Cev?hirü`l - Me`?n? (giriş-dil özellikleri-metin-dizin)

Abstract

Bu doktora çalışmasının konusunu müellifi Hızır bin Yakub tarafından hicri 809/1406 yılında yazılan, müstensihi Pir Muhammed bin Musluhiddin olan ve hicri 855/1452 yılında istinsah edilen Cev?hirü'l-Me`?n? adlı eser oluşturmaktadır. Eser beş babdan oluşmaktadır: 1. Ruhların tanınması 2. Mükellefe en başta vacib olanlar 3. Ruhların mizacı, yaratılışı 4. Âdem peygamber'in yaradılışı 5. Melik ve vezirlerin adapları konularının işlendiği bu öğretici eser, konusu ve dil özellikleri bakımından incelenmeye değer bulunmuştur.Bu doktora teziyle adı geçen eserin ses ve şekil özellikleri tespit edilip dizini hazırlanarak tarihî Türkiye Türkçesi araştırmalarına katkıda bulunmak amaçlanmıştır.Bu çalışmada, eserin metni transkripsiyon alfabesiyle yeni Türk harflerine aktarılmış, metindeki bütün kelimeleri içeren ve o dönemin söz varlığının tespitine de katkı ve kolaylık sağlayacak dizini hazırlanmıştır. Eserin ses ve şekil özellikleri tezin dil özellikleri bölümünde ayrıca incelenmiştir.Anahtar Kelimeler:Cev?hirü'l-Me`?n?, Esm?-yı Hüsn?, Eski Anadolu Türkçesi, metin, ses bilgisi, şekil bilgisi, dil özellikleri, dizin

The subject of this doctoral study consists of the work, `Jev?hiru?l-Me`?n?? written in 809 of Islamic Calendar(i.e, 1406 AD), whose possession is recorded to have been taken by Pir Muhammed bin Musluhiddin the Scribe in 855 of Islamic Calendar (i.e.1452 AD) and whose editor was Hizir bin Yakub. The work is made up of five baps: 1.The Recognition of Souls, 2.The primary Islamic duties incumbent on a Muslim, 3.The temperament and the Creation of Souls, 4. The Creation of Adam the Prophet, 5.The Customs of Sovereigns and Viziers. This didactic work which handles such topics mentioned above, with regard to its subject and to its linguistic features, has been found worth being examined.With this doctoral thesis, it is aimed to contribute to researches on historical Turkish through the determination of phonological and morphological features of the work.In this study, the text of the work has been transfered into Turkish through transcription alphabet, and an index which will also contribute easiness to the determination of the vocabulary of that period has been preapared. The phonological and morphological features of the work are examined in the chapter of the linguistic features of the thesis.