Türk edebiyatında Bostan ve Abdî`nin manzum Bostan tercümesi (İnceleme-metin)

Abstract

Bu tezde, önce Fars şiirinin büyük temsilcisi Sadî'nin Bostân adlı mesnevisinin Türk kültür ve edebiyatındaki yeri ve önemi ortaya konulmuş; ardından 16. yüzyıl şairi Abdî'ye ait, bugüne kadar bilinmeyen manzum Bostân tercümesi incelenmiştir. Beş bölümden oluşan çalışmanın Giriş'inde, Osmanlı nasihatnâme yazıcılığının kaynakları ve genel hatları üzerinde durulmuştur. Birinci Bölüm'de, Bostân'ın kültür ve edebiyatımızda gördüğü somut ilgiden ve Anadolu sahasında yapılan Bostân tercüme ve şerhlerinden ayrıntılı olarak bahsedilmiştir. İkinci Bölüm'de, Türk edebiyatının en hacimli Bostân tercümesinin mütercimi ve aynı zamanda hamse sahibi olan Abdî'nin hayatı ve eserleri anlatılmıştır. Üçüncü Bölüm'de söz konusu şairin Bostân tercümesi tanıtılarak eserin muhteva ve şekil özellikleri incelenmiştir. Dördüncü Bölüm, Sadî'nin Bostân'ıyla Abdî'nin Bostân tercümesinin yapı, muhteva ve tercüme teknikleri bakımından karşılaştırılmasına ayrılmıştır. Son bölümdeyse tercümenin 7118 beyitten oluşan çeviriyazılı metni verilmiştir.

This dissertation first explicates the importance of the prominent Persian poet Sadi's masnavi, Bostân, and the role it plays in the Turkish culture and literature. Secondly, this study examines a formerly unknown copy of the 16th century poet Abdî's Bostân translation. This study includes an introduction and five chapters. The introduction discusses the general features and the sources of Ottoman nasihatnâme/advice letters tradition. The first chapter examines the attention towards the Bostân in Turkish culture and literature. This chapter also gives detailed information about Anatolian field Bostân translations and interpretations. The second chapter gives information about the life and works of 'hamse' written by the poet Abdî who translates the most voluminous Bostân translation of Turkish literature. The third chapter introduces the aforementioned poet's Bostân translation and examines the context and the form of it. The forth chapter compares Sadî's Bostân and Abdî's Bostân translation with regard to their form, context and translation techniques. The final chapter gives the translation of the work which contains 7118 couplets.