Ceza Muhakemesi Hukukunda gizli soruşturmacı

Abstract

Hukuk devletinde, suçla mücadele edebilmek için insan haklarını ihlal etmeden sonuca ulaşmaya çalışmak amacıyla bazı tedbirlere başvurulmaktadır. Suç ve suçluyla mücadelede globalleşen dünyada suçlar ve suçlularda kendini geliştirmektedir. Gelişen teknolojinin her türlü imkânlarının delilleri bulmakta kullanılmasıyla suçlularda kendini gizlemekte, her türlü metotları kullanıp suçu işlerken delil bırakmamayı hedeflemektedir. Bu kapsamda gizli soruşturmacı tedbiri, suçlarla mücadele kapsamında örgütleri izleyerek delil toplayıp her türlü araştırma yapan kamu görevlisidir. Gizli soruşturmacı tedbiri ilk kez 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu'nda düzenlendi; sonra bu kanun yürürlükten kaldırıldı; gizli soruşturmacı görevlendirme tedbiri Ceza Muhakemesi Kanunu madde 139'a aktarıldı.Gizli soruşturmacı tedbirinin suçla mücadelede başvurulması gereken bir tedbir olduğu, hangi şartlarda bu tedbirlere başvurulması gerektiği, olan ve olması gereken hukuk açısından irdelenmiştir. Bu çalışmada tedbirin kanundaki düzenleniş haliyle yeterli olup olmadığı, ulaşılmak istenen amacı kapsayıp kapsamadığı açıklanarak sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu tedbirle yapılan işlemin devlete aidiyetini gizleyerek ilgiliden bilgi elde etmeye çalışılır. Örgütlü suçları ortaya çıkarmadaki zorluklar nedeniyle gizli soruşturmacı tedbirinin suçun önlenmesi ve ortaya çıkarılmasında önemi yadsınamaz.Bu çalışmada gizli soruşturmacının, tanımı, amacı, Türk hukukunda düzenlenişi, tedbire başvurma koşulları, korunması, denetimi, yükümlülükleri, suç delillerini ortaya çıkarmak için neler yapabileceği, elde edilen delillerin değerlendirilmesi, deşifre olmamak için suç işleyip işleyemeyeceği teorik çerçevede belirlenmeye çalışılmıştır.Ayrıca uluslararası hukukta gizli soruşturmacı tedbirinin uygulama alanı bulup bulmadığı, insan hakları açısından tedbirin uygulamasının olumlu ve olumsuz yanları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararları ele alınarak ortaya konmaya çalışılmıştır.

In a state of law, in order to fight against crime without violating human rights, some precautions are applied. In the fight with crime and criminal, the more world is globalised the more crimes and criminals develop. While the usage of every kind of technological development for obtaining evidences improves, criminals aim to commit crimes without leaving any evidences using every method to hide them. In this context, application of undercover agent refers to a a public officer who observes criminal organisations, obtains evidences and makes every kind of investigation in the fight againist crime. Firstly, ?Applicaiton of Undercover Agent? had been held in the code ?4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu?, then this code is abolished and Applicaiton of Undercover Agent transferred to CMK, article 139.Tha fact that the Undercover agent precaution is neccessarily used, the question of in which situations this precaution can be held are examined through positive law and the law that ought to be. In this work, it is tried to reach the solution by explaining the adequacy of legal regulations about precaution and whether or not these includes the intended aims. With this precaution, it is tried to obtain information from the concerning person with insuring the ownership of the state on the subject. Because of the faced diffuculties in the era of organised crime investigaitons, the importance of Undercover agent precaution for preventing and revealing crime and criminals cannot be ignored.In this work; the definition and aims of undercover agent, how it is held in Turkish law, conditions of the usage, protection and control, resbonsibilities, what he/she can do to reveal evidences, evaluation of evidences, whether or not it is possible to commit a crime not to be revealed are tried to be determined in a theorotical framework.Besides, questions of whether or not there is an application of undercover agent in international era and positive and negative results of the application in human rights concept are tried to be held through the examination of European Human Rights Court decisions.