ABD`nin orta Asya politikası: Tacikistan örneği

Abstract

Orta Asya, dünya ve bölgesel güçlerin çıkarlarının iç içe geçtiği bir bölge olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Sovyetler Birliği'nin çöküşü Orta Asya'da bir boşluk (siyasi bir vakum) yaratıp ana güç merkezlerinin dikkatini çekmiştir. ABD'nin Orta Asya ülkelerine yönelik - Tacikistan da dahil olmak üzere, politikasındaki ilk adım, Sovyetler Birliği'nin dönüşümünü işaret eden olayları dikkatli bir şekilde değerlendirmek ve aynı zamanda bölgedeki her ülke ile bir temas noktasını bulmaktı. Amerika Birleşik Devletleri Tacikistan'ı sadece her ne şart olursa olsun korumakla kalmadı, aynı zamanda Tacikistan'daki dini aşırılığın yayılmasını da önledi. Sonuç olarak, ABD'nin barış sürecine yardım etmesi ve Rusya Federasyonu ile İran'ın bu konudaki ana arabulucu rollerini kabullenmesi Tacikistan'ın istikrarını sağlama ve ABD'nin aktif politikasının temellerini atma mantığına dayanmaktadır. Böylece, bu çalışma ABD'nin Orta Asya ve özellikle Tacikistan Cumhuriyeti'ne yönelik dış politikasını ve onun uygulama mekanizmalarını incelemeyi ve Orta Asya bölgesinin jeopolitik rolünü dikkate alarak Washington'un dış politikasındaki ana eğilimleri araştırmayı amaçlamaktadır.

Central Asia has been and remains to be a region in which the interests of world and regional powers are intertwined. The collapse of the Soviet Union created a vacuum in Central Asia and it drew the attention of the main centers of power. The first steps of the U.S policy toward the Central Asian countries – Tajikistan inclusive, was to make a careful assessments of events marking the transformation of the Soviet Union and also an initial search for a points of contact with each country in the region. The United States was not only interested at preserving the statehood of Tajikistan at any cost but also to prevent the spread of religious extremism in Tajikistan. Consequently, the U.S assistance to the process of peaceful construction and the adoption of the role of the Russian Federation and Iran as the main mediators in this matter proceeded from the logic that the mandatory initial stability in Tajikistan was to lay the foundation for active U.S policy in the Tajik state. Thus, this paper seeks to analyze the U.S foreign policy towards Central Asia and particularly towards the Republic of Tajikistan and its implementation mechanisms and explore the main trends in Washington's foreign policy, taking into account the geopolitical role of the Central Asian region.