Wassermotiv in Theodor Storms Schimmelreiter und Aquis Submersus

Abstract

81 4. 4. TÜRKÇE ÖZET Bu araştırmada Theodor Storm'un `Der Schimmelreiter` ve Aquis Submersus adlı novellerindeki su motifi ve bununla birlikte noveller bir bütün olarak incelenmiştir. Dramla benzer özelliklere sahip olan novel türünün ustalarından sayılan Storm `Der Schimmelreiter` de memleketi için gecesini gündüzüne katıp denize karşı amansız bir şekilde mücadele eden Hauke Haien'i anlatır. Beklenmeyen bir zamanda ortaya çıkan bir sel veya bütün tedbirlere rağmen denizin zaptedilememesi büyük felaketlere sebep olmakta, bitki, hayvan, insan canlı cansız ne varsa silip süpürüp götürmektedir. Çocukluğundan itibaren Hauke sed yapımı tekniğini incelemiş, mevcut yapım modelinin azgın selleri durdurmaya kafi gelmeyeceğini tespit etmiştir. Mevcut duruma göre en fazla toprağı olan sed beyi olur. Fakir bir köylünün oğlu olan Hauke' nin hiç bir şansı yoktur. Eski sed beyi ölür, biricik kızı Elke Hauke 'nin evlenme teklifini kabul eder. Muarızı 01e Peters ve diğerlerinin tarizi sonucu çocukluğunudan beri araştırdığı sed yapım projesini uygulama zemini hazırlar ve hemfikirlerinin yardımı ile sed yapımı başlar. Yeni bir sed yapımı denizden kazanılacak bir arazi için denizle mücadele demek tir. Hauke bu arada bir cılız, tüyleri dökülmeye yüz tutmuş, dokunsan devrilecek bir at satın alır. Atın alınış şekli bir tuhaftır, kısa zamanda o sefil kır at titiz bir bakım sonun da küheylana dönüşür. Karşı küçük adacıkta daha önceleri görülen at iskeleti kır atın Hauke'nin evine gelişi ile kaybolur. At hakkındaki dedikodular bütün civara yayılır. Dini82 inanışlar, rivayetler ve hurafeler yüzünden köylüler özellikle o günlerde yaygınlaşmaya başlayan bir tarikatın üyeleri Hauke'ye cephe alırlar. Gerçekçi fakat baskıcı kararları, sed yapımı esnasında aşırı otoriterliği yüzünden gündelikçi işçiler de ona diş bilemeğe başlarlar. Felaket gecesi sed beyinin emri olmadan açılmaması gereken bir hendeği, sed beyi yardımcısı ve Hauke'nin muarızı 01e Peters'in emrine uyarak açarlar. Kudurmuş gibi sedlere hücum eden deniz bütün araziyi ve evleri yutar. Selden kaçabilenler tepeciklere sığınırlar. Şeddi kontrol için giden Hauke ve onu aramaya gel en karısı ve çocuğu da azgın dalgalar arasında boğulurlar. Köylüler hem memleketi için her türlü zorluğa göğüs gerip mücadele eden insanın ve ailesinin ölümüne, hem de kendilerinin zararlarını yıllarca tamir edemiyecekleri bir felakete sebep olurlar. Deniz (su) insanların bencillikleri ve ön yargıları yüzünden yaptıkları bir hatayı af f etmemiştir. Denizden bir adım toprak kazanabilmek için günlerce ter dökerek setler inşa eden insanlar kendileri için her şeyini sarf eden Hauke'yi takdir etmedikleri bir yana, bir de hiç uğruna ölümüne sebep olmuşlardır. Aquis Submersus'ta farklı sosyal sınıflara men sup iki gencin aşkı anlatılmaktadır. Temiz sevgilerine rağmen bir tesadüf sonucu ahlak kurallarına uygun olmayan bir ilişkileri olur. Ertesi gün Johannes genç kıza talip olur, durumdan haberi olan ağabeyi onu silahla yaralar. Tedavi için gittiği şehirden döndüğünde sevgilisi Katharina'yı83 bulamaz. Sosyal dilimler arasındaki ayrıcalıkları ebedi ve semavi bir hak gibi gören ağabeyi kız kardeşinin Johannes ile evlenmesine tahammül edemeyeceği için, kız kardeşini evlilik dışı doğan çocuğu ile birlikte bir papaza eş olarak vermiştir. Yerini de kimse bilmemektedir. Johannes bütün çaba ve ısrarlarına rağmen Katharina'yı bulamaz. Johannes artık ünlü bir ressam olmuştur, iyi para kazanmaktadır. Yakındaki bir köye köy papazının resmini yapmak üzere davet edilir. Papaz sert, aksi, esmer bir adam dır. Kendinin zıddına komşuların hemen hemen hiç tanımadıkları sessiz, zarif bir hanımı ve sarışın bir oğlu vardır. Şehirde cadı olduğu iddia edilen bir kadın şehir meydanında ateşte yakılacaktır. Civardaki köyler dahil olmak üzere akın akın insanların şehire gittikleri sırada, bu tatsız manzara yı görmemek için Johannes köye resimi tamamlamak için gider. Papaz ve zangoçta şehire gitmiştir, papazın bahçesinde gezerken sarışın çocuğun annesi ile karşılaşır. Bu yıllar evvel kaybettiği Katharina'dır. Konuşmaya dalarlar, bu arada ihmalleri yüzünden çocukları küçük Johannes suda boğulur. Papazın talimatı ile ölü çocuğun resmini yapar, altına Culpa Patris Aquis Submersus kelimelerinin baş harflerini yazar, (babasının günahı yüzünden suda boğulmuş) Her şeye hayat veren, can veren su Johannes 'in gelecekle ilgili tüm ümitlerini alıp gitmiştir. Her iki noveldede su bir ölüm habercisidir, yok oluş anlamına gelmektedir.