Prepubertal dişi kuzularda aşım sezonu dışında uygulanan sülpirid`in reprodüktif etkisinin belirlenmesi

Abstract

Sunulan tez çalışması D2 spesifik bir dopamin antagonisti olan Sülpirid'in aşım sezonu dışındaki prepubertal dişi kuzularda oluşturduğu reprodüktif değişikleri belirlemek ve Sülpirid'in reprodüktif amaçlı kullanımını değerlendirmek amacıyla gerçekleştrilmiştir.Yapılan çalışmada 12 adet 1-3 yaşında Merinos ırkı koç ve 60 adet 7-9 aylık yaşta Merinos ırkı kuzu kullanıldı. Hayvanlar rastgele Sülpirid (n=30) ve kontrol grubu (n=30) olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Sülpirid grubunda bulunan hayvanlara 0.6 mg/kg dozda Sülpirid günde 2 kez (sabah-akşam) subkutan olarak uygulandı. İlaç uygulamasına 9 gün boyunca devam edildi. Çalışmaya dâhil edilen hayvanlardan kontrol ve Sülpirid grubundan rastgele 10'ar hayvan belirlenerek 1. ve 3. Sülpirid uygulaması sonrasındaki 6. saate kadar sık örnekleme yapıldı. Sık örnekleme sırasında alınan kan örnekleri içerisinden belirlenen saatlerde LH ve FSH ölçümü yapıldı. Tekrarlı Sülpirid uygulaması süresince tüm hayvanlardan her ilaç uygulaması öncesinde ve sonrasındaki 4. saatte kan alındı. Uygulama sonrasında Sülpirid ve kontrol grubundan östrus belirtisi göstermeyen rastgele 6'şar hayvan seçilerek tekrarlı uygulama süresince alınan örneklerde LH ve östrojen ölçümü yapıldı. Uygulamanın bittiği gün ve 7 gün sonra ovulasyonları değerlendirmek amacıyla tüm hayvanlarda progesteron ölçümü yapıldı. Uygulama süresince östrus tespiti amacıyla günde 2 kez (sabah-akşam) 1'er saat koç katımı yapıldı.Sık örnekleme sonucunda 10'ar hayvanda LH salınım sıklığının (Kontrol 0,80 ve 0,50 dalga/3saat, Sülpirid 1,30 ve 1,10 dalga/3saat), ortalama LH seviyesinin (Kontrol 0,47 ve 0,20 ng/ml, Sülpirid 1,22 ve 1,04 ng/ml) ve en yüksek LH (Kontrol 0,73 ve Sülpirid 1,42 ng/ml) seviyelerinin belirgin şekilde Sülpirid uygulanan grupta daha yüksek olduğu görüldü (p<0,05). Tekrarlanan Sülpirid uygulaması sonucu Sülpirid ve Kontrol grubunda ortalama LH seviyeleri ve en yüksek LH seviyeleri bakımından farklılık görülmedi (p>0,05). FSH seviyesindeki değişimler incelendiğinde Sülpirid grubunda FSH seviyesinin 3. ölçümde kontrol grubundan daha yüksek olmasına rağmen istatistiksel olarak FSH seviyelerinde bir farklılık görülmedi (p>0,05). Östrojen seviyelerinde ise iki grupta da belirgin bir yükseliş olmadığı görüldü. Progesteron seviyeleri değerlendirildiğinde Sülpirid grubunda (%90) ovulasyon/lüteinizasyon oranının belirgin şekilde kontrol grubundan (%32) daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0,05). Koç katımı yapılan zamanlarda her iki grupta da östus belirtisi görülmedi.Elde edilen veriler değerlendirildiğinde prepubertal dişi kuzulara aşım sezonu dışında uygulanan Sülpirid'in LH seviyesini ve LH salınım sıklığını belirgin şekilde artırarak foliküllerin ovulasyonuna ya da lüteinizasonuna sebep olduğu görüldü. Bu nedenle Sülpirid'in kuzularda ve koyunlarda üremenin denetlenmesi amacıyla tek başına veya mevcut yöntemlerle kombine edilerek kullanılabileceği sonucuna varıldı.Anahtar Sözcükler: Dopamin antagonisti; Kuzu; Prepubertal; Sülpirid

The present dissertation was intended to determine any reproductive changes caused by Sulpiride, which is a D2-specific dopamine antagonist, on prepubertal ewe lambs in anestrus period and to evaluate the use of Sulpiride with reproductive aims.In the study, 12 1-3-year-old Merino rams and 60 7-9-month-old Merino sheep were used. The animals were randomly divided into two as Sulpiride (n=30) and control (n=30) groups. Sulpiride was injected subcutaneously in 0,6 mg/kg twice a day (morning and evening) to the animals in the Sulpiride group. Ten animals from both Sulpiride and control groups were chosen, and they were frequently sampled in the first six hours subsequent to the first and third Sulpiride administration. LH and FSH level in the blood samples gathered during frequent sampling were measured at specified hours. Drug administration was perpetuated for nine days. Throughout the repetitive Sulpiride administration process, before drug administration and at the fourth hour after every drug administration, blood was drawn from the animals. Six animals not showing any indications of estrous both from the Sulpiride and control groups were randomly chosen after the study, and LH and estradiol level in the samples obtained throughout the repetitive administration were measured. On the final day of the implementation and seven days later, progesterone in the animals was measured to evaluate ovulation. To determine estrous, rams were released for an hour twice a day (morning-evening) throughout the administration.As a result of the frequent sampling (in ten each of the animals); the LH pulse frequency (in the control group 0,80 and 0,50 pulse/3 hours; in the Sulpiride group 1,30 and 1,10 pulse/3 hours), mean LH (control 0,47 and 0,20 ng/ml, Sulpiride 1,22 and 1,04 ng/ml), and the highest LH (control 0,73 and Sulpiride 1,42 ng/ml) were significantly higher in the Sulpiride group (p<0,05). After the consecutive Sulpiride administration, no significant difference in terms of the mean and highest LH levels between the Sulpiride and control groups (p>0,05) was found. When the changes in the FSH levels were observed, no statistically significant difference was found (p>0,05) despite the higher FSH level in the Sulpiride group in the third measurement. No remarkable increase in the estradiol levels was observed in either of the two groups. The analysis of the progesterone levels yielded that the ratio of ovulation/luteinization was remarkably higher in the Sulpiride group (90%) than the control group (32%) (p<0,05). No estrous sign was detected in either group during ram release processes.It may be concluded based on the results that Sulpiride administration led to ovulation or luteinization of the follicles in prepubertal female ewe lambs out of breeding season by remarkably increasing the LH level and LH pulse frequency. Thus, it was deduced that Sulpiride can be used either alone or in combination with the available methods with the aim of reproduction control in lambs and sheep.Keywords: Dopamin antagonist; ewe lamb; prepubertal; Sulpiride