Kamu yönetiminde açıklık/şeffaflık anlayışı çerçevesinde bilgi edinme hakkı ve Türkiye`de kamu yönetimine etkisi

Abstract

Etkili, verimli, halkın katılımına açık, sorumlu, hesap verebilir ve açık/şeffaf bir kamu yönetimine duyulan ihtiyaç, kamu yönetiminin yeniden düzenlenmesi ve `yeni kamu yönetimi? anlayışının gerçekleştirilmesine yönelik çalışmaların üzerinde daha fazla durulmasına neden olmuştur. Yönetimde açıklık/şeffaflık düşüncesi ve bu amaçla yapılan yasal düzenlemeler, bu tür ihtiyaçların ürünüdür. Özellikle, 1980?lı yıllardan itibaren dünyada, yönetimde şeffaflık düşüncesi ve uygulamaları hızla gelişmeye başlamıştır. Çağdaş demokrasilerde, devletin yani idarenin yaptığı işler hakkında tek yönlü olarak halka bilgi vermesi yeterli kabul edilmemekte, kamusal faaliyetlerin topluma açık olması ve kişilerin kamuya ait bilgi kaynaklarından, bağımsız olarak, istedikleri bilgi ve belgelere erişebilmesi yolları açılmaktadır. Bilgi edinme hakkı da bu yollardan biri olarak, modern demokrasinin ayırt edici bir özelliğidir. Başka bir deyişle, yönetimde şeffaflığı, halka yakınlığı, eşitliği, katılımı, hakkaniyeti, hesap verebilirliği, etkililik, verimlilik ve denetime açıklığı sağlayabilme temel hedeflerdir ve bu hedefleri hayata geçirmenin en önemli araçlarından birisi, bilgi edinme hakkıdır. Bu çalışmada, literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemle, 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren geleneksel kamu yönetimi anlayışının tartışılır hale gelmesiyle, `yeni kamu yönetimi? anlayışının yönetim sistemine yerleştirilmeye çalışılması sonucu, açıklık/şeffaflık kavramları ve bu kavramların tamamlayıcı unsurları olan hesap verebilirlik, esneklik, stratejik yönetim, hukukun üstünlüğü gibi özellikler ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Ayrıca, bu kavramların uygulama düzeyinde en somut örneği olan bilgi edinme hakkı ve bu hakkın Türk kamu yönetimindeki işleyişi ve etkileri üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Yönetim, kamu yönetimi, yeni kamu yönetimi, yönetimde açıklık/şeffaflık, yönetimde gizlilik, bilgi edinme hakkı, Türkiye?de Bilgi Edinme Hakkı Kanunu.

The need for an efficient, effective, open to public, responsible, accountable, open/transparent public administration has driven politics to develop new reforms and realize `new public management? theory in public administration. The idea of openness/transparency in public administration and the regulations, which are enforced to realize this theory, are the products of these needs. Especially, from late 1980?s, the openness/transparency in public administration and its implications has rapidly improved globally.In modern democracies, the information by the state unilaterally to the public is not satisfactory. And state activities being open to public and citizens, give way to learn about the data and papers of administration from the information resources of the state independently. The right to know is one of the rights, which demonstrates the modern democratic activities. In other words, , to ensure openness/transparency, being in accordance with citizens, equality, public participation, justice, accountability, efficiency, effectiveness and being open to public control are the basic objectives. Among them the right to know is the most important instrument to realize these objectives. In this study, literature search method is used. Since the last quarter of 20th century, with this method, by the help of discussions on the classical public administration theory, the `new public management? theory has been established. And as the components of openness/transparency concept, accountability, flexibility, strategic management, , the rule of law are elaborately explained. In addition, as the most concrete example in force, the right to know and the implications and effects of this right on Turkish public administration is held in this study. Key words: Administration, public administration, new public management, openness/transparency in public administration, secrecy in public administration, the right to know, The Right To Know Act in Turkey.