Algılanan örgütsel iklimin whistleboowing eğilimine etkisi: Uluslararası ticaret yapan işletmelerde bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada örgütsel iklim ile haberdar etme (whistleblowing) arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada çalışanlara iş yerindeki olumsuz veya hatalı davranışların haberdar edilmesini örgüt iklimini teşvik edip etmediği incelemiştir. Anket uygulamak için rastgele örnekleme yöntemiyle, Konya ve Ankara ilindeki organize sanayi bölgesindeki firmalar seçilmiştir. Kesitsel anket yoluyla veriler toplanmıştır. Çalışmada 274 geçerli anket geri dönüşü elde edilmiştir. Veriler; tanımlayıcı istatistikler, açıklayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve doğrusal regresyon yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Beklendiği gibi bireysel özerklik ve güven, haberdar etmeye olumlu katkıda bulunurken mobbing olumsuz etkiye yol açar. Aksine, örgütsel adalet, lider güvenilirliği, moral ve haberdar etme üzerinde tutarlı bir etkisi bulunmamaktadır.Anahtar Kelimeler: Haberdar etme, örgütsel iklim, iş ortamı, ihracat yapan firmalar, olumsuz veya hatalı davranış.

This research investigated the relationship between organizational climate and whistleblowing intention in international trade oriented organizations. By using a random sampling method through a cross-sectional investigation in international trade oriented firms operating in Ankara and Konya, this research examined whether organizational climate motivates and encourages employees to unveil or report wrongdoings and malpractices witnessed in their working environment. The survey had led to 274 valid answered questionnaires used for the empirical analysis. Following the Exploratory Factors Analysis to check the validity of the measuring instrument and find out the relevant principal components, correlation and linear regression analyses were carried out to test the relationship between organizational climate drivers and whistleblowing intention. As expected, individually autonomy and trust are positively contributing to whistleblowing intention while mobbing has a negative effect on it. In contrary, organizational justice, morale and leader credibility display no consistent relationship with whistleblowing intention though they were expected to be positive drivers of organizational climate. Key Words: Whistleblowing, organizational climate, working environment, international trade oriented organization, wrongdoings.