Edirne çeşmeleri

Abstract

Osmanlıların ikinci başkenti olan Edirne, anıtsal mimarisi ile dikkati çeken birkenttir. Bu mimarinin içinde su yapıları ayrı bir yer tutar. Osmanlılar kenti aldıktansonra kentin imarına önem vermişler, bu maksatla kentin çeşitli mahallelerinde suyapıları inşa etmişlerdir. Çeşmeler anıtsal mimarinin yanında küçük ölçekli olmasınakarşılık, kent tarihi ve kentsel dokunun gelişimi hakkında bizlere bilgiler verir.Son yıllarda Osmanlı Dönemi çeşmeleri ile ilgili çalışmaların artmasısevindiricidir. Bu çalışmalar yeterli olmasa da Osmanlı Su Mimarisi hakkında bizlerebilgiler vermiştir. Edirne çeşmeleri hakkında bu güne kadar ayrıntılı bir analiz vedeğerlendirme ise yapılmamıştır.?Edirne Çeşmeleri? isimli bu tez çalışmasında, Edirne il merkezi sınırları içindekalan Osmanlı Dönemine ait çeşmeler ele alınmıştır. Böylece Edirne kent merkezinintarihi süreç içinde kazandığı, su mimarisinin önemli bir parçası olan çeşmelerbelgelenmiştir.Bu çalışmada Edirne şehir merkezinde 62 adet çeşme tespit edilmiştir. Tespitedilen bu çeşmelerin kendi içlerinde tipolojik gruplara ayrılarak genel birdeğerlendirmesi yapılmaya çalışılmıştır. Edirne'deki çeşme mimarisinde görülen farklıtasarım ve yapı özelliklerinin tespiti yapılmaya çalışılmış, çeşmelerde görülen süslemeprogramı hakkında detaylı bilgi verilmiş ve Edirne Çeşmelerinin Osmanlı Çeşmemimarisi içindeki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Edirne, which is the second capital of Ottomans, is a city attracting the attentionof its monumental architecture. Among these are the water constructions that have adifferent place. After taking over the city, Ottomans attached great significance to thereconstruction of the city and thus, they built water constructions in various districts ofthe city. Though fountains are of low scale when compared to monumental architecture,they give information to us about the history of the city and the development of urbantexture.In recent years, it is pleasing that the studies concerning the fountains inOttoman Period have increased. However, up to now there has been no anaylsis orevaluation made about the fountains in Edirne.In this study, named as ?Edirne Fountains?, the fountains inside the borders ofEdirne city which belong to Ottoman Period have been examined. Therefore, thefountains which are an important part of water architecture and gained by the historicalprocess of the city centre of Edirne, have been documented.In this study, 62 fountains have been established in the city centre of Edirne.After having classified these fountains into typological groups among each other, wetried to make a general review. Different designs and features of structure seen in thefountain architecture of Edirne has been explained; the adorning programme seen in thefountains have been mentioned in detail and the place of Edirne Fountains in OttomanFountain architecture has been tried to determine.