İhracata yönelik üretim yapan işletmelerde uygulanan pazarlama stratejilerinin rekabet gücüne etkisi: Konya ilinde bir araştırma

Abstract

İşletmelerin küresel rekabet dünyasında varlıklarını sürdürebilmeleri adına pazarlama stratejilerini uygulamaları gerekmektedir. Bu stratejileri uygulayan işletmelerin yeni pazarlara nüfus etmeleri, mevcut pazarların da pazar paylarını arttırmaları ve farklı kültürel özelliklere sahip, farklı coğrafyalardaki müşterilerine ulaşmaları rakiplerinden daha kolay olacaktır. Rekabet gücü, işletmelerin uyguladıkları birtakım strateji ve politikalar sayesinde mevcut rakiplerine veya potansiyel rakiplerine karşı üstünlük sağlamada etkili olabilecek birtakım unsurların değerlendirilerek kullanılmasını içermektedir. Daha açık bir ifadeyle rekabet gücü; kalite, fiyat, maliyet, esneklik, yenilikçilik gibi birçok unsurdan oluşmakta ve müşteriler satın alma davranışlarını olumlu/ olumsuz olarak belirlerken bu unsurlara yükledikleri önemle uyumlu olarak sonuçlandırabilmektedirler. Dolayısıyla pazarlama stratejileri ve rekabet gücü işletmeler açısından oldukça önemlidir.Söz konusu önem doğrultusunda çalışmanın amacı, ihracata yönelik üretim yapan işletmelerde uygulanan pazarlama stratejilerinin rekabet gücüne etkisini tespit etmektir. Bu bağlamda Konya ilinde, otomotiv yan sanayisi sektöründe faaliyet gösteren 184 işletmeye anket uygulaması yapılmıştır. Uygulanan anketin oluşturulma aşamasında işletmelerin pazarlama stratejilerini tespit edebilmek amacıyla 36 adet ifadeye yer verilmiştir. Söz konusu ifadeler, Leonidou ve diğ. (2002), Akgün Ali Ekber ve diğ. (2014) ve Özilhan (2010)'ın çalışmalarından yararlanılarak oluşturulmuştur. Benzer şekilde çalışmada işletmelerin rekabet güçlerinin tespiti için oluşturulan rekabet gücü ölçeğinde de 29 adet ifadeye yer verilmiştir. Bu ifadeler Zhao ve diğ. (2002) ve Kroes (2007)'in çalışmalarından yararlanılarak oluşturulmuştur.Çalışmanın birinci bölümünde pazarlama stratejileri konusu ele alınmıştır. İkinci bölümde ise rekabet gücü kavramı incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümü olan uygulama kısmında ise yapılan anket çalışmasından elde edilen bulgular SPSS 22.0 paket programıyla istatistiksel analizlere tabi tutulmuştur. Tanımlayıcı İstatistikler (Frekans Analizi), Faktör Analizi, Grup Ortalamaları Fark Analizleri, Korelasyon Analizi, Regresyon Analizi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve Hiyerarşik Regresyon Analizi ile araştırmanın metodolojisi çerçevesinde belirlenen hipotezlerin sınanması sağlanmıştır.Çalışma bulgularının değerlendirilmesi sonucunda pazarlama stratejilerinin alt boyutlarından biri olan ürün stratejisinin rekabet gücü üzerinde diğer alt stratejilere göre daha fazla etkili olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan rekabet gücü alt boyutlarından yenilikçiliğin ve kalitenin diğer rekabet gücü alt boyutlarından daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın mevcut kısıtları göz önüne alındığında bu sonuçların gelecek çalışmalara ışık tutacağı ve literatüre katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Businesses are required to implement marketing strategies in order to sustain their existence in the world of global competition. Businesses that implement these strategies will be able to expand into new markets, increase their market share in their current markets and reach their customers in different geographies with different cultural characteristics easier. Competitiveness involves by evaluating the use of a number of factors that may be effective in achieving a superiority against existing competitors or potential competitors through a set of strategies and policies implemented by businesses. These elements include many elements such as quality, price, cost, flexibility, innovation and customers while determining their purchasing behavior positively/negatively also can conclude the importance they give to these elements. Therefore, marketing strategies and competitiveness are very important for enterprises/businesses.In line with this importance, the aim of the study is to determine the effect of marketing strategies applied in export oriented enterprises on competitive power. In this context, 184 enterprises operating in the automotive supply industry sector in Konya were surveyed. In order to determine the marketing strategies of the enterprises during the creation of the questionnaire, 36 statements were included. The aforementioned statements were included by benefiting from studies as Leonidou et al. (2002), Akgün Ali Ekber et al. (2014) and Özilhan (2010). Similarly, in the scale of competitive power constituted for the determination of the competitive power of the enterprises, 29 statements were included . These statements were included by benefiting from studies as Zhao et al. (2002) and Kroes (2007).In the first part of the study, marketing strategies were discussed. In the second part, the concept of competitiveness was examined. In the application part, which is the third part of the study, the findings obtained from the survey study were subjected to statistical analysis with SPSS 22.0 package program. Descriptive Statistics (Frequency Analysis), Factor Analysis, Group Average Differences Analysis, Correlation Analysis, Regression Analysis, Multiple Linear Regression Analysis and Hierarchical Regression Analysis were used to test the hypotheses determined within the framework of the research methodology. As a result of the evaluation of the study findings, it was determined that the product strategy, which is one of the sub-dimensions of marketing strategies, was more effective on the competitiveness than other sub-strategies. On the other hand, it was concluded that competitiveness sub-dimensions which are innovation and quality were more effective than other competitiveness sub-dimensions. Considering the current limitations of the study, these results will shed light on future studies and contribute to the literature.