İş Hukukunda ibra sözleşmesi

Abstract

İbra, bir borcun ifa edilmeden sona ermesini sağlayan özel bir sona erme sebebidir. Diğer bir ifade ile alacaklının alacak hakkından vazgeçmesine ve bu suretle borçlunun borçtan kurtulmasına ilişkin sözleşmeye ibra denir.İbra bir hakka doğrudan tesir ettiği, o hakkı (alacak hakkını) değiştirdiği veya ortadan kaldırdığı için bir tasarruf işlemidir.İbra sözleşmesinin varlığı için öncelikle bir alacak borç ilişkisinin mevcut olması ve ibra konusu alacağın doğmuş olması gerekmektedir. İbranamelerin geçerli olabilmesi için, tarafların, Medeni Kanunu'nun 9. maddesinde belirtilen medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olması gerekir.Henüz gerçekleşmemiş bir alacağın ibra edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle İş Hukuku bakımından iş sözleşmesinin sona ermesinden önce düzenlenmiş olduğu ispat edilen tüm ibranameler geçersiz kabul edilecektir.Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiş olan hata, hile, ikrah (korkutma) ve gabin (aşırı yararlanma) hallerinde diğer bir ifade ile irade sakatlığı hallerinin bulunması durumunda ibraname geçersiz sayılacaktır.Yargıtay, ibranameye ilişkin kararlarında genelde iş hukukunun işçiyi koruma ilkesi gereğince işçi lehine yorum ilkesini dikkate alarak dar yoruma gitmektedir.Yüksek Mahkeme'ye göre işçilik alacakları bakımından miktar içeren ibranameler niteliği itibari ile bir ödeme belgesi yani makbuz hükmünde, miktar içermeyen ibranameler ise alacak hakkını ortadan kaldıran düzenlemelerdir.Yine Yargıtay, iş kazası neticesinde söz konusu olan maddi manevi tazminat alacakları bakımından miktar içeren ibranameleri, zarar ile yapılan ödeme arasında açık oransızlık bulunması durumunda üzerinde yazılı miktar ile sınırlı makbuz olarak değerlendirirken böyle bir oransızlığın söz konusu olmaması halinde ödemeyi ibra niteliğinde görmektedir. Tazminat alacakları bakımından miktar içermeyen ibranameler ise geçersiz olarak kabul edilmektedir.

Release form is a special cause ending a debt without being paid. In other words, it is a kind of agreement that creditor quits his/her claim rights and in this way debtor gets his/her liabilities (debts) out.Releasing is a disposition procedure since it effects, changes and removes a right (claim right).For the presence of a releasing agreement, there must be a debt-credit relationship and claim which is subject to release has to occur. Parties have to have competency to use civil rights mentioned in the Article-09 of the Civil Law for the release forms to be valid.It is not possible a claim which has not occurred yet to be acquitted. That is why all releasing forms of which issuance dates are before the termination of a labour contract will be considered as invalid according to Labour Law.According to Law of Obligations, release form will be considered as invalid in case of freedom disabilities, such as; mistake, cheating, coercion and overreaching.Supreme Court Of Appeals, in its decisions concerning release form, usually applies restrictive interpretation by taking ?interpretation in favour of workers? principle into consideration as per ?protection of workers? principle which is available in Labour Law.According to Supreme Court, release forms including an amount on it are considered as a payment document (receipt) in terms of its nature, while the release forms without any amount are accepted as arrangements removing claim rights.Supreme Court also considers release forms which include amount regarding tangible or intangible claims emerged from work accidents as a receipt limited with the amount written on it; in case of an obvious disproportion between harm and payment. If there is not such an obvious disproportion, it considers payments as releasing. In terms of compensation claims, release forms which do not include any amount on it are accepted as invalid.