Türk sinemasında Femme Fatale karakter temsili

Abstract

Ataerkinin baskın olduğu toplum ve dönemlerde kadın, kendine atfedilen değer ve değersizlik ikilemi arasında biçilen role boyun eğmek zorunda bırakılırken, kimi kadınlar bu baskıya ve toplum tarafından öngörülen rollere boyun eğmeyerek başkaldırırlar. Başkaldırılar; mitoloji, din, sanat, sinema alanlarında farklı temsiller aracılığıyla topluma aktarılır. Bu temsillerin aktarımı, özellikle sözlü anlatılar ve görsel sanatlarda femme fatale karakterler üzerinden gerçekleşir. Adını kara film ile duyuran femme fatale karakterler, zaman zaman farklı terminolojiler ile anılsalar da isimlendirmelerin ötesinde, karakter nitelikleri arası benzerlikler görülür. Anlatılara konumlandırılarak kötülüğü en uç noktalarda temsil eden femme fatale karakter, Türk sinemasında da geniş çapta inceleme alanı oluşturacak boyuttadır. Toplumun değer yargılarını yansıtan ve yeniden üreten sinema sanatında femme fatale karakterin incelenmesi için, araştırma alanını oluşturan coğrafyada kadın konusuna bakışın göz önüne alınması gerekir. Bundan dolayı toplumun sosyo-kültürel ve politik değerlerini içselleştirerek sunan sinema sanatının femme fatale karakterleri, tezde Türk sineması özelinde incelenmiştir.Türk sinemasındaki yansımalarını analiz edebilmek için dönemler 1914-1950, 1950-1980, 1980-2000'li yıllar biçiminde üç bölüme ayrılarak, inceleme için doğru örneklemin tanınabilmesi sağlanmıştır. 1914-1950 yılları arasında Şehvet Kurbanı filmi, 1950-1980 yılları arasında Suçlular Aramızda filmi, 1980 yılından 2000'li yıllara olan bölümde ise Masumiyet filmi incelenmiştir. İncelemeler; ilk bölümde konu edindiğimiz Toplum ve Türk Sinemasında Kadın konusuna eğilimler göz önünde bulundurularak feminist inceleme yöntemiyle yapılmış, ataerkinin filmlerdeki hâkimiyeti ve ataerkil baskıya savaş açan şeytani karakter femme fatale çözümlenmiştir.

In societies and periods that are dominated by patriarchy, women always struggled between value given and insignificance, but some women protest that pressure and their roles in society. Those protests are being transferred to society through mythology, religion, art and cinema fields via different representations. The transfers of representations mentioned take place through femme fatale characters, especially in verbal narrations and visual arts. Femme fatale characters, whose names were announced with film noir, show similarities between characters beyond namings, even they are being mentioned with different terminologies. Femme fatale characters positioned in stories to represent ultimate evil can be studied in large diameters in Turkish cinema. In order to examine the femme fatale character in cinema that reflects and reproduces the values of society, it is necessary to take into consideration the view of women in the geography that constitutes the research field. Therefore, femme fatale character that internalizes and presents the political and socio-cultural values of society is studied specifically in Turkish cinema in this thesis.As a means to analyze the reflections in Turkish cinema, periods are splitted in three parts that are 1914-1950, 1950-1980, 1980-2000 to acknowledge the right sampling. In this context, Şehvet Kurbanı (1914-1950), Suçlular Aramızda (1950-1980) and Masumiyet (from 1980 to 2000s) were analyzed. When those analysis are made with feminist method, also tendencies in Women in Turkish Cinema and Society are considered. Nevertheless, the dominance of patriarchy and the evil character femme fatale, who waged war against patriarchal oppression, were analyzed.