Niğde tarihi kent merkezinin ekolojik tasarım kapsamında değerlendirilmesi

Abstract

Küresel iklim değişikliği ve doğal yaşam kaynaklarının azalması veya kullanılamaz hale gelmesi sonucu kent ekolojisinin iyileştirilmesi ve kentsel yaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik yeni ekolojik tasarım yaklaşımları gündeme gelmektedir. Bu kapsamda geleneksel kent dokularında var olan ancak bugün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalan ekolojik tasarım yaklaşımları ile bugünün teknolojisi birleştirilerek ekolojik yapı ve peyzaj tasarım çalışmalarının yönlendirmek mümkündür. Niğde tarihi kent merkezi, açık-yeşil alanları, geleneksel yapı ve yaşam kültürü ile ekolojik tasarım kapsamında değerlendirilebilecek bir yerleşmedir. Bu araştırmanın amacı, Niğde geleneksel kent dokusunun ekolojik yerleşim olarak varlığını sürdürebilmesinin yanı sıra zaten geleneksel yerleşim alanlarının tasarımında yüzyıllardır korunan doğal/kültürel peyzaj özellikleri ve koruma amaçlı imar planı göz önünde bulundurularak Niğde I. derece kentsel sit alanına ilişkin planlama ve tasarım ölçeğinde önerilerinin geliştirilmesidir.Niğde tarihi kent merkezi ve ekolojik tasarım ile ilgili kuramsal temeller ve yöntem konusunda araştırma yapılarak ulusal ve uluslararası kitap, tez, makale, bildiri, harita ve raporlar değerlendirilmiş; arazi-etüd çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Niğde Tarihi Kent Merkezi'nde yer alan I. derece kentsel sit alanın sahip olduğu fiziksel çevre koşullarının yanı sıra yerel halkın bilinç düzeyi ve sosyo-kültürel yapısı da irdelenmiş ve araştırma alanının Avrupa Birliği Kentsel Sürdürülebilirlik Göstergeleri'ne göre mevcut durum değerlendirmesi yapılarak, tasarım önerileri geliştirilmiştir. Bu araştırmanın, Niğde kent bütünü ve yerel yönetim, planlamacı, tasarımcı ve yerel halk tarafından gerçekleştirilecek uygulamalarda yönlendirici olması ve Niğde Kenti'ne katkı sağlaması hedeflenmiştir.

As a result of global climate change and depleting natural resources or becoming unusuable, new ecological design approaches to improve urban ecology and increase the quality of urban life are on the agenda. In this context, it is possible to direct the ecological structure and landscape design studies by combining the present technology with the ecological design approaches existing in the traditional urban texture but facing the danger of extinction today.Nigde historical city centre with open-green areas, traditional building and life culture is a settlement that can be evaluated within the frame of ecological design. The purpose of this research is to develop the proposals on the planning and design scale for the first degree urban conservation area considering the natural/cultural landscape features already protecting for centuries in the design of traditional residential areas and conservation development plan as well as being able to maintain the existence of Nigde traditional urban fabric as an ecological settlement. National and international books, theses, articles, papers, maps and reports were evaluated by conducting researches on theoretical bases and methods related to the Niğde historical city center and ecological design; land-study studies were carried out. The level of consciousness and socio-cultural structure of the local people as well as the physical environment conditions of the first degree urban conservation area in Niğde Historical City Center were examined and the current situation was evaluated according to the European Union Urban Sustainability Indicators design recommendations have been developed. It is aimed that this research will be guided by the whole city of Niğde and the practices to be realized by local administrators, planners, designers and local people and contribute to Niğde City.