Ekolojik alan kullanım kararlarının imar planlarına uygunluğunun Kütahya kenti örneğinde irdelenmesi

Abstract

Her geçen gün artan nüfus ve sanayileşme yaşam alanlarının artmasını ve doğal alanların tahribatını dolayısı ile ekolojik döngünün tahribatını beraberinde getirmektedir. Canlılar için sürdürülebilir bir yaşam kalitesi ancak ekolojik bir denge söz konusu olduğunda gerçekleşebilecektir. Planlama çalışmaları; doğal kaynakların korunmasını ve ekonomik çözümleri hedefleyen arazi kullanım kararları olmalarından dolayı ekolojik dengenin sağlanmasında ülke, bölge ve kentlerin planlanmasında önemli bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmada Kütahya ili mücavir alan sınırları kapsamında tarım, orman, çayır-mera, rekreasyon sektörel kullanımları için en uygun alan kullanımları ve yanlış alan kullanımları tespit etmek amacıyla değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışma konusu kapsamında toparlanan veriler uzman görüşleri ve literatür taraması dikkate alınarak her bir sektör için Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmede Ortaçeşme'nin geliştirdiği uygunluk değeri puanlama sistemi kullanılmıştır. Elde edilen uygunluk değer ağırlıkları McHarg'ın ağırlıklı çakıştırma yöntemi ile Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yazılımları kullanılarak analiz edilmiştir. Oluşan optimal alan kullanım haritaları Corine 2006 verilerinden elde edilen mevcut durum haritaları ve 1/100.000 ölçekli Kütahya-Manisa-İzmir Bölge Planı haritası ile karşılaştırılarak uygunlukları analiz edilmiştir. Böylece araştırma alanındaki, doğal kaynak değerlerini göz önüne almayan yanlış arazi kullanımlarının var olup olmadığı analiz edilmiştir. Ayrıca doğal potansiyelin korunması amacıyla planlama mevzuatına ve uygulama sürecine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Constantly increasing population and industrialization bring about the increase in the living areas and the destruction of the natural areas and consequently the destruction of the ecological cycle. A sustainable life quality for the living creatures will be possible only when an ecological balance is obtained. As they signify the land use decisions aiming the protection of natural resources and economic solutions, planning studies have gained a significant dimension in the planning of the countries, regions and cities for the obtainment of ecological balance.In this study, evaluations have been made for the purpose of determining the most appropriate area usages and wrong area usages for agriculture, forest, grass and pasture, and recreation within the adjacent area boundaries of the Kütahya City. Data collected within the scope of the subject of the study have been evaluated for every area with the method of Analytic Hierarchy Process by taking the expert opinions and literature review into consideration. In the evaluation, compliance value grading system developed by Ortaçeşme has been used. Compliance value weights obtained have been analyzed with the use of weighted overlay method of McHarg and Geographic Information Systems (GIS) software. Emerging optimal area use maps have been compared with current status maps obtained from the Corine 2006 data and 1/100.000 scale Kütahya-Manisa-İzmir region plan map, and they are analyzed for their compliance.Thus the existence of wrong land uses in the research area that do not pay attention to the natural resource values have been analyzed. Furthermore recommendations have been made regarding the planning legislation and implementation process for the protection of natural potential.