Sovyet Dönemi Azerbaycan sineması

Abstract

Başlangıç tarihi 1898 yılı olan Azerbaycan sineması, 1920 yılından itibaren Sovyet sinema sanatının bir kolu olarak gelişti. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nde sinema alanı bir propaganda aracı olarak siyasi iktidarın baskısı altında idi. Bu dönemde sosyalist ideolojiyi temel alan, kahramanlar aracılığıyla sosyalist düzeni destekleyen yapımların yoğunluğu görülmektedir. Sovyet dönemi Azerbaycan sineması tarihini konu alan bu tez çalışmasında Azerbaycan sineması'nın tarihsel gelişimi belgelerle aktarılmış, zor koşullar ve yoğun bir denetim altında sınırlı konularla üretilen filmler aracılığıyla Azerbaycan sinemasının içinde bulunduğu durum incelenmiştir. Ayrıca, Üzeyir Hacıbeyov'un müzikal komedilerinden beyaz perdeye aktarılan `Arşın Mal Alan` ve `O Olmasın, Bu Olsun` filmleri toplum bilimsel kavramlar açısından incelenerek analiz edilmiştir. Anahtar kelimeler: Azerbaycan Sineması, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği, Propaganda, Üzeyir Hacıbeyov, Müzikal Komediler.

Azerbaijan Cinema which started in 1898 had developed as a branch of Soviet Cinema Art since 1920. In The Union of Soviet Socialist Republics, the cinema was under the pressure of political power as a propaganda tool. During this period, the intensity of the productions is seen based on the socialist ideology and support the socialist order through heroes.In this thesis, which is about Azeirbaijan Cinema History in Soviet Period the historical development of Azerbaijan Cinema has been given with documents and the situation of Azerbaijan cinema has been investigated through the films produced with limited topics under the difficult conditions and intensive supervision.In addition, `Arshin Mal Alan` (film directors: Rza Tahmasib and Nicolay Leshenko) and `O Olmasın, Bu Olsun` (film director: Huseyn Seyidzade) films by Uzeyir Hajibeyov's musical comedies have been analyzed in terms of basic sosiological concepts.Key Words: Azerbaijan Cinema, The Union of Soviet Socialist Republics, Propaganda, Uzeyir Hajibeyov, Musical Comedies.