Cumhuriyet Dönemi Türk resim sanatında Çallı kuşağının yeri ve önemi

Abstract

Türk resim sanatı, tarihsel süreç içerisinde, sürekli değişim, gelişim ve etkileşim içerisinde olmuştur. Batı'nın zaman içerisinde Osmanlı'ya karşı kazanmış olduğu, özellikle de askeri alandaki üstünlük, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya karşı açılması gereğini doğurmuştur.19.yy'da Lale Devri ile yoğunlaşan resim alanındaki gelişmeler 19.yy'ın yansımasından itibaren hız kazanmış, günümüze kadar da devam etmiştir. Özellikle 1900'lü yılların başlarından 1960'lı yıllara kadar olan dönem Türk Resmi'nde gruplaşmaların ağırlıkta olduğu ve sürekli arayış içerisinde geçen bir dönemdir. Bu dönemler içerisinde Avrupa'ya gönderilen ressamlar Avrupa'daki çeşitli akımlardan etkilenmişler, yurda döndüklerinde de bunu sanatlarına yansıtmışlardır.Endüstriyel çağın seri halde buluşları toplumları bilgi toplumları haline getirmiş, sanatı da düşünsel amaçlı aktivitelere zorlamıştır. Bu süreç içerisinde, Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sanatçı toplumun yaşadığı olaylardan sorunlardan uzak kalamamış bunları sanatına malzeme yapmıştır. Sanatçılar, çevrelerindeki olayları gözlemleyerek, kimi zaman yargılayarak, kimi zaman eleştirerek, kimi zaman da destekleyerek sağduyu ve duyarlılıkla yapıtlarında yorumlamışlardır. Sanatçı, toplumun yarattığı bir insan olarak içinde yaşadığı toplumun toplumsal olaylarına duyarsız kalmamıştır.Cumhuriyet'in ilanından bu yana farklı konuları ele alan Türk sanatçıları da toplumsal olaylara duyarsız kalmamış bu olayları tuvallerine aktarmışlardır. Türkiye Cumhuriyeti'nin doğuşunu sağlayan ve binlerce insanın göz kırpmadan canını feda ettiği Ulusal Kurtuluş Savaşı, inkılâplar, okuma yazma seferberliği, göçler, depremler, grevler, yoksulluk, toplumsal yozlaşma gibi birçok olay sanatçı duyarlılığıyla tuvallere yansımıştır.Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte, kısa süre içerisinde, kimi devlet desteğiyle kimisi ise kendi olanaklarıyla pek çok genç sanatçı eğitimlerini tamamlamak üzere yurt dışına çıkmışlardır. Avrupa Kon kora adı altında açılan yarışmayı kazanarak devlet bursuyla yurtdışına giden bu genç sanatçılar, modern Türkiye Cumhuriyeti'nin çağdaşlaşma ideali çerçevesinde biçimlenen yeni sanat atılımlarına kaynaklık edeceklerdir.Her biri Cumhuriyet'in coşkusunu taşıyan ve ülkelerine döndüklerinde, yurtdışında edindikleri birikimleri, bu coşku havası içerisinde değerlendirmeye hazır olan genç sanatçılar, Türk Resminin gelişimi için çaba göstermiş ve yurtdışında edindikleri' birikimleri Türkiye'deki öğrencilere ve sanatçılara çeşitli vesilelerle aktarmışlardır. Onlar, Cumhuriyet'in ilk kuşak sanatçıları arasında önemli bir yer edinmiş, bu kuşağın etkin üyeleri olmuşlardır. Yurtdışında edindikleri bilgi ve birikimleri gerek çalıştıkları eğitim kurumlarında, gerekse kurucusu oldukları sanatsal topluluklarda öğrencilere ve sanatseverlere aktarmışlardır.Bu araştırmada cumhuriyetin ilk yıllarında devlet bursuyla yurtdışına gönderilen sanatçıların hayatları, öncüsü oldukları ve içinde bulundukları sanatsal tarzları, resim sanatının gelişimi için yaptıkları çalışmalar irdelenmeye çalışılmıştır.Dönemin sanatçıları İbrahim Çallı, Namık İsmail, Hikmet Onat, Nazmi Ziya Güran, Ali Sami Boyar, Avni Lifij, Feyhaman Duran, Sami Yetik ve Mehmet Ruhi Arel, Türk Resim Sanatı'na katkılarından Bahsedilmiştir.

Turkısh drawing art has been in a constant development, change and interraction throughout history. West?s economic superiority particularly military power against Otoman Empire covvse them to make connections with Europe.The developments in draving arts which raised in Tulip age in 19th centuryı gained velocity from beggining of half 19th. Century and has continued untill today. Especially, the span which is from beginning of 1900s to 1960s was groupings and serching era amongs artists. At that time, the artists who sent to Europe were affected some currents in Europe and reflected that into their arts.The serial inventions of industrial age made the societres information societies, and forced the art to activities which had thinking aims. in this period, as happened in the world, in Turkey the artist didnt ignore the contrary, he used them in his vvorks. Artists, used the social events in their Works sometimes criticizing and supporting. Being a created human being by society, artist didn?t ignore the social events of his society.After the republic also, the Turkish artists who used different kind of subjects in their Works, didn?t ignore the social events of their society and they reflect these events on their Works. The National Independence War which prouide the birth of Turkish Republic, revolutions, immigrations, earthquakes, strikes, social deteriorations, were used on the vvorks by artists.After the Turkish Republic was established, many young artists went abroad to complete their educatioa, some were sponsored by the Turkish Government while others simply paid their own way. The young artists who won the contest named ?Conquer Europe? will be the source ofnew art as the Turkish Republic inspired to become a modem state of the 20th.Each of these artists that were shared their experience abroad with the Turkish artists when they returned, driven by great compassion and joyfor the newly founded republic. These are the first generation artists who were the active members of first generation influential roup of artists of the period. They shared ali the information and experience they gained abroad with the artist groups and students.This research tries to shed ligHt on the lives, styles and efforts of the artists who were on government sponsorship to study abroad.The artists in that period İbrahim Çallı, Namık İsmail, Hikmet Onat, Nazmi Ziya Güran, Ali Sami Boyar, Avni Lifij, Feyhaman Duran, Sami Yetik and Mehmat Ruhi Arel?s contrubitions to the painting is discussed.