Muhaddis Sufilerin hadis usülü ve hadisleri anlama yöntemleri (h.ıv.-v./m.x.-xı. asır)
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Tezde, H.IV.-V./M.X.-XI. asırlarda yaşamış Hakîm et-Tirmizî (295,310/907,922civ.), Ebû Saîd İbnü'l-A'râbî (341/952), İbn Hafîf eş-Şîrâzî (371/982), Ebû Nasr es-Serrâc et-Tûsî (378/988), Ebû Bekir el-Gülâbâdî (Kelâbâzî) (380/990), Ebû'l-Kâsım es-Sicillî (Sikillî/Sicilyalı) (380/990), Ebû Tâlib el-Mekkî (386/996), Ebû Sa'd el-Hargûşî(406/1015), Ebû Abdirrahman es-Sülemî (412/1021), Ebû Sa'd el-Mâlînî (412/1021), EbûNuaym el-İsbehânî (430/1038) ve Ebû İsmail el-Herevî'nin (481/1089) bazı eserleri ileyazarı tespit edilememiş ancak dördüncü yüzyılda yazıldığı tahmin edilen bir çalışma,Hadis Usulü ve İlimleri ile hadisleri anlama yöntemleri açısından incelenmiştir.Tezde seçilen müellifler, Maveraünnehir'den Irak ve Harameyn'e diğer birifadeyle, Nişabur'dan İsfehan, Horasan, Buhârâ, Tirmiz, Herat, Bağdat ve Mekke'yegeniş bir yelpazeyi, kısacası coğrafik olarak farklı bölgeleri temsil edebilecekniteliktedir. Bu geniş bölge, hadisten tefsir, fıkıh ve kelama, bütün İslam ilimlerinintedris edildiği önemli birer ilim merkezleri olmakla birlikte tasavvufun da merkezidurumundadır. Sınırları çizilen bu uçsuz bucaksız çevre, aynı zamanda İslamkültürünün de ortaya çıktığı alanlardır.Giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşan çalışmanın giriş kısmında, H. IV.-V. asırlarlasınırlandırdığımız konunun, bu yüzyıllarda İslam dünyasının içinde bulunduğu siyasi,ilmi durum ile tasavvuf kültürü ve hadis-tasavvuf ilişkisi incelenen eserlerden hareketlekısaca ortaya konulmuştur. Birinci bölümde, tezin kapsamında zikredilen muhaddissûfîlerin eserlerinde tespit edilen usul konuları, temel Hadis Usulü ve İlimlerikaynaklarının tasnifleri esas alınarak sınıflandırılmıştır. İlk devir muhaddis sûfîlerineserleri, Hadis ilmi kriterleri açısından incelendiğinde, onların Hadis Usulü ve ilimlerinibildikleri ve hadisleri bu esaslara göre aldıkları görülmektedir. İkinci bölümde ise, ilkdönem muhaddis sûfîlerin hadisleri anlama yöntemleri, onların hadis yorumlarındançeşitli örnekler verilerek zâhirî, işârî ve bâtınî yorum prensipleri tespit edilip mukayeseyapılmış ve ardından işârî şerhin şartları maddeler halinde sıralanmıştır. Hadislerialmada, diğer muhaddislerden çok farklı olmayan muhaddis sûfîler, hadislerin işârîyorumlanması yanında zâhirî, az da olsa bâtınî yorumlama ile diğer muhaddislerdenkısmen ayrılmaktadırlar. Bu nüans sebebiyle, onların kendilerine özgü bir anlamayönteminden bahsetmek mümkündür. In this dissertation, the Hadith Metodology (usul al-hadith) and Hadith Sciences(ulum al-hadith) of some Xth and XIth century scholars and their viewpoint inunderstanding the hadiths are studied within some of their books. The hadith scholarshave been studied such as: al-Hakim al-Tirmidhi (d. 295,310/907,922), Abu Said Ibn al-A?rabi (d. 341/952), Ibn Khafif al-Shiradhi (d. 371/982), Abu Nasr al-Sarraj al-Tusi (d.378/988), Abu Bakr al-Gulabadi (al-Kalabadhi) (d. 380/990), Abu?l-Kasim al-Sikilli (al-Sicily) (d. 380/990), Abu Talib al-Makki (d. 386/996), Abu Sa?d al-Kharqushi (d.406/1015), Abu Abd al-Rahman al-Sulemi (d. 412/1021), Abu Sa?d al-Malini (d.412/1021), Abu Nuaym al-Asbahani (d. 430/1038) and Abu Ismail al-Harawi al-Ansari(d. 481/1089). In addition, a book with an unknown author which is supposed to bewritten in the Xth century is also studied.The scholars were chosen from different areas, from Transoxania to Iraq andHedjaz, in other words from Nishabur to Isphahan, Khorasan, Bukhara, Tirmidh,Herat, Baghdad and Makkah, to represent a wide scope of the Islamic world. This hugearea contains major scientific centers where Islamic sciences like hadith, tafsir, fiqh andkalam were studied. Those centers are also the major places for tasawwuf. Thisdelimited area is also the region where the Islamic culture established.This thesis consists of an introduction, two main parts and a conclusion. In theintroduction, those topics are mentioned: The politic and scientific state of the Xth andXIth century Islamic world, the tasawwuf culture and the relation between tasawwuf andhadith in this period.In the first part, the Hadith Metodology topics found in the books ofaforementioned scholars are classified according to the classical classification of theHadith sciences. When the early period Muhaddith Sufi?s works are analyzed accordingto the rules of the hadith sciences we conclude that those scholars knew the hadithsciences and they quoted the hadiths according to the rules of the Hadith disciplines.In the second part, the early period muhaddith sufi?s methods of understandingthe hadiths are studied by giving various examples of their interpretation of hadith.Their exegesis systems of hadith like zahiri (literal/outer), ishari (mystical/spiritual) andbatini (esoteric/inner) interpretation was determined, compared and the conditions forusing ishari tafsir method were listed.The muhaddith sufi?s don?t differ in their hadith interpration from the othermuhaddiths but there are some difference in ishari interpretation and in the rarely usedbatini interpretation. Because of this difference it can stated that the muhaddith sufi?shave a proper understanding method.
Collections