Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde demir eksikliği anemisinin yaygınlığı

Abstract

60 7-ÖZET Bu çalışma, 1995 yılı Ocak- Haziran aylarında, SÜTF öğrencileri arasında yapılan kesitsel nitelikte bir epidemiyolojik araştırmadır. Çalışmanın amacı SÜTF öğrencileri arasında demir eksikliği anemisi prevalansını ve bunu etkileyen faktörleri tesbit etmekti. Randomize olarak seçilen 62 kız ve 58 erkek öğrenci çalışmaya dahil edildi. Öğrencilerde, eritrosit indekslerini de içeren tam kan sayımı, serum demiri, demir bağlama kapasitesi, ferritin, vitamin B12, folik asit düzeyleri ile gaitada gizli kan ve parazit tetkikleri yapıldı. Araştırma sonucunda anemi prevalansı kızlarda %32.25, erkeklerde %5.17 olarak bulundu. Kızlarda Hb ortalaması 12.8±1.3 g/dl, erkeklerde ise 14.83±1.25 g/dl olup, anemiye kızlarda erkeklere göre daha sık rastlandı. Bu da istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.001). PİKA demir eksikliği anemisi olanlarda daha sık görülmüş olup, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Beslenme durumu ile Hb konsantrasyonu arasında pozitif korelasyon bulundu, beslenme kötüleştikçe Hb değeri düşmektedir (p<0.01). 27 kişinin ferritin düzeyi düşükken, 23 kişide demir eksikliği anemisi vardı. Bu da bize latent demir eksikliği anemisini düşündürdü. 13 öğrencide, demir eksikliği anemisi ile birlikte, vitamin B12 düzeyinde düşüklük mevcuttu. Bu durum demir eksikliği anemisi kliniğinin ortaya çıkmasında B12 düzeyindeki düşüklüğün de rolü olabileceğini düşündürmektedir. Araştırmamıza alınan yaş grubu ve bu grubun sosyodemografik özellikleri dikkate alındığında, demir eksikliği anemisinin ne denli önemli bir sağlık sorunu olduğu anlaşılmaktadır. Ancak ülkemizde ayrıntılı hematolojik parametreleri içeren araştırmaların sayısı son derece azdır. WHO'nun dünyadaki demir eksikliği ile ilgili verilerinde Türkiye'ye ait herhangi bir değer mevcut değildir. Ayrıca Sağlık Bakanlığı'nın elinde de tatmin edici veri yoktur. Bu konuyla ilgili olarak her yaş ve sosyokültürel grupları içine alacak çalışmaların yapılması, hem Türkiye'de demir eksikliği anemisinin prevalansını, hem de etkileyen faktörleri ortaya koymak açısından önemlidir. Böylece, özellikle hedef populasyon olması gereken doğurganlık çağındaki kadınlar ve çocuklar başta olmak üzere, tüm toplumun demir eksikliği anemisi konusunda bilinçlendirilmesi, tedavisi gerekenlerin ayrılıp, köklü çözümlerin bulunması sağlanmalıdır.

61 SUMMARY This study is a epidemiologic investigation performed on a group of Medical School students of Selçuk University between January and June, 1 995. The purpose of this study was to evaluate the prevalance of iron deficiency anemia among the medical students and factors that affect this. Randomly selected 62 female and 58 male students involved in the study. Complete blood counts including erythrocyte indexes, serum iron, serum iron binding capacity, ferritin, vitamin B12 and folic acid measurements and evaluation of occult blood and parasite in feces were done. The prevalance of anemia was 32.25% in female students, 5.17% in male students as a result of the study. Mean hemoglobin value was 12.8±1.3g/dl in females, 14.83± 1.25 g/dl in males and anemia was more common in females. This difference was statistically significant (p<0.001). PICA was common in iron deficiency anemia cases and this difference was statistically significant (p<0.05). A positive correlation was found between nutritional status and hemoglobin concentration. As nutritional status worsens, hemoglobin value decreases (p<0.01). Ferritin level was low in 27 students, but 23 students had iron deficiency anemia. This might be latent iron deficiency anemia. In 13 students, besides iron deficiency anemia, serum vitamin B12 levels were low. That was thought to contribute to the presence of iron deficiency anemia clinics. Considering age and sociodemographic properties of the study group, it becomes evident that iron deficiency anemia is an important health problem. But in our country, studies that involve detailed hematologic parameters are very few. In WHO reports about iron deficiency anemia in the world, there are no data for Turkey. Also there are no satisfying data in the Ministry of Health in Turkey.62 To perform studies on all age and socioeconomic groups is important to evaluate both prevalance of iron deficiency anemia in Turkey and factors that effect them. Therefore, all sections of society, specifically the women during the parturition period in a target population and the children should be informed about iron deficiency anemia and the treatments as well as radical solutions must be provided