Larva parazitoiti hyposoter didymator (Thunberg) (Hymenoptera: ichneumonidae) ve helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: noctuidae) arasında bazı biyolojik ilişkiler üzerinde çalışmalar

Abstract

Tez kapsamında parazitoit Hyposoter didymator (Thunberg) (Hymenoptera: Ichneumonidae)'un konukçu Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae) üzerinde iki farklı sıcaklıkta (25±1°C ve 30±l°C), %65±5 orantılı nem ve 16:8 aydınlık: karanlık koşullarda bazı biyolojik özellikleri incelenmiştir. Davranış çalışmalarında H. didymator'un temel parazitleme davranışları ve süperparazitizmin etkileri belirlenmiştir. Yanetki denemelerinde parazitoitin konukçusu H. armigera'ya karşı kullanımda olan beş insektisitin (Deltamethrin, Bacillus thuringiensis (Berliner), Spinozad, Azadirachtin, Chlorarantraniliprole+Abamectin) biyolojik ve davranışsal yanetkileri belirlenmiştir. H. didymator'un yumurta+larva dönemi, 25oC sıcaklıkta birinci, ikinci ve üçüncü dönem dönem konukçularda sırasıyla 8.71±0.05, 8.25±0.13, 8.19±0.10 gün; 30oC'de ise yine aynı sıra ile 7.40±0.12, 6.93±0.05, 6.90±0.06 gün sürmüş ve sıcaklık artışıyla bu süreler kısalmıştır. 25oC sıcaklıkta parazitlenen birinci, ikinci ve üçüncü dönem dönem konukçularda parazitoitin pupa dönemi sırasıyla 6.39±0.06, 6.35±0.10, 6.40±0.03gün; 30oC'de aynı sıra ile 6.03±0.07,6.08±0.08, 6.03±0.08 gün sürmüş ve sıcaklık artışıyla pupa süresi kısalmıştır. 25°C sıcaklıkta, birinci, ikinci ve üçüncü dönem dönem konukçularda parazitlenen larvalarda parazitoitin toplam gelişme süresi sırasıyla 15.10±0.09, 14.61±0.08 ve 14.59±0.06 gün; 30°C sıcaklıkta aynı sıra ile 13.42±0.12, 13.01±0.08 ve 12.93±0.04 gün bulunmuştur. Temel parazitleme davranışları H. didymator'un, ilk parazitizmden hemen sonra parazitli larvaları algıladığını ve büyük oranda süperparazitizmi reddettiğini, ancak süreye bağlı olarak parazitli larvaları ikinci kez parazitlediği belirlenmiştir. Süperparazitizm; H. didymator'un yumurta+larva gelişme süresini, pupa süresini, ergin öncesi gelişme süresini, ergin çıkış oranını, ergin yaşam süresini önemli ölçüde etkilemez iken ergin ağırlığını önemli ölçüde etkilemiştir. Parazitoitin ergin ve larvalarına olumsuz etkileri dikkate alındığında sırasıyla B. thuringiensis kurstaki (Berliner), Azadirachtin, Deltamethrin'in kullanımına öncelik verilmesi, Chlorarantraniliprole+Abamectin ile Spinosad'ın önerilmesinde dikkatli olunması gerektiği anlaşılmıştır.

Some biological features of parasitoid Hyposoter didymator Thunberg (Hymenoptera: Ichneumonidae) on the host Helicoverpa armigera (Hübner) (Hepidoptera: Noctuidae) were investigated at two different temperature (25±1°C and 30±l°C), 65±5% relative humidity and 16:8 light; dark conditions. The basic parasitoid behaviors and superparasitism effects were determined at behaviour studies. The biological and behavioural side effects of five insecticides (Deltamethrin, Bacillus thuringiensis, Spinozad, Azadirachtin, Chlorarantraniliprole+Abamectin) to H. didymator were determined at side effect studies. The egg+larvae stage of H. didymator at 25oC temperature on the first, second and third stage host larvae was determined respectively 8.71±0.05; 8.25±0.13; 8.19±0.10 day, at 30oC again respectively 7.40±0.12, 6.93±0.05,6.90±0.06 day. The pupae stage of H. didymator at 25oC temperature was determined on the first, second and third stage host larvae was determined respectively 6.39±0.06; 6.35±0.10; 6.40±0.03 day, at 30oC temperature respectively 6.03±0.07; 6.08±0.08, 6.03±0.08 day. The total development stage of H. didymator was determined at 25oC temperature respectively 15.10±0.09; 14.61±0.08 and 14.59±0.06 day; at 30°C temperature 13.42±0.12; 13.01±0.08 and 12.93±0.04 day. The basic parasitoid behaviours showed that H. didymator could perceive the parasitized and unparasitized larvaes but H. didymator could parasitized H. armigera larvae related to time. Superparasitism not effected significantly egg+larvae period, development period, adult period of H. didymator but effected adult weight of parasitoid. When negative effects of insecticides consider to parasitoid adult and larvae; should be give priority to B. thuringiensis, Azadirachtin, Deltamethrin, and should be careful Chlorarantraniliprole+Abamectin and Spinosad.