Değişik fosforlu gübre dozlarının bazı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) çeşitlerinde tohum verimi ve verim öğelerine etkisi

Abstract

Bu çalışma Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Haymana Eğitim, Araştırma ve Uygulama çiftliğinde, dört farklı fosfor dozunun, üç farklı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) çeşidinde, tohum verimi ve verim ögelerine etkisini tespit etmek maksadı ile 2014 – 2016 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Materyal olarak Macar fiğinin Altınova 2002, Beta ve Doğu Beyazı çeşitleri kullanılmıştır. Gübre materyali olarak da % 42-45'lik triple süper fosfat formundaki gübrenin 0, 4, 8, 12, 16 kg/da dozları denenmiştir. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş ve kıraç şartlarda yürütülmüştür. Araştırmanın her iki yılında da generatif döneme geçiş ile birlikte çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme, meyve bağlama zamanları kaydedilmiştir. Sap çapı, bitki boyu, dal sayısı, bakla sayısı, baklada tane sayısı, biyolojik verim, tohum verimi, 1000 tane ağırlığı ve çimlenme oranları tespit edilmiştir. Uygulanan fosfor dozları arasında istatistiki olarak anlamlı bir farka rastlanılmamakla birlikte tohum verimi bakımından 8 kg/da oranındaki doz öne çıkmıştır. Yıllar itibari ile birleştirilmiş analiz sonuçlarına göre ise sap çapı (1.34 - 2.00 mm), tohum verimi (48.43 - 166.73 kg/da), biyolojik verim (196.87 - 390.67 kg/da) istatistiki olarak % 5 seviyesinde önemli olarak tespit edilirken, bitki boyu (40,30 - 100.43 cm), 1000 tane ağırlığında (28.25 - 44.65 g) istatistiki olarak % 1 seviyesinde fark tespit edilmiştir. Çeşitler arasında değerlendirme yapıldığında tohum verimi, 1000 tane ağırlığı ve çimlenme oranı bakımından istatistiki olarak % 1 seviyesinde farklılığa rastlanmıştır. Doğu Beyazı çeşitinin tohum verimi (105.47 kg/da), 1000 tane ağırlığı (37.15 g) ve çimlenme oranı (% 84.16) kriterleri denenen diğer çeşitlere göre daha yüksek bulunmuştur.

The aim of this study is determining the effect of four different phosphorus doses on three different Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) varieties seed yield and yield components, in Haymana Research and Training Farm of Ankara University between the years 2015 - 2016. Beta, Doğu Beyazı, Altınova 2002 varieties and % 42-45 triple super phosphate form of fertilizer's doses (0, 4, 8, 12, 16 kg/da) were used as a material of the project. Trial was build randominazes split plots design with three replications and carried out on arid conditions. First flowering, full flowering and fruit setting time were recorded with generative turnover. During both years of the study radius of the branches, plant height, number of branches, number of pods per plant, number of, seeds per pod, seed yield, 1000 seed weight, biological yield, germination rate were determinated. Statisticaly no signifigance were found between applied phosphorus rates, eventhough 8 kg/da rate of phosporus came to the forefront. According to joint analysis between the years; radius of branches (2.00 – 1.34 cm), seed yield (166.73 – 48.43 kg/da), biological yield (390.67 - 196.78 kg/da), were found statistically 5 % importance while plant height (100.43 – 40.30 cm), 1000 seed weight (44.65 - 28.25 g) were found statistically 1 % importance. According to joint analysis between the varieties; Seed yield, 1000 seed weight and germination rate were found statistically 1 % importance. Doğu Beyazı variety's seed yield (105.47 kg/da), 1000 seed weight (37.15 g) and germination rate (84.16 %) were found more than the other varieties.