Hattat Abdullah Zühdî Efendi`nin hayatı, sanatı ve eserleri

Abstract

Medeniyetler tarih boyunca kendi kültür ve değerlerini, gelecek nesillere aktarma ihtiyacı duymuş ve sanat bu değerlerin başında gelmiştir. Menşei doğrudan Kur'an-ı Kerim'e dayanan hat sanatı, İslâm medeniyetinin en köklü sanatı olarak gelişimini yaklaşık XIII asır gibi bir sürede tamamlamış, XIX. yüzyıl en mükemmel eserlerin verildiği dönem olarak kabul edilmiştir. Mimariden kitap sanatlarına kadar, her alanda varlığını sürdüren hat sanatı, Arap alfabesinin yasaklanmasıyla, ciddi bir duraklama dönemi geçirmiş; fakat hat sanatına gönül veren birkaç köprü insanın gayret ve çabaları ile varlığını devam ettirmiştir. XIX. yüzyılın kıymetli hattatlarından olan Abdullah Zühdî Efendi, genç yaşta İstanbul'dan ayrılarak Mısır'a yerleşmiştir. Bu sebeple İstanbul'da yaşayan hattatlar kadar hakkında çok fazla malûmat kaydedilmemiştir. Araştırmalarımız neticesinde elde edilen bulguların birçoğu Medine, Mısır ve Kahire'de bulunması sebebiyle, eserlerin araştırılması kısmen eksik kalmış, ulaşılan görseller eşliğinde inceleme ve değerlendirme yapılmıştır. Hayatı boyunca eser üretmiş olan Abdullah Zühdî Efendi'nin eserleri, şüphesiz bu çalışmada yer alanlardan ibaret değildir. Çalışmamızın bir başlangıç olarak değerlendirilip, ele geçecek yeni belge ve bulgularla, daha kapsamlı çalışmaların vücuda getirileceğine inancımız tamdır.

Civilizations tended to carry forward their culture and values to next generations throughout history and art is leading. Islamic calligraphy is based on Koran. It is the most rooted art major which has completed its progress in approximately XIII. centuries and nineteenth century is accepted as the greatest century which the greatest art works had been created. Islamic calligraphy continues its existence from books to architecture. With the prohibition of Arabic alphabet, Islamic calligraphy entered an unproductive period which surpassed by a few dedicated people who had great endeavors and efforts. Nineteenth century's one of the valuable Islamic calligraphers, Abdullah Zühdî Effendi, had left Istanbul and moved to Egypt in early ages of his life. Because of that, he had never been knowledgeable as his colleagues who spent their lives in Istanbul. Since many of the findings obtained in our researches are found in Medina, Egypt and Cairo, the investigation of the works was partially lacking and the examination and evaluation were conducted in the context of the visuals reached. Abdullah Zühdî Efendi had spent his entire life productively and his all works are far beyond this study mentions. This study should be accepted as a beginning and with every new lead or document; more detailed studies should be engendered.