Vergilendirme yetkisinin temel hak ve hürriyetlerle ilişkisi

Abstract

Vergi, kamu giderlerini karşılamak üzere herkesin mali gücüne göre ödemekle mükellef olduğu iktisadi değerlerdir. Vergilendirme ise, devletlerin varlık şartı olup, egemenliklerinin devamı için, kişilerin mülkiyetine el atma işlemidir. Ancak devlet bu yetkisi ile kişilerin sadece mülkiyet haklarına değil, hemen hemen tüm hak ve hürriyetlerine müdahalede bulunur ve bu haklarını sınırlandırır. Devletlerin sahip oldukları vergilendirme yetkileri, onların hukuki ve fiili güçlerinin bir yansımasıdır. Devlet, vergilendirme yoluyla bireylerin temel hak ve hürriyet alanlarına girmekte, müdahalelerde bulunmakta ve sınırlamalar yapmaktadır. Bu sınırlamalar yapılırken Anayasamızda yer alan vergi hukuku etkileyen temel ilkeler ve yine Anayasamızda vergi hukuku ile ilgili temel düzenleme olan 73. maddedeki ilkeler dik-kate alınmalıdır. Ancak bu ilkelerin gereklerine uygun şekilde vergilendirme yapıldığında temel hak ve hürriyetler büyük ölçüde korunur. Çalışmada 1982 Anayasasında vergilendirmeye karşı hassas olan temel hak ve hürriyetler ile ilgili hükümler tek tek ele alınıp vergi mevzuatı açısından incelenmiş ve bu bağlamda vergisel düzenlemelerin Anayasada yer alan devlete pozitif ve negatif yük yükleyen hükümlere uygun olup olmadığı incelenip, çeşitli hususlarda öneriler dile getirilmiştir.

Taxes is the economic value in which everyone is obliged to pay according to their financial power in order to cover public expenses. Taxation is the process of sequestration of the property of individuals for the continuation of the sovereignty of states, which are the conditions of existence of states. However, with this authority, the state intervenes and restricts not only the property rights of individuals but also their rights and freedoms.The taxation powers of States are a reflection of their legal and de facto powers. The state enters into basic rights and freedoms of individuals through taxation, intervenes and makes restrictions. While making these limitations, the basic principles affecting tax law in our Constitution and the principles in article 73, which is the basic regulation on tax law in our Constitution, should be taken into consideration. Fundamental rights and freedoms are largely protected when taxation is made in accordance with the requirements of these principles.In this study, the provisions related to fundamental rights and freedoms sensitive to taxation in the 1982 Constitution were handled one by one and examined in terms of tax legislation. In this context, it has been examined whether the tax regulations are in conformity with the provisions that impose positive and negative burdens on the state in the Constitution and suggestions have been expressed on various issues.