Konya`da Selçuklu Dönemi yapı kitâbelerinin (inşâ-tamir) hat san`atı bakımından değerlendirilmesi

Abstract

Tezin konusunu teşkil eden kitabeler, taşıdıkları bilgi yanında estetik yönleriyle de tarihimize ışık tutan belgelerdir. Selçuklu devrinde başkent olan Konya şehri bu eşsiz sanat belgelerini bünyesinde barındırmaktadır. Devrinin siyasi, iktisadi, ilmi, fikri ve kültürel hayatının ortaya konulmasında önemli rol oynayan kitabeler şimdiye kadar sadece taşıdıkları bilgi ve malzeme yönüyle ele alınmış, hat sanatı bakımından incelenmemiştir. Dolayısıyla çalışmamız, kitabeleri sanat ve estetik açıdan ele almayı, istif özelliklerini, dönem özelliklerini ve istif yeniliklerini tesbit edip açıklamayı, bu konuda yazının tarihi seyrine katkıda bulunmayı hedeflemiştir.Tez, Konya'da Selçuklu dönemi yapılarına ait olan bazı inşa ve tamir kitabelerinin (1178-1288) yazı hususiyetlerinden oluşmaktadır. Yapılar tespit edildi ve bu tesbit edilen yapıların inşa ve tamir kitabeleri yerinde görülüp incelendi ve fotoğrafları çekildi. Selçuklu döneminde Konya tarihi hakkında kısa bilgi verildi. Ardından Celi ve Celi Sülüs yazının izahatı yapıldı. Son olarak kitabeler hat sanatı bakımından değerlendirildi. Bu bölümde yazılar kitabelerde görülen şekli ile ve arapça okunuş kuralları dikkate alınarak kaydedilmiş ve her bir kitabe resimlerle desteklenerek harf, istif ve dönem özellikleri bakımından ayrı ayrı incelenip değerlendirilmeye tabi tutulmuştur.

The topic of the thesis constitute the inscription and the information they carry the next aesthetic aspects and includes documents that shed light on our history. Konya is the capital city of Seljuk transfer that harbour unique art documents under. Political, economic, scientific, intellectual and cultural life of this transfer are put in place play a critical role in the inscription, so far only they carry direct information and materials were discussed with the line in terms. Hence, art work, writing and art and aesthetics in terms of the handling, stacking features, period features and innovations found stacked and description, type it in the course of the history of contributing to the aims.The thesis consist of structures belonging to the Seljuk period in Konya, the construction and repair some of the inscriptions (1178-1288) of articles. Buildings were determined and the construction and repair of structures and inscriptions seen in place and period photos were captured. Selçuklu brief information about the history of Konya was given. Next, article of Celi ve Celi Sülüs writtings inscription was performed. This section of text on the shape and the inscription in Arabic reading the rules, and each tablet to take into account the saved image will be supported with letters, stacked and has been reviewed separately in terms of period features, has been subject to evaluation.