18.-19. yüzyıl İngiliz seyyahlarına göre Osmanlı kenti (Bursa, Konya, Trabzon)

Abstract

Bu çalışmada Osmanlı kentinin fiziki yapısı, 18 ve 19. yüzyıldaki İngiliz seyyahların eserlerinden incelenmiştir. Osmanlı şehrinin kendine has elemanları vardır. Türk karakteristiği ve Anadolu'nun coğrafik özelliklerinin yanı sıra İslam şehrinin özelliklerini de içerir. Aynı zamanda, önceki medeniyetlerin somut ve soyut katkıları ve bir şehrin oluşmasında ana faktör olan dinlerin etkisi de değerlendirilmiştir.Bu çalışmada asıl amacımız İngiliz seyyahların Osmanlı kenti algısını anlamaktır.Çalışma altı ana bölümden oluşmaktadır: Giriş, Osmanlı Kenti, İngiliz Seyahatnamelerinde Kentler, İngiliz Seyahatnamelerinde Sosyal Hayat, Şehirlerin Yakınındaki Antik Bölgeler ve Değerlendirme.Birinci bölümde, konu ve amaç, sınırları, yöntem ve konu ile ilgili çalışmalar ele alınmıştır ve Osmanlı kenti ve karakteristik özellikleri vurgulanmıştır.İkinci bölümde, Anadolu topraklarındaki Osmanlı kentinin oluşumu ve şehri oluşturan elemanlar Türkçe kaynaklardan çalışılmıştır. Buradaki asıl amaç tarihi süreç içerisinde Osmanlı şehrinin oluşumunun incelenmesidir.. Üçüncü bölüm şehirlerin fiziki yapısı ile ilgilidir. Bu bölümde Bursa, Konya ve Trabzon şehri belirlenmiştir. Bursa, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olması ile önem taşır. Konya Anadolu Selçuklu Devleti'nin özelliklerini taşır ve Trabzon Osmanlı İmparatorluğu'nun ve önceki medeniyetlerin Karadeniz'deki en önemli limanıdır.Dördüncü bölüm şehirdeki sosyal hayat, toplumun dini inançları, yönetim ve askeri yapı açısından önemlidir. İngiliz seyyahlar politik ve sosyal konulara daha çok önem verdileri için bu konuları dikkatle incelemişlerdir..Antik bölgeler ise Roma ve Bizans İmparatorluklarının izlerini taşımaları adına İngiliz seyyahların dikkatini çekmiştir. Bu bölümde İznik, Ladik ve Kilistra ele alınmıştır..Sonuç olarak İngiliz seyyahların Osmanlı kenti algısı birçok açıdan değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı Kenti, İngiliz, Seyahatnameler, Bursa, Konya, Trabzon.

In this study, physical structure of Otoman city has been dealt with through the works of English travellers in the 18th and 19th century. Otoman city has special elements in itself. It includes the features of an Islamic city besides the Turkish characteristics and the peculiarities of the geographic structure of Anatolia Also, we should consider the concrete and abstract contributions of former civilizations and their religion which is the main factor in forming a city.In this study our main concern is to understand the perception of English travellers about Otoman city.The study consists of six main parts: Introduction, Ottoman city, Cities through English travel boks, social life through English travel books, Antique places near the cities and evaluation.In the first part, subject and purpose, borders, method and the related studies about the subject were introduced and the importance of Ottoman city and its characteristics were emphasized. In the second part the formation of Ottoman city in Anatolia from the begining and the elements that form the city were studied through Turkish resources. Our main concern in this part was formation of Ottoman city within history.The third part is about the physical structure of the cities. In this part, three cities are defined: Bursa, Konya and Trabzon. Bursa has great importance for being the first capital city of the Ottoman Empire. Konya has features of the Anatolian Selçuklu Empire and Trabzon is the most important port of the Ottoman Empire and former cultures of Blacksea.The fourth part is also important on the account of the reflections of social life, various religions of the society, governance and military structure in the city. These subjects are highly regarded by English travellers as their main concerns are political and social issues.Antique places also took considerable care by English travellers for he sake of traces of the Roman and the Byzantium Empires. In this context İznik, Ladik and Kilistra were studied. In conclusion, perception of English travellers about Ottoman cities has been evaluated in all aspects.Key Words: Ottoman City, English, Travel Books, Bursa, Konya, Trabzon.