Mehmet Zahit Kotku`nun Hadislerle Nasihatler -I- isimli eserindeki hadislerin tahriç ve değerlendirilmesi

Abstract

Gümüşhanevî ekolünün meşâyıhından olan Mehmet Zahit Kotku (1897/1980) yıllarında yaşamış yüksek ahlâkî meziyetlere sahip bir hadis bilginidir. Medrese çıkışlı ve şeriata sıkı sıkıya bağlı olan Kotku, Hadis, Fıkıh, Kıraat, Akâid, Siyer, Tasavvuf gibi dini ilimlerin tamamına vâkıf olup Kur'ân hafızlığı ile de ön plana çıkmıştır. Tezimizin temel kaynağı olan Hadislerle Nasihatler adlı eseri, İslam'a ve sünnete tam bağlılık, güzel ahlâklarla donanmak, her türlü çirkin davranışlardan uzak durmak, iyi huylarla hem hâl olmak, kötü âdet ve alışkanlıkları kalpten kovmak ve kalben Allah'ı zikr gibi konuları içermektedir. Râmuz'dan sentezleyerek aldığı hadisleri kitabında açıklarken felsefî olmaktan ziyâde, âvâmın da kolay anlayabileceği bir tarzda açık ve sade olarak ifade etmiştir.Çalışma bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın konusu, amacı, önemi, çalışmanın metodu ve kaynakları hakkında bilgi verilmiştir.Birinci bölümde Mehmet Zahit Kotku'nun hayatı, hocaları, arkadaşları, eserleri ve dini şahsiyeti üzerinde durulmuştur.İkinci bölümde ise bir hadis kitabı olmakla birlikte hadisle tasavvufun iç içe bulunduğu bir eser olan Hadislerle Nasihatler adlı kitabının içerisindeki hadîslerin tahrici, tercümesi ve değerlendirilmesi yapılmıştır Bu araştırma sonucunda Mehmet Zahit Kotku'nun hadis kullanım metodu, hadise bakışı ve hadise verdiği değer ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma bibliyografya ile sona ermiştir.Anahtar Kelimeler: Kotku, Nakşibendîlik, Hadis, Rivayet, İsnad, Sahih, Râvî.

Mehmet Zahit Kotku who was one of Gumushanelian sheikhs and lived between 1897 and 1980 is a Hadith scholar with high moral qualities. Mr. Kotku who was graduated from madrasah and deeply committed to the shari'a (religious law) was very competent on Hadith, Fiqh, Recitation (reading), Rules of Faith, Siyer (Life Story of the Prophet Muhammad), and Sufism and stood out due to his capability of memorising Koran. The book headed ?Hadislerle Nasihatler (Sermons/Advices Through The Prophet Muhammad?s Sayings)?, which is the fundemantal source of our thesis, covers topics/subjects such as full commitment to Islam and tradition, getting equipped with social ethics, staying away from all types of unpleasant behaviours, mingling with good habits, staying away from bad habits, and mentioning about God by heart. He expressed the Prophet Muhammad?s Sayings, which he received from Râmuz by synthesising, clearly and plainly in such as way that people can easily understand.The study has one introduction and two parts. In the introduction part, information about the subject, goal, importance, method, and sources of the study was provided.In the first part, Mehmet Zahit Kotku?s life, teachers, friends, works, and religious personality were emphasized.In the second part, the Prophet Muhammad?s Sayings in the book headed ?Hadislerle Nasihatler? which interlocks Hadith and Sufism as well as being a Hadith book were revealed, translated, and assessed. In consequence of this study, Mehmet Zahit Kotku?s method of using Hadith, his attitude to Hadith, and the importance he attached to Hadith tried to be revealed. The study ended with bibliography.Keywords: Kotku, Naqshbandism, Hadith, Rumour, Source/Attribution, Authentic/Accurate, Rawi (Relater, a narrator of Ahadeeth).