1) to adapt a valid and reliable scale used abroad for social workers' perceptions of personal and professional power into Turkish and (2) to examine whether the average scores of Social Workers' Perceptions of Personal and Professional Scale change according to independent variables.The study was conducted in a scaning model and consisted of two parts. The first part was devoted to scale validity and reliability. Three different analyzes have been conducted for validity. These are: Kendall's Condordance Coefficient W, Confirmatory Factor Analysis and Pearson Correlation Coefficient. Five academicians were interviewed for the Kendaall's Condordance Coefficient W. A total of 401 social workers have been reached for CFA. For criterion validity, Resiliency Scale was used and a statistically significant, positive and linear relation was found between Resiliency Scale and Social Workers' Perceptions of Personal and Professional Power Scale (n=104). For reliability, item statistics, test splitting, Cronbach Alpha Coefficient and test-retest methods were used. In the second part of the research, it was analyzed that whether Social Workers' Perceptions of Personal and Professional Power Scale and points of its sub-scales change according to independent variables. The sample was calculated with G*Power and 551 was obtained. In this context, by using purposive and convenience sampling methods, 604 social workers who were members of the Association of Social Workers were reached.In the scope of the study, it was determined that the Social Workers' Perceptions of Personal and Professional Power Scale whose validity and reliability was made by Frans (1993) was adapted. The scale was valid and highly reliable in terms of both language, structure, and in comparison with similar scales, and it did not change with time. It has been determined that factors such as density of workload, number of meetings, number of cases stated under the heading of workload are strengthening factors in our study even though they were weakening factors in the literature. Apart from this, it has been found out that the pressure from the client and the managers does not lead to a difference in the social workers's perception of personal and professional power although they were weakening factors in the national studies. However, It has been achieved that precarious work, inadequate working environment, lack of autonomy, to be deprived of the possibility of advancement, not working in accordance with field experience, managers' unrecognition of social work discipline, poor relationships with managers were weakening factors.It is suggested that the scale adapted in this study should be used in different samples such as social workers working in different organizational settings, such as non-governmental organizations, and in educational studies for social workers.