Tefviz-i Talak

Abstract

İslam hukuku talâk konusunda tek taraflı irade beyanıyla evliliği sonaerdirme hakkını öncelikle erkeğe vermiştir. Kadına da bedel mukabili karşılıklırıza ile (muhâlea) ve hâkim kararıyla (tefrûk) evliliği sona erdirme hakkıtanımıştır. Ancak kadının tefrûk ve muhâlea yollarına başvurarak evliliği sonaerdirme imkanı olsa da erkeğin rızasına ve mahkemeye başvurmaksızın kendiirade beyanıyla boşanma yetkisine Kur'an ve sünnette sabit olduğu üzere tefvûz-italâk yöntemiyle sahip olmaktadır.Kadın tefvûz yöntemiyle boşanma yetkisine nikah akdinde bu yetkininkendisinde olmasını şart koşarak veya evliliğin sonraki zamanlarında kocasınıntalak hakkını ona vermesiyle de elde edebilmektedir. Kadın tefvûz yöntemiyle eldeettiği bu hakkını kendisi kullanabildiği gibi, üçüncü bir şahsa verilmesini deisteyebilir ve bu yetkinin üçüncü bir şahıs tarafından mahkemenin denetimi vearacılığı ile de kullanılmasını şart koşabilir.Kadın tefvûz yöntemiyle boşama yetkisine sahip olmakla birlikte bu erkeğinboşama hakkını etkilememekte, erkek bu yöntemle karısını, onu boşamaya ortaketmiş olmaktadır.Boşama konusunda kadın ile erkeği eşit konuma getiren tefvûz-i talâkuygulamada pek az görülmüştür. Erkeğin yetki paylaşımını benimseyebilmesi vekadının da bu hakkını bilinçli kullanabilmesi için tefvûz nikah akdi ile doğan birprosedüre bağlanmalı, hayata geçirilebilmesi için çalışılmalı ve uygulanabilirliğiortaya konmalıdır.

Islamic law has given the right of divorce firstly to the husband. But the wifecan also ask for a divorce in exchange for payment (al-Mukhalaa) or by thedecision of the court (al-Tafriq). In addition to these rights, the wife can also getdivorced without the approval of the husband or resorting to a court by thedelegation of the right of divorce to the wife (Tafweez al-talaq).The wife can acquire the right of Tafweez by making it a condition of the civilcontract or by the husband?s grant of the right during the marriage. The wife caneither use this right herself or transfer her right to a third person who will use thisright by the supervision of the court.The delegation of the right of divorce does not affect the husband?s rights, butit means that a copy of the husband?s right of divorce is also given to the wife.Tafweez al-talaq which makes the husband and wife equal in the right ofdivorce was rarely practiced. The delegation of the right of divorce to the wifemust be linked to the regular procedure of the civil act so that the husband cantake it up seriously and the wife can use it consciously. In this way, theapplicability of the delegation of the right of divorce can be proved.