1950 sonrası çağdaş Türk resminde illüstratif etkiler

Abstract

İllüstrasyon; metinlerin ve fikirlerin tasvir edilmesi, açıklanması amacıyla uygulanan, çağlar boyu yaşanan tarihsel gelişim ve buna koşut olarak gelişen teknolojiyle birlikte, çeşitli tekniklere ve kullanım amaçlarına göre sınıflandırılmıştır. İllüstrasyon çalışmaları, kitapların sayfalarını karıştırırken okuyucuda görsel hafızada iz bırakma dışında roller de üstlenmiş, görsel anlatılarıyla bilim alanında ihtisas yapan kişilere yardımcı olmuş, zaman zaman da mimari proje uygulamalarının anlaşılabilmesi için üç boyutlu düşünülebilmesini sağlayan kaynaklar olmuşlardır. Çağdaş Türk resim sanatında sanatçıların, bazen izleyiciye iletilmek üzere işlenen konu üzerinden, bazen de dönemin kültürel unsurlarını adeta belgeler nitelikte açıkça sergilediği için birçok ressamın illüstrasyondan yararlandığı görülmektedir.`1950 Sonrası Çağdaş Türk Resminde İllüstratif Etkiler` adlı yüksek lisans tez çalışmasında çağdaş Türk resim sanatçıları arasından Nurullah BERK, Turgut ZAİM, Mümtaz YENER, İbrahim BALABAN, Mehmet PESEN, Kayıhan KESKİNOK, Nedim GÜNSÜR, Nuri ABAÇ, Mustafa ASLIER, Yüksel ARSLAN, Mustafa PİLEVNELİ, Şükran PEKMEZCİ'nin yer alması uygun görülmüştür. Bu sanatçıların her birinden iki ya da üç eser belirlenip eser analizleri yapılarak incelenmiştir.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. 1. Bölümde Kavramsal Çerçeve, 2. Bölümde Bulgular ve Yorum, araştırmanın 3. Bölümünde ise uygulama çalışmaları yer almaktadır. Araştırma kapsamında gerçekleştirilen resimler için konular, hem çok sayıda imge ve öykü barındırıyor olmaları, hem de bütünlük sağlama açısından yararlı olacakları düşünülerek dini metinlerden seçilmiştir. Çalışmalardaki illüstratif öğeler yorumlanarak açıklanmaya çalışılmıştır.Daha önce bu konu hakkında çalışma yapılmadığı saptandığından, ilgili araştırmacılar için literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu araştırmada genel tarama modeli dikkate alınarak araştırma teknik ve yöntemleri uygulanmıştır. Araştırmanın nitel bulgularının temini için `doküman incelemesi` yöntemine başvurulmuştur.

Together with the historical developments and technical advancement, works of illustration that have been created to illustrate and explain texts and ideas have been categorized in terms of their use of techniques and purpose of usage. These works, apart from having their visual impact in the minds of readers, served the function of enlightening people and sometimes helped scholars conducting scientific research, and sometimes they served as sources that made applications of architectural projects comprehensible by enabling people to visualize them as three dimentional objects. In contemporary Turkish painting, many artists have reflected illustrative influences in their works, as they sometimes wanted to impart their subject to the observer, and sometimes they desired to display the cultural phonemena of their time like a documentary, and sometimes simply because their paintings reflected their power of narration.In this work, titled `Influence of Illustrative Effects on Contemporary Turkish Painting after 1950`, contemporary Turkish artists have been studied and it has been found that twelve of these painters, namely, Nurullah BERK, Turgut ZAİM, Mümtaz YENER, İbrahim BALABAN, Mehmet PESEN, Kayıhan KESKİNOK, Nedim GÜNSÜR, Nuri ABAÇ, Mustafa ASLIER, Yüksel ARSLAN, Mustafa PİLEVNELİ, and Şükran PEKMEZCİ had illustrative impact reflected in their works to a considerable extent. Two or three works of each of these painters were examined to exemplify the situation.The study comprises three chapters. Chapter 1 determines the Conceptual Frame, Chapter 2 is reserved to Findings and Interpretation and Chapter 3 covers the applied works, the subjects of the applications were chosen from religious literature to maintain unity and for their convenience, as they embrace many images and stories for treatment and interpretation.As there has been no study conducted on the subject, the aim of the work has been to contribute to the literature for those researchers who would be interested. In the study, research techniques and methods have been employed paying special attenton to general survey model. `Document review` medhod has been applied to procure the qualitative findings of the work.