Hat sanatında icazetname ve ketebe geleneği

Abstract

Hat sanatı, bünyesinde birçok gelenek barındırır. Temeşşuk sürecinin nihayete ermesi esnasında söz konusu olan icazet ve ketebe geleneği, bu sanatın özünün ve ona has olan bedii güzellikler ile geleneklerin de asırlarca muhafaza edilmesini sağlayan temel yapılardır. Verilen icazetin yazılı belgesi olan icazetnameler ise birer mezuniyet belgesi olmaktan ziyade, birbirinden kıymetli sanat eserleri ve aynı zamanda hat sanatı tarihine ışık tutan belgelerdir. İcazetname ve ketebe geleneğinin ele alındığı bu çalışma içerisinde, Topkapı Sarayı Müzesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi gibi önemli kurumların arşivlerinde bulunan icazetnameler tespit edilebildiği kadarıyla derlenmiş, incelenmiştir. Ayrıca hattat imzalarının (ketebe) türlerinin tespiti amaçlanmıştır.

Islamic calligraphy includes many traditions within itself. The tradition of Ijazatnamah and signature (ketebe), which is the subject of the end of the one-to-one education (temeşşuk) process, are the basic structures that ensures the essence of this art and its aesthetic beauty and the traditions it contains. The written certificates of various Ijazats that given are not only certificates of graduation, they are also documents that shed light on precious masterpieces and the history of Islamic calligraphy. In this study, which deals with the tradition of Ijazatnamah and calligrapher signatures, documents found in the archives of important institutions such as Topkapı Palace Museum, Süleymaniye Library, Museum of Turkish and Islamic Arts have been compiled and examined. In addition, the aim of this study is to determine the signature species in islamic calligraphy.