Hematolojik kanserli hastaların destekleyici bakım gereksinimleri ve hastalığı kabul düzeyi

Abstract

Bu araştırma hematolojik kanserli hastaların destekleyici bakım gereksinimleri ve hastalığı kabul düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı-ilişki arayıcı türde yapılmıştır. Araştırma Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Hematoloji servisinde ayaktan ve yatarak kemoterapi alan 184 hastayla yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında Anket Formu, Destekleyici Bakım Gereksinimleri Ölçeği Kısa Formu (DBGÖ-KF) ve Hastalığı Kabul Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın yürütülmesi için etik kurul izni, kurum izni ve yazılı hasta onamları alınmıştır. Verilerin istatistiğinde SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Veriler sayı, yüzde, ortalama, standart sapma olarak özetlenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız gruplarda t testi, korelasyon analizi ve tek yönlü varyans analizi Tukey testi ile birlikte kullanılmıştır. Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması 46,7±13,7 olup, %56,5'i erkek, %75'i evli ve %57,5'inin eğitim durumu ise lise ve üzerindedir. Araştırma da Hastalığı Kabul Düzeyi puan ortalaması 26,8±7,0; Destekleyici Bakım Gereksinimleri Ölçeği ruhsal alt boyutu puan ortalaması 27,4±7,8; sağlık sistemi 40,6±8,2; fiziksel 16,6±5,2; hasta bakımı 12,7±3,6 ve cinsellik alt boyutu puan ortalaması 7,4±3,4 bulunmuştur. Hastaların sosyal destek algısı, yaşı, kür sayısı ve ayaktan ya da yatarak tedavi alma durumu ile hastalığı kabul düzeyi arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Destekleyici bakım gereksinimlerinin ise; cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi, sosyal destek algısı, kronik hastalık varlığı, metastaz durumu, ayaktan ya da yatarak tedavi alma durumundan etkilendiği tespit edilmiştir. Hastaların ruhsal ve fiziksel bakım gereksinimi artınca hastalığı kabul düzeylerinin düştüğü belirlenmiştir. Bu sonuçlar dikkate alındığında hastaların kabul düzeyinin ve karşılanmamış bakım gereksinimlerinin belirlenmesi için, belli aralıklarla ve hematolojinin her kanser türü için ayrı ve de kapsamlı araştırmaların yapılmasına ihtiyaç vardır. Bakımın kanıta dayalı programlar eşliğinde sürdürülmesi, destekleyici bakım hizmetlerinin modifiye edilmesi ve mevcut hizmetlerde iyileştirmeye gidilmesi önemlidir.Anahtar kelimeler: Destekleyici bakım gereksinimi; hastalığı kabul düzeyi; hematolojikkanser; hemĢire

This descriptive relational research was conducted to determine the relationship between supportive care needs and disease acceptance levels of patients with hematological cancer. The study was carried out with 184 patients who received outpatient and inpatient chemotherapy at Cebeci Hospital, Hematology Department Ankara University Faculty of Medicine. To collect the data of the research, the questionnaire form, the Short-Form Supportive Care Needs Survey Questionnaire and the Acceptance of Illness Scale were used. Ethics committee permission, institution permission and written informed consent were obtained for conducting the study. SPSS 22.0 program was used for data statistics. Data are summarized as number, percentage, mean, and standard deviation. T-test, correlation analysis and one-way variance analysis together with Turkey were used in independent groups to evaluate the data. The average age of the patients who participated in the study was 46,7 ± 13,7 and 56,5% were male, 75% were married and 57,5% were high school and over. In the research, the average of the disease acceptance level was 26.8 ± 7,0; The average spiritual sub-size score of the Supporting Care Requirements Scale was 27,4 ± 7,8; healthcare system 40,6 ± 8,2; physical 16,6 ± 5,2; patient care 12,7 ± 3,6 and the mean score of sexuality was 7,4 ± 3,4. The difference between the perception of social support, age, number of cures, and outpatient or inpatient treatment and disease acceptance level of the patients were statistically significant. On the other hand, Supportive maintenance requirements; sex, marital status, income level, social support perception, presence of chronic disease, metastasis status, outpatient or inpatient treatment had been found to be affecting. It has been identified that, when the need for mental and physical care of the patients increased, the acceptance level of the disease decreased. Considering these results, there is a need to conduct separate and also comprehensive researches for each type of cancer of hematology at specific intervals in order to determine the acceptance level and unmet care needs of the patients. It is important to maintain care with evidence-based programs, modify supportive care services, and improve existing services.Key words: Supportive care needs; disease acceptance level; hematologiccancer; nurs