Anadolu Selçuklularının Artuklular ile ilişkileri
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Oğuz boylarından Kayı veya Döğer'e mensup olan Artuk Bey'in oğulları tarafındankurulan Hısn-ı Keyfâ (1102-1231), Mardin (1106?-1409) ve Harput (1112-1124 ve 1185-1233) Artuklularının, diğer devletler gibi komşularıyla münasebetleri olmuştur.Artukluların yine Oğuz boyundan (Kınık) olan Anadolu Selçuklu Devleti ile bazenittifaklı, bazen de ihtilaflı bir şekilde seyreden ilişkilerinin özünde denge politikası vardı. Türkgeleneğinde devlet hanedan üyelerinin malı sayılırdı. Bu nedenle Türklerde, tarih boyuncahanedan içi çatışmaları yaşanmıştır. Buna rağmen Selçuklular, Anadolu'da güçlü ve birleşikbir devlet oluşturabildiler. Ancak Artuklular hiçbir zaman birleşik ve güçlü bir devletolamadılar. Onların bu parçalanmışlıkları, güçlenmelerine engel oldu. Bu nedenle devletlerarasında izledikleri politikalarında, genelde güçlünün himayesinde kalmaya çalıştılar.Uyguladıkları bu denge politikasının gereği olarak, Anadolu Selçuklu Devleti ile deçeşitli diplomatik ilişkiler kurdular. Selçukluların himayesini aradıkları zamanlar olduğu gibi,onların düşmanlarına yanaştıkları dönemler de oldu. Bu nedenle kendilerinden güçlü birdevlet olan Anadolu Selçuklu Devleti'nden bile uzun yaşadılar.İki devlet arasındaki bilimsel, kültürel ve sosyal ilişkilerde, Artuklu coğrafyası önemkazanmaktadır. Çünkü Artuklu Devletleri, 640' ta Müslümanlarca fethedilmiş bir coğrafyaüzerinde kuruldular. İslam ülkelerine komşu olmaları nedeniyle, İslam dünyasında meydanagelen gelişmelerin, Anadolu'daki ilk uğrak ve buradan Selçuklulara sirayet etme yerikonumundaydılar.Kısacası Artuklular müstakil olarak, Anadolu Selçuklu Devleti'ni etkilemedilerse bile,İslam dünyasındaki gelişmelerin taşıyıcısı oldular. Bu da Anadolu'da İslam kültürününyayılması açısından son derece önemlidir. Hısnı Keyfa (1102-1231), Mardin(1106-1409) and Harput (1112-1124 and 1185-1233)Artuklu?s that were founded by sons of sir Artuk who was a member of Oghuz Tribes; Kayıor Doger, had relationships with their neighboring countries just like the other states.There was essentially a policy of balance in the relations which lasted sometimes inallience, but sometimes in the conflicts between Artuklus and Anatolian Selcukhlu state thatwas from the tribe of Oghuz (Kınık). According to the Turkish customs, the State wasviewed as the property of The Royalty. Therefore there had been conflicts in the royaltythroughout the history.İn spite of this,Selcukhlus had founded a strong and unıted state inAnatolia.But Artuklus had never became a strong and united state. Having becameseparated hindered them from becoming a strong state.That was the reason why they hadgenerally tried to be under the costudy of the most powerful states.They had built various diplomatic relations with Anatolian Selcukhlus as arequirement of this policy of balance they applied. There were the times they seek for thecostudy of Anatolian Selcukhlus as well as they were sided with their enemies.For thisreason, they had reigned longer than Anatolian Selcukhlus who were stronger than theywere.The geoghraphy of Artuklus had gained more importance in the scientific,culturel andsocial relationships between two States.Because, Artuklu States were built on the landswhich were conquered by The Muslims in 640.As they were neighbor with the IslamicCountries,all kinds of developments in the Islamic World firstly passed into them and theninto the Selcukhklu State via them.Briefly, even if Artuklu state had not influenced Anatolian Selcukhklu stateindependently,they had carried all the developments in the Islamic World to the Selcukhlustate.İt was crucially important in terms of the expansion of the Islamic Culture in Anatolia
Collections