Gençlerde anne-baba tutumunun irdeleyici düşünme ve özdeğer duygusu gelişmesine etkileri

Abstract

ÖZET Çalışma Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalında 1995 yılında yapıldı. Gençlerde irdeleyici düşünme yeteneği ve özdeğer duygusunun gelişmesinde ana-baba tutumunun ve sosyodemografik etkenlerin etkisini değerlendirmek amaçlandı. Veriler 1994-1995 öğretim döneminde Konya il merkezinde değişik yerleşim yerlerindeki iki ortaokul, üç lise ve iki uygulamalı fakültede öğrenim gören 12-22 yaş arasında, 635 erkek 391 kız, toplam 1026 denekten derlendi. irdeleyici düşünme yeteneği, annenin demokrat tutumuna (p<0.001), annenin eğitimine (pO.00001), babanın eğitimine (pO.00001) olumlu olarak bağlı bulundu. Kızların irdeleyici düşünme yeteneklerinin erkeklerden daha fazla olduğu saptandı (pO.001). İrdeleyici düşüncenin yaşla arttığı bulundu (pO.0001). Babanın demokrat tutumunun, özdeğer duygusunun artması, irdeleyici düşünme yeteneğini artırmasına karşın aradaki ilişki anlamlı bulunmadı. Ana-baba eğitimi ile anlamlı derecede artan demokratik tutumların (p<0.00001), özdeğer duygusunun gelişmesinde (p<0.01) de anlamlı etkide bulunduğu saptandı. SUMMARY The purpose of this study, which has been done in psichiatry department of Medical School at Selçuk University, is to determine the effects of parental attitude and sociodemographical factors on the development of critical thinking and self esteem in adolescent. The data was collected from 1026 students (age ranged 12 to 22) of two junior high schools, three high schools and two faculties in Konya in 1994-95 academic year. It was found that critical thinking ability has increased with democratic attitude of mother (p<0.001), the education of mother (p<0.00001) and the education of father (pO.00001). Critical thinking ability was higher in girls than in boys (p<0.0001) and it increased with age (pO.0001). Democratic attitude of father and self esteem had positive effects on critical thinking ability but these relationships were not statistically significant. Democratic attitude of parents which increased with parents education (pO.00001), also had significant effects (p<0.01) on the development of self-esteem. 63

ÖZET Çalışma Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalında 1995 yılında yapıldı. Gençlerde irdeleyici düşünme yeteneği ve özdeğer duygusunun gelişmesinde ana-baba tutumunun ve sosyodemografik etkenlerin etkisini değerlendirmek amaçlandı. Veriler 1994-1995 öğretim döneminde Konya il merkezinde değişik yerleşim yerlerindeki iki ortaokul, üç lise ve iki uygulamalı fakültede öğrenim gören 12-22 yaş arasında, 635 erkek 391 kız, toplam 1026 denekten derlendi. irdeleyici düşünme yeteneği, annenin demokrat tutumuna (p<0.001), annenin eğitimine (pO.00001), babanın eğitimine (pO.00001) olumlu olarak bağlı bulundu. Kızların irdeleyici düşünme yeteneklerinin erkeklerden daha fazla olduğu saptandı (pO.001). İrdeleyici düşüncenin yaşla arttığı bulundu (pO.0001). Babanın demokrat tutumunun, özdeğer duygusunun artması, irdeleyici düşünme yeteneğini artırmasına karşın aradaki ilişki anlamlı bulunmadı. Ana-baba eğitimi ile anlamlı derecede artan demokratik tutumların (p<0.00001), özdeğer duygusunun gelişmesinde (p<0.01) de anlamlı etkide bulunduğu saptandı. SUMMARY The purpose of this study, which has been done in psichiatry department of Medical School at Selçuk University, is to determine the effects of parental attitude and sociodemographical factors on the development of critical thinking and self esteem in adolescent. The data was collected from 1026 students (age ranged 12 to 22) of two junior high schools, three high schools and two faculties in Konya in 1994-95 academic year. It was found that critical thinking ability has increased with democratic attitude of mother (p<0.001), the education of mother (p<0.00001) and the education of father (pO.00001). Critical thinking ability was higher in girls than in boys (p<0.0001) and it increased with age (pO.0001). Democratic attitude of father and self esteem had positive effects on critical thinking ability but these relationships were not statistically significant. Democratic attitude of parents which increased with parents education (pO.00001), also had significant effects (p<0.01) on the development of self-esteem. 63